Jump to content

Բաշխում (մարքեթինգ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բաշխում (մարքեթինգ)
Planning, արդյունաբերություն, ծառայություն Խմբագրել Wikidata
Ենթակատեգորիատնտեսական գործունեություն Խմբագրել Wikidata
Ով է կիրառումmedia distributor, distributor Խմբագրել Wikidata
Կազմված էվաճառք
 • սեփականատիրոջ փոփոխություն Խմբագրել Wikidata
Նյու Ջերսիի հարավային հատվածում գտնվող պահեստը, որտեղ պահվում է գրանիտը, հանդիսանում է Արևելյան ափի կարևորագույն կենտրոններից մեկը լոգիստիկայի, պահեստային շինարարության[1] և բաշխման համար՝ նախատեսված Ֆիլադելֆիայի մետրոպոլիտենային շրջանին և դրանից դուրս

Բաշխում, գործընթաց, որը հնարավորություն է տալիս ապրանքը կամ ծառայությունը հասանելի դարձնել այն սպառողին կամ բիզնես օգտագործողին, որն ունի դրա կարիքը, իսկ բաշխողը այն բիզնեսն է, որը ներգրավված է արժեքի շղթայի բաշխման փուլում: Բաշխումը կարող է իրականացվել ուղղակիորեն արտադրողի կամ ծառայություն մատուցողի կողմից, կամ միջնորդների միջոցով:

Բաշխումը (կամ վայրը) մարքեթինգ միքսի չորս բաղադրիչներից մեկն է, մյուս երեք բաղադրիչները՝ արտադրանքը, գնագոյացումը և առաջխաղացումը:

Բաշխման վերաբերյալ որոշումները պետք է համահունչ լինեն ընկերության ռազմավարական տեսլականի և առաքելության հետ: Կազմակերպված բաշխման պլանի մշակումն ռազմավարական պլանավորման հիմնական բաղադրիչն է: Ռազմավարական մակարդակում, բացի ուղիղ կամ ցանցային բաշխման որոշումներից, կան բաշխման երեք հիմնական մոտեցումներ՝ զանգվածային, ընտրովի և բացառիկ բաշխում: Ընտրված միջնորդների քանակը և տեսակը մեծապես կախված են ռազմավարական մոտեցումից: Ընդհանուր բաշխման ալիքը պետք է ավելացնի սպառողի արժեքը:

Բաշխումը հիմնավորապես նպատակ ունի ապահովել, որ ապրանքները հասնեն թիրախային հաճախորդներին հնարավորինս ուղիղ և ծախսարդյունավետ ձևով: Ծառայությունների դեպքում բաշխումը հիմնականում կապված է մատչելիության ապահովման հետ[2]: Թեև բաշխման գաղափարը հարաբերականորեն պարզ է, գործնականում բաշխման կառավարումը կարող է ներառել տարբեր տեսակի գործողություններ և ոլորտներ՝ ներառյալ մանրամասն լոգիստիկա, տրանսպորտ, պահեստավորում, պահեստի կառավարում, պաշարների կառավարում, ինչպես նաև ալիքների կառավարում՝ ներառյալ ալիքի անդամների ընտրությունն ու բաշխողներին պարգևատրումը[3]:

Ռազմավարություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախքան բաշխման համակարգի ձևավորումը պլանավորողը պետք է որոշի, թե ինչ նպատակների պետք է հասնի բաշխման ալիքը: Ապրանքների կամ ծառայությունների բաշխման ընդհանուր մոտեցումը կախված է մի շարք գործոններից` ներառյալ ապրանքի տեսակը, հատկապես փչացողությունը, սպասարկվող շուկան, գործառնությունների աշխարհագրական ծավալը, ինչպես նաև ընկերության ընդհանուր առաքելությունն ու տեսլականը: Բաշխման ալիքի նպատակների և խնդիրների ընդհանուր հայտարարի սահմանումը ռազմավարական մակարդակի որոշում է:

Ինտենսիվ բաշխման մոտեցման դեպքում մարքեթինգով զբաղվողը հենվում է խանութների ցանցի վրա՝ լայն շուկաներ հասնելու համար՝ ծախսարդյունավետ ձևով:

Ռազմավարական մակարդակում բաշխման համար գոյություն ունեն երեք հիմնական մոտեցումներ[4].

  • Զանգվածային բաշխում (հայտնի է նաև որպես ինտենսիվ բաշխում): Երբ ապրանքները նախատեսված են զանգվածային շուկայի համար, մարքեթոլոգը կփնտրի այնպիսի միջնորդներ, որոնք համապատասխանում են լայն շուկայական հիմքին: Օրինակ՝ նախուտեստները և խմիչքները վաճառվում են տարբեր տեսակի վայրերում՝ ներառյալ սուպերմարկետներ, հարմարավետ խանութներ, առևտրի ավտոմատներ, ճաշարաններ և այլն: Բաշխման վայրի ընտրությունը նախապատվությունը տալիս է այնպիսի վայրերին, որոնք կարող են ապահովել զանգվածային շուկաներ՝ ծախսարդյունավետ ձևով: Այսպիսով՝ նպատակն է առավելագույնի հասցնել հասանելիությունը՝ համագործակցելով բազմաթիվ մանրածախ վաճառողների հետ։
  • Ընտրովի բաշխում: Արտադրողը կարող է սահմանափակել այն վայրերի քանակը, որոնք կզբաղվեն ապրանքի բաշխմամբ: Օրինակ՝ պրեմիում էլեկտրական ապրանքների արտադրողը կարող է ընտրել գործել այնպիսի խանութների և անկախ տեղամասերի հետ, որոնք կարող են ապահովել հավելյալ արժեքի ծառայությունների մակարդակ, որը պահանջվում է ապրանքը պաշտպանելու համար: Օրինակ՝ Dr. Scholl's օրթոպեդիկ սանդալները վաճառվում են միայն դեղատների միջոցով, քանի որ այս տեսակի միջնորդները նպաստում են ապրանքի թերապևտիկ դիրքավորմանը: Նույնիսկ որոշ հեղինակավոր կոսմետիկ և մաշկի խնամքի ապրանքանիշեր, ինչպիսիք են Estee Lauder, Jurlique և Clinique-ը, պահանջում են, որ վաճառքի աշխատակիցները վերապատրաստվեն՝ օգտագործելու ապրանքների տեսականին: Արտադրողը թույլ կտա միայն վերապատրաստված մասնագետներին վաճառել իրենց ապրանքները: Այսպիսով՝ նպատակն է սահմանափակ թվով մանրածախ վաճառողների հետ համագործակցությունը՝ ապրանքանիշի իմիջը պահպանելու համար։
  • Բացառիկ (կամ էքսկլյուզիվ) բաշխում: Բացառիկ բաշխման մոտեցման դեպքում արտադրողը ընտրում է համագործակցել մեկ միջնորդի կամ միջնորդի մեկ տեսակի հետ: Բացառիկ մոտեցման առավելությունն այն է, որ արտադրողը ավելի մեծ վերահսկողություն է պահպանում բաշխման գործընթացի վրա: Բացառիկ համաձայնագրերում բաշխողից ակնկալվում է, որ նա կաշխատի սերտ համագործակցությամբ արտադրողի հետ և կավելացնի ապրանքի արժեքը՝ ծառայությունների, հետվաճառքի խնամքի կամ հաճախորդների աջակցման միջոցով: Բացառիկ համաձայնագրի մեկ այլ սահմանում է այն, երբ մատակարարը և մանրածախը կնքում են համաձայնագիր, որով մանրածախին տրամադրվում են բացառիկ իրավունքներ որոշակի աշխարհագրական տարածքում մատակարարի արտադրանքը ներկայացնելու համար: Այսպիսով՝ այս մոտեցումն ունի սահմանափակ հասանելիություն, հաճախ կիրառվում է շքեղ ապրանքների համար[5]։

Բաշխման ռազմավարական մոտեցումների համառոտագիր

Մոտեցում Սահմանում
Ինտենսիվ բաշխում Արտադրողի արտադրանքները պահեստավորված են խանութների մեծ մասում[6]: Այս ռազմավարությունն ընդհանուր է զանգվածային արտադրության ապրանքների համար, ինչպիսիք են հիմնական պարագաները, նախուտեստները, ամսագրերը և գազավորված խմիչքները[7]։
Ընտրովի բաշխում Արտադրողը հենվում է մի քանի միջնորդների վրա՝ իր արտադրանքը տարածելու համար[6] : Այս ռազմավարությունը սովորաբար կիրառվում է ավելի մասնագիտացված ապրանքների դեպքում, որոնք տարածվում են մասնագիտացված վաճառողների միջոցով, օրինակ՝ արհեստագործական գործիքների ապրանքանիշեր կամ մեծ սարքավորումներ:
Էքսկլյուզիվ բաշխում Արտադրողը ընտրում է միայն շատ քիչ միջնորդներ[6]: Բացառիկ բաշխում տեղի է ունենում այն դեպքում, երբ վաճառողը համաձայնվում է թույլ տալ միայն մեկ մանրածախին վաճառել արտադրողի ապրանքները: Այս ռազմավարությունը բնորոշ է շքեղ ապրանքների մանրածախ առևտրին, ինչպիսիք են Gucci-ն:

Push և Pull ռազմավարություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սպառողական շուկաներում ևս մեկ կարևոր ռազմավարական որոշում է օգտագործել push (հրահրող) կամ pull (ձգող) ռազմավարություն: Push ռազմավարության դեպքում մարքեթինգով զբաղվողը օգտագործում է ինտենսիվ գովազդ և խթաններ՝ ուղղված դիստրիբյուտորներին, հատկապես մանրածախ և մեծածախ վաճառողներին, ակնկալելով, որ նրանք կպահեն ապրանքը կամ ապրանքանիշը, և սպառողները կգնեն այն խանութներում տեսնելուց հետո: Ի հակադրություն՝ pull ռազմավարության դեպքում մարքեթոլոգը ուղղակիորեն առաջխաղացնում է ապրանքը սպառողներին՝ հույս ունենալով, որ նրանք կպահանջեն մանրածախներին պահել ապրանքը կամ ապրանքանիշը, այդպիսով բերում այն բաշխման ալիքով[8]: Push կամ pull ռազմավարության ընտրությունը կարևոր ազդեցություն ունի գովազդի և խթանման վրա: Push ռազմավարության դեպքում խթանման խառնուրդը կներառի առևտրային գովազդ և վաճառքի զանգեր, մինչդեռ գովազդային լրատվամիջոցները սովորաբար կկենտրոնանան առևտրային ամսագրերի, ցուցահանդեսների և տոնավաճառների վրա, մինչդեռ pull ռազմավարությունը կօգտագործի սպառողական գովազդ և վաճառքի խթանումներ՝ կենտրոնանալով զանգվածային շուկայի լրատվամիջոցների վրա, ինչպիսիք են թերթերը, ամսագրերը, հեռուստատեսությունը և ռադիոն[9]:

Մարքեթինգային ալիքներ և միջնորդներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձկան մեծածախ շուկա Հայկոու Նյու նավահանգստում, Չինաստան

Ապրանքների բաշխումն իրականացվում է մարքեթինգային ալիքի միջոցով, որը հայտնի է նաև որպես բաշխման ալիք: Մարքեթինգային ալիքը այն մարդիկ, կազմակերպություններն ու գործողություններն են, որոնք անհրաժեշտ են ապրանքների սեփականության փոխանցումը արտադրությունից սպառմանը հասցնելու համար: Դա այն ճանապարհն է, որով ապրանքները հասնում են վերջնական սպառողին: Սա հիմնականում իրականացվում է մանրածախ վաճառողների կամ մեծածախների միջոցով, կամ միջազգային համատեքստում՝ ներմուծողների կողմից: Որոշ մասնագիտացված շուկաներում, օրինակ՝ ապահովագրության ոլորտում, միջնորդներ կամ բրոքերներ կարող են ներգրավվել մարքեթինգային ալիքում. օրինակ՝ Եվրոպական Միությունը նշել է, որ «ապահովագրական և վերաապահովագրական միջնորդները կարևոր դեր են խաղում ապահովագրական և վերաապահովագրական ապրանքների բաշխման մեջ»: 2016 թվականին ԵՄ-ն ներդրել է Ապահովագրական բաշխման հրահանգը (Insurance Distribution Directive)՝ այս շուկայում ԵՄ անդամ պետությունների միջև համահունչ մակարդակ ապահովելու համար[10][11]:

Բաշխման գործընթացում ներգրավված միջնորդների բնորոշ տեսակները ներառում են.

  • Մեծածախ վաճառող: Առևտրային միջնորդ, որը հիմնականում վաճառք է իրականացնում մանրածախ վաճառողներին, այլ առևտրականներին կամ արդյունաբերական, ինստիտուցիոնալ և առևտրային օգտագործողներին, հիմնականում՝ վերավաճառքի կամ բիզնեսի օգտագործման համար: Գործարքները հիմնականում B2B (Business to Business) են: Մեծածախ վաճառողները սովորաբար վաճառում են մեծ քանակներով: (Մեծածախ վաճառողները, ըստ սահմանման, ուղղակիորեն չեն աշխատում հանրության հետ)[12]:
  • Մանրածախ վաճառող: Առևտրային միջնորդ, որը ուղղակիորեն վաճառում է հանրությանը: Մանրածախ առևտրային կետերի բազմաթիվ տեսակներ կան՝ հիպերմարկետներից և սուպերմարկետներից մինչև փոքր, անկախ խանութներ: Գործարքներն այս դեպքում B2C (Business to Customer) են:
  • Գործակալ: Միջնորդ, որը լիազորված է գործել գլխավորի անունից՝ գործարքը հեշտացնելու համար: Ի տարբերություն առևտրային մեծածախ և մանրածախ վաճառողների` գործակալները չեն ստանում ապրանքների սեփականության իրավունք, այլ պարզապես կապում են գնորդներին և վաճառողներին: Գործակալները սովորաբար վարձատրվում են կոմիսիոնների միջոցով, որոնք վճարվում են գլխավորի կողմից: Օրինակ՝ տուրիստական գործակալները ստանում են մոտ 15% կոմիսիոն յուրաքանչյուր ամրագրման համար, որը կատարվում է ավիաընկերության կամ հյուրանոցի օպերատորի միջոցով:
  • Ջոբեր: Մեծածախի հատուկ տեսակ, որը սովորաբար գործում է փոքր մասշտաբով և վաճառում է միայն մանրածախ վաճառողներին կամ հաստատություններին: Օրինակ՝ «rack jobbers»-ները փոքր անկախ մեծածախներ են, որոնք աշխատում են բեռնատարից՝ պարբերաբար մատակարարելով հարմարավետ խանութներ նախուտեստներով և խմիչքներով[13]:

Ալիքների ձևավորում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բաշխման համակարգերի տեսակներ

Ընկերությունը կարող է ձևավորել ցանկացած քանակությամբ ալիքներ՝ իր հաճախորդներին արդյունավետորեն հասնելու համար: Ալիքները կարող են տարբերակվել արտադրողի և սպառողի միջև միջնորդների քանակով[6]: Եթե միջնորդներ չկան, ապա դա կոչվում է զրո մակարդակի բաշխման համակարգ կամ ուղղակի մարքեթինգ: Մեկ մակարդակի (երբեմն կոչվում է մեկ աստիճանի) ալիքը ներառում է մեկ միջնորդ: Երկու մակարդակի (այլ կերպ ասած՝ երկու աստիճանի) ալիքը ներառում է երկու միջնորդ, և այսպես շարունակ: Այս հոսքը սովորաբար ներկայացվում է որպես արտադրողից դեպի մանրածախ վաճառող և սպառող, բայց կարող է ներառել նաև այլ տեսակի միջնորդներ: Գործնականում փչացող ապրանքների բաշխման համակարգերը սովորաբար ավելի կարճ են՝ ուղղակի կամ մեկ միջնորդի միջոցով, քանի որ անհրաժեշտ է նվազեցնել այն ժամանակը, որը ապրանքը ծախսում է փոխադրության կամ պահեստավորման ընթացքում: Այլ դեպքերում, բաշխման համակարգերը կարող են դառնալ բավական բարդ՝ ներառելով բազմաթիվ մակարդակներ և տարբեր տեսակի միջնորդներ:

Ալիքների խառնուրդ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գործնականում շատ կազմակերպություններ օգտագործում են տարբեր ալիքների խառնուրդ. ուղղակի վաճառքի թիմը կարող է կապվել խոշոր հաճախորդների հետ: Սա կարող է լրացվել այլ գործակալներով՝ փոքր հաճախորդներին և հեռանկարներին ծածկելու համար: Երբ մեկ կազմակերպություն օգտագործում է տարբեր ալիքների բազմազանություն՝ իր շուկաներին հասնելու համար, դա հայտնի է որպես բազմաալիքային բաշխման ցանց: Բացի այդ՝ առցանց մանրածախ առևտուրը կամ էլեկտրոնային առևտուրը նպաստում են դիզինտերմեդիացիային՝ միջնորդների հեռացմանը մատակարարման շղթայից: Վաճառք սմարթֆոնների միջոցով կամ m-commerce-ը նույնպես աճող ոլորտ է:

Ալիքների կառավարում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերության մարքեթինգի բաժինը պետք է նախագծի ամենահարմար ալիքները ընկերության արտադրանքների համար, ապա ընտրի համապատասխան ալիքային անդամներ կամ միջնորդներ: Կազմակերպությունը կարող է անհրաժեշտություն ունենալ միջնորդների անձնակազմին վերապատրաստել և մոտիվացնել միջնորդին՝ ընկերության արտադրանքները վաճառելու համար: Ընկերությունը պետք է մշտադիտարկի ալիքի արդյունավետությունը ժամանակի ընթացքում և փոփոխի այն՝ կատարողականը բարելավելու համար:

Harrods' food hall, խոշոր մանրածախ առևտուր Լոնդոնում

Միջնորդներին մոտիվացնելու համար ընկերությունը կարող է օգտագործել դրական միջոցառումներ, օրինակ՝ առաջարկել ավելի բարձր շահույթներ միջնորդի համար, հատուկ գործարքներ, պարգևներ և փոխհատուցումներ գովազդի կամ ցուցադրության համար[6]: Մյուս կողմից՝ հնարավոր է, որ անհրաժեշտ լինեն նաև բացասական գործողություններ, օրինակ՝ սպառնալ նվազեցնել շահույթը կամ հետաձգել ապրանքի առաքումը: Բացասական գործողությունների դեպքում անհրաժեշտ է զգուշություն ցուցաբերել, քանի որ դրանք կարող են հակասել կանոնակարգերին և հանգեցնել հանրային արձագանքի և հասարակական կապերի աղետի: Արտադրողի անփույթ վերաբերմունքը նշվել է որպես ռիսկ, որը կարող է միջնորդներին ստիպել իրենց բիզնեսը տեղափոխել այլ մատակարարման գծեր[14]:

Հակամարտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալիքի հակամարտությունը կարող է առաջանալ, երբ մեկ միջնորդի գործողությունները խանգարում են մյուս միջնորդին հասնել իր նպատակներին[6]: Ուղղահայաց ալիքի հակամարտությունը տեղի է ունենում ալիքի տարբեր մակարդակների միջև, իսկ հորիզոնական ալիքի հակամարտությունը տեղի է ունենում նույն մակարդակում գտնվող միջնորդների միջև: Ալիքի հակամարտությունը մշտական խնդիր է: Կան ռիսկեր, որ ալիքի հզոր անդամը կարող է շահարկել ալիքի շահերը՝ իր անձնական օգուտի համար[15]: Տարածքները հաճախ համարվում են հակամարտության աղբյուր՝ երբեմն այն պատճառով, որ սահմանները միայն մոտավոր են սահմանված[14]։

Բաշխողների զարգացում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամերիկյան շինանյութերի մատակարար Ջոնս Մանվիլը նկատել է, որ մինչ Միացյալ Նահանգները մուտք կգործեր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ, բաշխողները հաջողություն ունենալու համար անհրաժեշտություն ունեին մի շարք գործնական աջակցության ոլորտներում՝ բնակարանային ծրագրավորողների հետ կապ հաստատելու համար։ Նրանք ներդրել էին «Բնակարանային գիլդիաներ», որոնք միավորում էին բաշխողին (որպես նյութերի մատակարար), դիզայներական ծառայություններին, ենթապայմանագրողներին, տեղական անշարժ գույքի գործակալներին և բնակարանային ֆինանսավորողներին։ Լորանս Ս. Հարտը հղում է անում այս գիլդիաների և նրանց կողմից կառավարվող «Դասընթացային դպրոցների» լայնածավալ զարգացմանը, որոնցից 1942 թվականին սկսվել է ռադիոյով հեռարձակվող ծրագիրը։ Հարտը, որն աշխատում էր մատակարարի համար, այս փորձը ներկայացրել է Ամերիկյան մարքեթինգային ասոցիացիային՝ որպես «արտադրող-բաշխող համագործակցության բացառիկ օրինակ արդյունաբերության մակարդակում»[16]։

Ընկերությունները, որոնք ցանկանում են աճել նոր շուկաներում վաճառքի միջոցով, կարող են անհրաժեշտություն ունենալ նույնականացնել և զարգացնել հարաբերությունները տեղական բաշխողների հետ, օրինակ՝ նոր շուկաներ արտահանմանն աջակցելու համար: Օրինակ՝ Հարավարևելյան Ասիայում բազմաթիվ բաշխողներ ունեն գլխամասային գրասենյակ Սինգապուրում, որը կարող է օգտագործվել տարածաշրջանից դուրս գտնվող արտադրողների կողմից՝ իրենց տարածաշրջանային շուկաներում ներթափանցումը և վաճառքները մեծացնելու համար[17]։

Ալիքային փոփոխություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Կիլլերների կատեգորիա» (category killers), օրինակ՝ Ավստրալիայի Officeworks-ի ի հայտ գալը նպաստել է ալիքային փոփոխությունների վարքագծի ավելացմանը։

Ալիքային փոփոխությունը (channel-switching, որը չպետք է շփոթել հեռուստատեսությամբ ալիքներ փոխելու կամ զապինգի հետ) սպառողների կողմից մեկ տեսակի ալիքային միջնորդից մյուս տեսակի միջնորդի անցումն է իրենց գնումների համար: Օրինակների թվում են անցումը ֆիզիկական խանութներից առցանց կատալոգների և էլեկտրոնային առևտրի մատակարարների, անցումը սննդի խանութներից հարմարավետ խանութների կամ անցումը բարձր մակարդակի խոշոր խանութներից զանգվածային շուկայի զեղչային կետերի[18]։ Մի շարք գործոններ նպաստել են ալիքային փոփոխությունների վարքագծի աճին՝ էլեկտրոնային առևտրի աճը, շուկաների գլոբալացումը, կիլլերների կատեգրիայի ի հայտ գալը (ինչպիսիք են Officeworks-ը և Kids 'R Us-ը), ինչպես նաև իրավական կամ օրենսդրական միջավայրի փոփոխությունները։ Օրինակ՝ Ավստրալիայում և Նոր Զելանդիայում դեղագործական ապրանքների վաճառքը սուպերմարկետներում թույլատրելու օրենքների մեղմացումից հետո, սպառողները աստիճանաբար անցել են դեղատներից դեպի սուպերմարկետներ՝ նվազագույն անալգետիկների, հազի և մրսածության պատրաստուկների և լրացուցիչ դեղամիջոցների, ինչպիսիք են վիտամինները և խոտաբույսերի պատրաստուկները գնումների համար[19]։

Սպառողի համար ալիքային փոփոխությունը առաջարկում է ավելի բազմազան գնումների փորձ, ինչը կարող է որոշ վաճառողների անհանգստացնել՝ իր հնարավորությամբ նվազեցնելու շուկայական բաժինը: Ալիքային փոփոխության ապացույցները կարող են հուշել, որ խաղում են խափանիչ ուժեր, և սպառողական վարքագիծը ենթարկվում է հիմնարար փոփոխությունների։ Սպառողը կարող է դրդվել ալիքներ փոխել, երբ ապրանքը կամ ծառայությունը կարող են գտնվել ավելի էժան գնով, երբ հասանելի են դառնում գերազանց մոդելներ, երբ առաջարկվում է ավելի լայն ընտրանի, կամ պարզապես այն պատճառով, որ ավելի հարմար է գնումներ կատարել այլ ալիքով (օրինակ՝ առցանց կամ մեկ կանգառով գնումներ)[20]: Որպես շուկայական բաժնեմասի կորուստներին դիմակայելու միջոց՝ որոշ մանրածախ վաճառողներ ներգրավվում են բազմաալիքային մանրածախ վաճառքի մեջ[21]։

Հաճախորդների արժեք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծառայություն-դոմինանտ տրամաբանության (service-dominant logic) հայեցակարգի ի հայտ գալը կենտրոնացրել է գիտական ուշադրությունը այն բանի վրա, թե ինչպես են բաշխման ցանցերը նպաստում հաճախորդների արժեքի ստեղծմանը և ինչպես են բոլոր խաղացողները բաշխման շղթայի շրջանակներում համատեղ ստեղծում արժեք՝ ներառյալ հաճախորդների կողմից ստեղծվող արժեքը[22]: Այս արժեքաստեղծման վրա շեշտադրումը նպաստում է բաշխման գործընթացների շուրջ տերմինաբանության փոփոխությանը. «բաշխման ցանցերը» հաճախ կոչվում են արժեքային շղթաներ, իսկ «բաշխման կենտրոնները» հաճախ կոչվում են հաճախորդների սպասարկման կենտրոններ (customer fulfillment centers): Օրինակ՝ մանրածախ հսկա Amazon-ը, որը օգտագործում է թե՛ ուղղակի առցանց բաշխում, թե՛ ֆիզիկական խանութներ, այժմ իր բաշխման կենտրոնները կոչում է «հաճախորդների սպասարկման կենտրոններ»[23]: Թեև «հաճախորդների սպասարկման կենտրոն» տերմինը քննադատվել է որպես նեոլոգիզմ, նրա օգտագործումը ավելի ու ավելի է տարածվում և աստիճանաբար մտնում է մարքեթինգի ներածական դասագրքերում[24]:

Դիզինտերմեդիացիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիզինտերմեդիացիան տեղի է ունենում, երբ արտադրողները կամ ծառայությունների մատակարարները հեռացնում են միջնորդներին բաշխման ցանցից և անմիջականորեն աշխատում են գնորդների հետ: Դիզինտերմեդիացիան նկատվում է այն ոլորտներում, որտեղ արմատապես նոր տիպի միջնորդները փոխարինում են ավանդական բաշխողներին: Հանրային առցանց գնումների լայնորեն ընդունումը դարձել է որոշ ոլորտներում դիզինտերմեդիացիայի հիմնական գործոն: Որոշ ավանդական միջնորդների տեսակը աստիճանաբար անհետանում է շուկայի ծայրամասերում[25]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Jon Hurdle (May 13, 2021). «Report details surge in a warehouse construction as residents fight sprawl». NJ Spotlight News. Արխիվացված օրիգինալից Nov 24, 2021-ին. Վերցված է January 3, 2023-ին. «In South Jersey, the area has become the "epicenter" of warehouse construction in the greater Philadelphia region..."Activity in the Southern New Jersey industrial market continues to amaze," the report said.»
  2. Dent, J., Distribution Channels: Understanding and Managing Channels to Market, Kogan Page, 2011, Chapter 1
  3. Armstrong, G., Adam, S., Denize, S. and Kotler, P., Principles of Marketing, Sydney, Australia, Pearson, 2014, pp 297-394
  4. Wright, R., Marketing: Origins, Concepts, Environment, Holborn, London, Thomson Learning, 1999, pp 250-251
  5. Business Dictionary, http://www.businessdictionary.com/definition/exclusive-distribution.html Արխիվացված 2020-09-27 Wayback Machine
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Kotler, Keller and Burton, 2009. Marketing Management, Pearson Education Australia: Frenchs Forest
  7. «Intensive Distribution: Definition, Strategy & Examples». Inevitable Steps. June 26, 2015. Արխիվացված է օրիգինալից January 30, 2016-ին. Վերցված է February 3, 2016-ին.
  8. Harrison, T.P., Lee, H.L. and Neale., J. J., The Practice of Supply Chain Management, Springer, 2003, 0-387-24099-3.
  9. Varey, E., Marketing Communication: A Critical Introduction,Routledge, 2002, p. 295
  10. Financial Conduct Authority, Insurance Distribution Directive, updated 4 December 2018, accessed 15 August 2020
  11. EUR-Lex, Directive (EU) 2016/97 of the European Parliament and of the Council of 20 January 2016 on insurance distribution (recast), preamble (4), consolidated version published 12 June 2020, accessed 9 February 2023
  12. Merriam-Webster Dictionary, "wholesaler, noun", accessed 1 January 2023
  13. Merriam-Webster Dictionary, "jobber, noun", accessed 1 January 2023
  14. 14,0 14,1 B2B International, Managing Distributors in B2B Marketing, n.d., accessed 1 January 2023
  15. Murphy, P.E., George E Brenkert - Marketing Ethics, Notre Dame Philosophical Reviews, published 24 May 2009, accessed 1 January 2023
  16. Hart, L. C., "Essentials of Successful Marketing: A Case History in Manufacturer-Distributor Collaboration", Journal of Marketing, Vol. 13, No. 2 (October 1948), pp. 195-201, accessed 6 September 2016
  17. Caldwell, N., Opportunities in South East Asia - an overview, Invest Northern Ireland, published 21 November 2017, accessed 11 May 2023
  18. «Explaining Consumers' Channel-Switching Behavior Using the Theory of Planned Behavior» (PDF).
  19. Roy Morgan Research, "How Vital are Vitamins:, Research Finding No. 5503, Media Release Արխիվացված 2016-10-06 Wayback Machine, 14 March 2014
  20. Reardon, J., McCorkle, D.E. "A Consumer Model for Channel Switching Behavior", International Journal of Retail and Distribution Management, Vol. 30, no. 4, pp.179 - 185
  21. Dholakia1, R.R., Zhao, M. and Dholakia, N., "Multichannel retailing: A case study of early experiences", Journal of Interactive Marketing, vol. 19, March, 2009, pp 63–74, DOI: 10.1002/dir.20035
  22. Flint, D. J., and Mentzer, J. T., "Striving for Integrated Value Chain Management Given a Service-dominant Logic for Marketing", In R. F. Lusch and S. L. Vargo (Eds.), The Service-dominant Logic of Marketing: Dialog, Debate, and Directions, Armonk, New York, ME Sharpe, 2006, pp 139–149; Tokman, M., and Beitelspacher, L. S., "Supply Chain Networks and Service-dominant Logic: Suggestions for Future Research", International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Vol. 41, No. 7, pp 717-726; Yazdanparast, A., Manuj, I., and Swartz, S. M., Co-creating Logistics Value: A Service-Dominant Logic Perspective", International Journal of Logistics Management, Vol. 21, no. 3, 2010, pp 375-403
  23. Murphy, J., "Amazon is Coming to Australia, and if these Projections are Correct, it's [sic] Arrival is Going to be Massive", News.com, 29 April 2017; Pearce, L., "Amazon: Everything You Need to Know about its Plans for Australia", Huffington Post, 22 August 2017
  24. See for example, "Placement: Customer Value Fulfilment", Chapter 10 in Gary Armstrong, Stewart Adam, Sara Denize, and Philip Kotler, Principles of Marketing, Asia-Pacific ed., Australia, Pearson, 2014
  25. Armstrong, G., Adam, S., Denize, S. and Kotler, P., Principles of Marketing, Asia-Pacific ed., Australia, Pearson, 2014, pp 315-316

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիգրքերի պատկերանիշը
Վիքիգրքերի պատկերանիշը
Անգլերեն Վիքիգրքերում կան նյութեր այս թեմայով՝
Բաշխում (մարքեթինգ)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բաշխում (մարքեթինգ)» հոդվածին։