Անն Փերի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Энн Перри
անգլ.՝ Anne Perry
Ծննդյան անունանգլ.՝ Juliet Marion Hulme
Ծնվել էհոկտեմբերի 28, 1938(1938-10-28)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[4]
Վախճանվել էապրիլի 10, 2023(2023-04-10)[5] (84 տարեկան)
Վախճանի վայրԼոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5]
Մասնագիտությունգրող, վիպասան և մանկագիր
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունChristchurch Girls' High School?
Ժանրերդետեկտիվ և պատմական դետեկտիվ
Պարգևներ
Կայքanneperry.co.uk
 Anne Perry Վիքիպահեստում

Անն Փերի (անգլ.՝ Anne Perry), ի ծնե՝ Ջուլիետ Մարիոն Հուլմ (անգլ.՝ Juliet Marion Hulme, հոկտեմբերի 28, 1938(1938-10-28)[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[4] - ապրիլի 10, 2023(2023-04-10)[5], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5]), բրիտանացի գրող, որն առաջին անգամ հանդես է եկել 1979 թվականին։ 16 տարեկանում նա սպանություն է գործել, սպանել է ընկերուհու մորը, ինչի համար դատապարտվել է ազատազրկման։ Ազատ արձակվելուց հետո Հուլմը փոխել է անունը և սկսել է զբաղվել ստեղծագործելով[6]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Լոնդոնի տարածքում Բլեքհիթում, Հենրի Ռեյնսֆորդ Հյում և Հիլդա Մարիոն Ռևելի ֆիզիկոսների ընտանիքում։ Նա ուներ փոքրիկ եղբայր՝ Ջոնաթան։ Վաղ մանկությունում Ջուլիետի մոտ ախտորոշվել էր տուբերկուլոզ[7], դրա համար էլ ծնողները նրան ուղարկեցին Արևմտյան Հնդկաստան и Հարավային Աֆրիկա այն հույսով, որ տաք կլիման կբարելավի նրա առողջական վիճակը։ Ջուլիետը վերամիավորվեց ծնողներին 13 տարեկանում, երբ նրանք միասին տեղափոխվեցին Քրայսթչերչ, Նոր Զելանդիա, որտեղ նրա հայրը ընդունվեց ռեկտորի պաշտոնում՝ Քենթերբերիի համալսարանում[7] :

Հոնոր Ռեյպերի սպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քրայսթչերչում Հյումը ընդունվեց աղջիկների դպրոց։ Այնտեղ նա ծանոթացավ Փոլին Փարքերի հետ:Երկուսն էլ առողջական նկատառումներով ազատված էին սպորտից և սիրում էին ֆանտազիա[8] կարդալ։ Կարճ ժամանակվա ընթացքում աղջիկները ընկերացան։ Նրանք իրենց ամբողջ ժամանակը միասին էին անցկացնում և միմյանց հորինված անուններով էին անվանում։ Ըստ հոգեբույժների՝ ժամանակի ընթացքում նրանց հարաբերությունները դարձել են ոչ առողջ։ Հետագայում մամուլում բազմաթիվ խոսակցություններ եղան, որ նրանք լեսբուհիներ են, բայց Հյումը և Փարքերը հերքեցին դա։

1954 թվականի սկզբին Հյումի մայրը հայտարարեց իր դստերը, որ որոշել է բաժանվել ամուսնուց և Ջուլիետին հետ ուղարկել Հարավային Աֆրիկա՝ մորաքրոջ հետ։ Փարքերը որոշեց գնալ ընկերուհու հետ, սակայն նրա մայրը՝ Հոնորը, մերժեց։ Դեռահասները միասին սպանություն էին ծրագրել։

1954 թվականի հունիսի 22-ին երեքով գնացել են այգի։ Այնտեղ Ջուլիետն ու Փոլինը գեղեցիկ քար դրեցին Հոնորի ճանապարհին։ Երբ նա կռացավ, որպեսզի վերցնի այն, նրա ընկերներուհիները մի քանի անգամ հարվածեցին կնոջ գլխին գուլպայով փաթաթված աղյուսով:Պաթոլոգ Քոլին Փիրսոնի խոսքով՝ մարմնի վրա հայտնաբերվել է 45 վնասվածք։ Հոգեբույժները, ովքեր հետազոտել են Ջուլիետին, նշել են, որ նա չի զղջում։

Դատավարությունից առաջ Փոլինն ու Ջուլիետը միասին պահվում էին Քրայսթչերչի Պապարուա բանտում, որտեղ նրանց շփումներն անսահմանափակ էին, և նրանք շատ ժամանակ էին անցկացնում միասին։ Հուլիսի 1-ին Ջուլիետին բանտում այցելել է հայրը, ով հաջորդ օրը լքել է Նոր Զելանդիան իր կրտսեր եղբոր հետ։

Հյումի և Փարքերի պատմությունը լայն արձագանք գտավ ամբողջ աշխարհում[8]:Նրանք երկուսն էլ դատարան են ներկայացել օգոստոսի 28-ին։ Որպես անչափահաս նրանք չէին կարող դատապարտվել մահապատժի, ազատազրկվել են, ինչպես նաև ազատվելուց հետո անձնական շփման արգելք են ստացել[6][8], չնայած վերջին պայմանը հետագայում հերքվեց արդարադատության նախարար Սամանթա Բարնետի կողմից[9]։

Դատավարության ժամանակ ճանաչվեց, որ Ջուլիետի ազդեցությունն է եղել Պոլինի վրա, ուստի նա ճանաչվեց որպես կատարվածի կատալիզատոր։

Դատավարությունից հետո նրան օդանավով տեղափոխեցին Օքլենդի բանտ խիստ ռեժիմով Մաունթ-Իդեն, որտեղ նա անցկացրեց առաջին երեք ամիսները մեկուսարանում։

Սկզբում նա ծանր աշխատանքներ էր կատարում, բայց հետո սկսեց չդիմանալ դրան և տեղափոխվեց ատելյե։ Ազատազրկման ողջ ընթացքում նրան ընտանիքից ոչ ոք չի այցելել, և հարազատների հետ նամակագրությունը բավականին հազվադեպ է եղել։ 1954 թվականի սեպտեմբերի 12-ին Հյումի մայրը և նրա նոր ամուսինը (որն էր պատճառը, որ նա բաժանվեց հորից) լքեցին Նոր Զելանդիան։

Գրելու կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1959 թվականին ազատ արձակվելուց հետո Հյումը փոխեց իր անունը Էնն Փերի՝ վերցնելով խորթ հոր գեղարվեստական անունն ու ազգանունը[10]։ Նա որոշ ժամանակ ապրել է Միացյալ Նահանգներում, որտեղ միացել է Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցուն 1968 թվականին։ Ավելի ուշ նա վերադարձավ Մեծ Բրիտանիա[11]։ Նա որոշ ժամանակ ապրել է Միացյալ Նահանգներում, որտեղ միացել է Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցուն 1968 թվականին։ Ավելի ուշ նա վերադարձավ Մեծ Բրիտանիա[11] :

1979 թվականին Փերին հրատարակեց իր առաջին վեպը՝ «Քեյթեր փողոցի ուրվականը»։ Այդ ժամանակվանից գրողը հրատարակել է պատմական դետեկտիվ ժանրի շուրջ 50 ստեղծագործություն[12] :

Փերին ապրում էր Շոտլանդիայում[12] :1994 թվականին նա բացահայտեց իր իսկական ինքնությունը՝ կապված առաջիկա գեղարվեստական ​​«Երկնային արարածներ» ֆիլմի՝ սպանության առեղծվածի հետ:Փերին ծայրահեղ բացասաբար է արձագանքել ֆիլմին՝ դժգոհելով, որ իրեն չեն զգուշացրել նկարահանումների մասին և հնարավորություն չեն տվել արտահայտել իր տեսակետը (օրենքով Ջուլիետ Հյումի անունը օգտագործելու համար Փերիի համաձայնությունը պարտադիր չէր)։ Ըստ Փերիի՝ իր ընկերներից ոչ ոք երես չթեքեց իրենից, երբ ճշմարտությունը բացահայտվեց։

Հետագա կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թվականին Փերին լքեց Շոտլանդիան և տեղափոխվեց Լոս Անջելես՝ իր վեպերի ֆիլմերն ավելի լավ գովազդելու համար[13] : Նա սրտի կաթված է ստացել 2022 թվականի դեկտեմբերին։ Նա մահացել է 2023 թվականի ապրիլի 10-ին Լոս Անջելեսի հիվանդանոցում 84 տարեկան հասակում[14][15]։ Նրա վերջին վեպը՝ «Չորրորդ թշնամին», լույս է տեսել մահից մեկ շաբաթ առաջ։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թոմաս Փիթի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Քեյթեր փողոցի ուրվականը(The Cater Street Hangman), 1979
  2. Գտնվածը Կալենդր հարպարակում (Callander Square), 1980
  3. Մառախուղ Պարագոն -Ոքում (Paragon Walk), 1981
  4. Հարություն Ռեսուրեկշն-ռոում(Resurrection Row), 1981
  5. Գողը Ռուտլենդ փլեյսում (Rutland Place), 1983
  6. Բլյուգեյթ Ֆիլդսի խեղդված մարդը (Bluegate Fields), 1984
  7. Մահ Սատանայի կալվածքում(Death in the Devil’s Acre), 1985
  8. Նատյուրմորտ Կարդինգտոն Կրեսենտից(Cardington Crescent), 1987
  9. Լռություն Հանովերում քլոսում (Silence in Hanover Close), 1988
  10. Մահապատիժ Վեստմինսթերյան կամրջի վրա (Bethlehem Road), 1990
  11. Հրդեհ Հեյգեիթ-Ռայզում (Highgate Rise), 1991
  12. Սկանդալ Բելգրեյվի հրապարակում (Belgrave Square), 1992
  13. Անտեսանելի մարդը Farrier's Lane-ում (Farrier’s Lane), 1993
  14. Հայդ Պարկի դահիճը(The Hyde Park Headsman), 1994
  15. Դավաճանների դարպաս (Traitors Gate), 1995
  16. Պենտեկոստեի ծառուղու խեղդամահը(Pentecost Alley), 1996
  17. Ռումբ Աշվարդ Հոլում (Ashworth Hall), 1997
  18. Ռեքվիեմ Բրանսվիկի այգիներում (Brunswick Gardens), 1998
  19. Մահացած մարդ Բեդֆորդի հրապարակից (Bedford Square), 1999
  20. Կիսալուսնի փողոց (Half Moon Street), 2000

Ուիլյամ Մոնքի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Օտար դեմք (The Face of a Stranger), 1990
  2. Կմախք պահարանում(A Dangerous Mourning), 1991
  3. Սիրո Դավաճանություն (Defend and Betray), 1992
  4. Մահը հանկարծակի է և սարսափելի (A Sudden, Fearful Death), 1993
  5. Գայլի մեղքերը (The Sins of the Wolf), 1994
  6. Իմ եղբայր Կայենը(Cain His Brother), 1995
  7. Կշռված է հաշվեկշռում (Weighed in the Balance), 1996
  8. Լուռ ճիչ (The Silent Cry), 1997
  9. Խոստման խախտում, 1997

Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Առայժմ գերեզմաններ չկան, 2003 թ
  2. Shoulder the Sky, 2004
  3. Հրեշտակներ մթության մեջ, 2005
  4. վիճելի բարիկադներում, 2006
  5. Մենք չենք կարող քնել, 2007

Սուրբ Ծննդյան մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Սուրբ Ծննդյան ճամփորդություն, 2003
  2. Սուրբ Ծննդյան այցելու, 2004
  3. Սուրբ Ծննդյան հյուր, 2005
  4. Սուրբ Ծննդյան գաղտնիք, 2006
  5. Սուրբ Ծննդյան սկիզբ, 2007
  6. Սուրբ Ծննդյան շնորհք, 2008
  7. Սուրբ Ծննդյան խոստում, 2009
  8. Սուրբ Ծննդյան ոդիսական, 2010
  9. Սուրբ Ծննդյան վերադարձ, 2011
  10. Սուրբ Ծննդյան ծաղկեպսակ(2012)

Ֆանտազիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Tathea, 1999
  2. Եկեք Արմագեդոն, 2001

Սերիա «Ժամացույց»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Թյուդոր Ռոուզ, 2011
  2. Rose of No Man’s Land, 2011
  3. Արյան կարմիր վարդ, 2012

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Էդգար Ալան Պոյի մրցանակ
  • Ագաթա մրցանակ

Ժողովրդական մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1994 թվականին «Երկնային արարածներ» ֆիլմը նկարահանվել է Փարքերի սպանության մասին։ Հյումի դերը կատարել է Քեյթ Ուինսլեթը[12]։.
  • 1998 թվականին «Քեյթեր փողոցի դահիճը» ֆիլմը նկարահանվել է Թոմաս Փիթի մասին գրողի դեբյուտային դետեկտիվ պատմության հիման վրա։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. 2,0 2,1 filmportal.de — 2005.
  3. 3,0 3,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
  4. 4,0 4,1 4,2 https://mormonarts.lib.byu.edu/people/anne-perry/
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 https://www.theguardian.com/books/2023/apr/12/anne-perry-killer-turned-writer-dies-84
  6. 6,0 6,1 We were not lesbians, says former Juliet Hulme(անգլ.) // The New Zealand Herald : газета. —Auckland, 2006. Архивировано из первоисточника 23 հունվարի 2015.
  7. 7,0 7,1 «Pauline Parker» (անգլերեն). New Zealand History online. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 16-ին.
  8. 8,0 8,1 8,2 Gillies A. The Parker-Hulme murder: Why it still matters to us(անգլ.) // The New Zealand Herald : газета. —Auckland, 2011. Архивировано из первоисточника 2 Դեկտեմբերի 2012.
  9. Graham, Peter So Brilliantly Clever: Parker, Hulme & The Murder that Shocked the World. — Կաղապար:Нп3, 2011. — С. 261. — ISBN 978-1-877551-12-3
  10. O'Callaghan J. (2012 թ․ հուլիսի 27). «'Barbaric' prison inspiration for murderer turned writer» (անգլերեն). Stuff. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 16-ին.
  11. 11,0 11,1 Lederman M. When Anne Perry’s dark past was revealed(անգլ.) // Globe and Mail : газета. —Toronto, 2012. Архивировано из первоисточника 17 Մարտի 2017.
  12. 12,0 12,1 12,2 Neustatter A. 'I was guilty. I did my time'(անգլ.) // The Guardian : газета. — 2003. Архивировано из первоисточника 19 Հունիսի 2012.
  13. «Kiwi mum killer's move to Hollywood». NZ Herald (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 13-ին.
  14. Gates, Anita (2023 թ․ ապրիլի 12). «Anne Perry, Crime Writer With Her Own Dark Tale, Dies at 84». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 13-ին.
  15. France-Presse, Agence (2023 թ․ ապրիլի 12). «Anne Perry, killer turned crime writer, dies aged 84». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 13-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անն Փերի» հոդվածին։