Արիզոնյան երազանք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արիզոնյան երազանք
անգլ.՝ Arizona Dream
Երկիր Ֆրանսիա[1][2]
 ԱՄՆ[2]
Ժանրհումորային դրամա, արկածային ֆիլմ, դրամա և ֆենթեզի ֆիլմ
Թեմաամերիկյան երազանք[3], փառասիրություն[3] և ցանկություն[3]
Թվական1993 և մայիսի 13, 1993[4]
Լեզուանգլերեն
ՌեժիսորԷմիր Կուստուրիցա[5][6]
ՊրոդյուսերՓոլ Ռ․ Գուրիան
Սցենարի հեղինակԷմիր Կուստուրիցա և Դևիդ Աթքինս
ԴերակատարներՋոնի Դեփ[7], Ջերի Լյուիս[6][7], Ֆեյ Դանաուեյ[6][7], Վենսենտ Գալո[7], Լիլի Թեյլոր[6][7], Պոլինա Պորիզկովա[7], Մայքլ Ջ․ Փոլարդ[7], Էմիր Կուստուրիցա[7] և Թրիշա Լի Ֆիշեր[8]
ՕպերատորՎիլկո Ֆիլաչ
ԵրաժշտությունԳորան Բրեգովիչ
Պատմվածքի վայրԱրիզոնա[9] և Նյու Յորք[9]
Նկարահանման վայրԿոլորադո և Արիզոնա
ԿինոընկերությունStudioCanal
Տևողություն142 րոպե
Բյուջե19 000 000 C$

«Արիզոնյան երազանք («Արիզոնի երազ», անգլ.՝ Arizona Dream), ռեժիսոր Էմիր Կուստուրիցայի առաջին անգլալեզու ֆիլմը, որը նկարահանվել է Հոլիվուդում ամերիկացի դերասանների մասնակցությամբ[10]։ Արժանացել է Բեռլինի կինոփառատոնի ժյուրիի հատուկ մրցանակին[11]։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակսելն աշխատում է Նյու Յորքի ձկնային ռեսուրսների նախարարությունում։ Նրա զարմիկ Փոլը գալիս է Արիզոնայից, որպեսզի Ակսելին տանի հորեղբայր Լեոյի հարսանիքին։ Չնայած Ակսելը չի ուզում գնալ, Փոլին հաջողվում է խմեցնել նրան և տանել հայրենիք։

Հորեղբայր Լեոն ուզում է, որ Ակսելը շարունակի կադիլակների վաճառքի ժառանգական բիզնեսը։ Ակսելն սկզբում ուզում է վերադառնալ Նյու Յորք, բայց, պարտք զգալով հորեղբոր առաջ, որը ծնողների ողբերգական մահից հետո դաստիարակել էր իրեն, մնում է։

Խանութում աշխատելու ժամանակ Ակսելը Փոլի միջոցով ծանոթանում է քառասունամյա այրի Էլենի և նրա խորթ աղջիկ Գրեյսի հետ։ Խոսակցության ժամանակ Գրեյսը խոստովանում է Ակսելին, որ իր գլխում միշտ ինքնասպանության մասին մտքեր են հայտնվում, և որ իրեն վախեցնում է նրա՝ Էլենի հետ աճող նմանությունը[12]։ Ակսելը Փոլի հետ հյուր է գնում Էլենին և դառնում է խորթ մոր և աղջկա վեճի ականատեսը։ Շուտով Ակսելի ու Էլենի միջև սկսվում են ռոմանտիկ փոխհարաբերություններ։ Որպեսզի իրականցնի Էլենի երազանքը, Ակսելը փորձում է աերոպլան կառուցել, բայց ամեն երեկո Գրեյսը ջարդում է ինքնառիթը, ինչը վրդովեցնում է Ակսելին։ Էլենի տուն են գալիս Փոլը և հորեղբայր Լեոն, նրանք փորձում են համոզել Ակսելին վերադառնալ։

Ակսելը օդանավարանում նկատում է հին ատրճանակ։ Աերոպլանի առաջին իսկ հաջողված թռիչքն աղետով է վերջանում․ Ակսելը և Էլենը բախվում են ծառին։ Ակսելը հիշում է «մի ռուսի» խոսքերը պատից կախված զենքի մասին և որոշում է, որ ատրճանակը պետք է կրակի։ Նա թաքուն մտնում է Գրեյսի ննջասենյակ և ատրճանակը դնում նրա ճակատին։ Գրեյսն արթնանում է և առաջարկում նրան ռուսական ռուլետկա խաղալ։

Փոլը գնում է դերասանական փորձերի, որտեղ կրկնում է Ալֆրեդ Հիչքոքի «Դեպի հյուսիս հյուսիս-արևմուտքով» ֆիլմից ցածր թռչող ինքնաթիռով տեսարանը։ Փոլի ելույթից հետո հայտնվում է հորեղբայր Լեոյի հարսնացուն և տեղեկացնում, որ հորեղբայրն իրեն վատ է զգում։ Ակսելն ուղեկցում է հորեղբորը շտապ օգնության կառքում։ Ճանապարհին հորեղբայրը մահանում է։

Մի քանի շաբաթ հետո Ակսելը վերադառնում է Էլենի մոտ։ Հանդիպումն ուղեկցվում է վեճով և հարաբերությունների պարզաբանմամբ։ Գալիս է Էլենի ծննդյան օրը։ Գրեյսը նրան աերոպլան է նվիրում։ Գրեյսը և Ակսելը տանիքում լուսավորություն կախելիս հասկանում են, որ նրանց միջև զգացմունքներ են առաջացել։

Երեկոյան տոնակատարություն է տեղի ունենում։ Գրեյսի հետ բարձրանալով նրա սենյակ՝ Ակսելն առաջարկում է փախչել։ Գրեյսը համաձայնվում է դա ավելի ուշ անել՝ պնդելով, որ ինքն անավարտ գործեր ունի։

Գրեյսը, Փոլը, Ակսելը և Էլենը նստած են հյուրասենյակում և երգում են հրավիրված մեքսիկացիների երգը։ Աստիճանաբար բոլորը ցրվում են, Փոլը մնում է հյուրասենյակում և դիտում է «Կնքահայրը»։ Գրեյսn իր սենյակում հագնում է սպիտակ զգեստ, վերցնում է ատրճանակը և դուրս գալիս փողոց։ Պատուհանից նրան նկատում են Ակսելն ու Էլենը և վազում նրա հետևից, բայց չեն հասցնում․ Գրեյսն ատրճանակը դնում է բերանի մեջ և կրակում։

Մի որոշ ժամանակ է անցնում։ Ակսելը մտնում է իր հորեղբոր լքված խանութ։ Կադրի հետևում նրա ձայնն ասում է, որ նա ոչինչ չգիտի կյանքի մասին, և նրան կյանքը դուր է գալիս։

Գոյություն ունի նաև ալտերնատիվ վերջաբան, որը թողարկվել է ֆիլմի լրացուցիչ նյութերի հետ․ Ակսելն ամուսնանում է Միլիի հետ։ Հորեղբորից ժառանգություն է ստանում «Կադիլակների» վաճառքի սրահը, բայց Ակսելն այնտեղ փոքր եվրոպական մեքենաներ է վաճառում։ Փոլը նկարահանվում է ֆիլմում և դառնում հայտնի աստղ։ Ակսելի հարսանիքի ժամանակ նա ինքնագրեր է բաժանում։

Հերոսների երազանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հերոսներից յուրաքանչյուրն ինչ-որ բանի մասին է երազում․

  • Փոլը երազնում է դառնալ հայտնի դերասան և բառացի կրկնում է կուլտային ֆիլմերի տեսարաններն ու երկխոսությունները։
  • Էլենը երազում է ինքնաթիռ կառուցել և Պապուա Նոր Գվինեա թռչել։
  • Գրեյսը երազում է կրիա դառնալ և ապրել հավերժ։
  • Հորեղբայր Լեոյի հայրը երազում է մինչև լուսին հասնող կադիլակների աստիճաններ կառուցել։

Դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերասան Կերպար
Ջոնի Դեփ Ակսել Բլեքմար
Ֆեյ Դանաուեյ Էլեն Ստալկեր
Լիլի Թեյլոր Գրեյս Ստալկեր
Վինսենտ Գալլո Փոլ Լեջեր
Ջերի Լուիս Հորեղբայր Լեո Սվիթի
Պոլինա Պորիզկովա Միլլի

Մրցանակներ և անվանակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1193 - Բեռլինի կինոփառատոնի ժյուրիի հատուկ մրցանակ («Արծաթե արջ») և Ոսկե արջ անվանակարգի մրցանակ
  • 1993 - Մանակի եղբայրների անվան կինոփոռատոնի «Ոսկե տեսախցիկ 300» մրցանակ, որը տրվել է Վիլկո Ֆիլաչին
  • 1994 - Վարշավայի կինոփառատոնում հանդիսատեսի մրցանակ

Փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կինոթատրոնում «Կատաղած ցուլ» ֆիլմը դիտելիս Փոլը թվարկում է մի քանի դերասան, որոնց թվում էին Մառլոն Բրանդոն, Ալ Պաչինոն, Ռոբերտ դե Նիրոն և Ջոնի Դեփը։
  • Ֆիլմում մի քանի անգամ մեջբերվում են Ալֆրեդ Հոչկոկի «Դեպի հյուսիս հյուսիս-արևմուտքով» ֆիլմի հայտնի տեսարանը, ինչպես նաև «Կնքահայրը» ֆիլմի առաջին և երկրորդ մասերից երկխոսություններ։ Ֆիլմի սկզբում մեջբերվում է հայտնի «Նանուկը հյուսիսից» փաստագրական ֆիլմը։
  • Գլխավոր հերոսի անունը վերցված է «Guns N' Roses» խմբի մենակատարի անունից, իսկ ազգանունը՝ «Deep Purple» խմբի կիթառահարի ազգանունից։
  • Կուստուրիցան մոնտաժել է ֆիլմը մի քանի տարի։ Արդյունքում, չնայած Բեռլինյան կինոփառատոնի «Արծաթե արջին», ֆիլմի վաճառքը ձախողվել է։ Ֆրանսիացի պրոդյուսերները, ովքեր շատ ուժ, փող ու ժամանակ էին ծախսել, Կուստուրիցայի և հոլիվուդյան աստղերի համատեղ աշխատանքի գաղափարը համարել են ձախողված։
  • «This is a film» և «In the Deathcar» երգերի երաժշտությունները Էնրիկո Մասիասի «Solenzara» երգի մեջբերումներ են։
  • «Gypsy Reggae» ստեղծագործության մեջ մեջբերվում է Ջեյմս Տորնտոնի «The Streets of Cairo» երգը։

Սաունդթրեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Գորան Բրեգովիչ և Իգի Փոփ - In the Deathcar
  2. Գորան Բրեգովիչ - Dreams
  3. Գորան Բրեգովիչ - Old Home Movie
  4. Գորան Բրեգովիչ և Իգի Փոփ - TV Screen
  5. Գորան Բրեգովիչ - 7/8 & 11/8
  6. Գորան Բրեգովիչ և Իգի Փոփ - Get the Money
  7. Գորան Բրեգովիչ - Gunpowder
  8. Գորան Բրեգովիչ - Gypsy Reggae
  9. Գորան Բրեգովիչ - Death
  10. Գորան Բրեգովիչ և Իգի Փոփ - This Is a Film
  11. Ջոնի Դեփ - American Dreamers - Old Home Movie

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Unifrance — 1949.
  2. ↑ 2,0 2,1 AFI լիամետրաժ ֆիլմերի կատալոգ
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Cakarel E. MUBI — 2007.
  4. ↑ kinokalender.com
  5. ↑ Internet Movie Database — 1990.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 http://stopklatka.pl/film/arizona-dream
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Full Cast & Crew — 1990.
  8. ↑ ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  9. ↑ 9,0 9,1 Arizona Dream — 1993.
  10. ↑ Roche, David (2010). «(De)constructing "America": the Case of Emir Kusturica's Arizona Dream (1993)». European Journal of American Studies. 5 (4). doi:10.4000/ejas.8653. ISSN 1991-9336.
  11. ↑ «- Berlinale - Archive - Annual Archives - 1993 - Prize Winners». www.berlinale.de. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  12. ↑ «'Arizona Dream' (1993)». Rolling Stone. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 30-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Չափորոշչային վերահսկողություն
BNF: 142912492 · GND: 7679115-4 · SUDOC: 18041979X · VIAF: 197693294 · WorldCat VIAF: 197693294
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արիզոնյան_երազանք&oldid=9864880» էջից