Ալոիս Շպրենգեր

Ալոիս Շպրենգեր
Ծնվել է	սեպտեմբերի 3, 1813; Նասերայթ, Imst District, Տիրոլ, Ավստրիա
Մահացել է	դեկտեմբերի 19, 1893 (80 տարեկան); Հայդելբերգ, Բադենի Մեծ Դքսություն
Քաղաքացիություն	Ավստրիա և Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մասնագիտություն	արևելագետ, պրոֆեսոր և թարգմանիչ
Հաստատություն(ներ)	Բեռնի համալսարան
Անդամակցություն	Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
	Aloys Sprenger Վիքիպահեստում

Ալոիս Շպրենգեր (գերմ.՝ Aloys Sprenger. սեպտեմբերի 3, 1813(1813-09-03)^[1], Նասերայթ, Imst District, Տիրոլ, Ավստրիա - դեկտեմբերի 19, 1893(1893-12-19)^[1]^[2], Հայդելբերգ, Բադենի Մեծ Դքսություն^[3]), ավստրիացի արևելագետ և բժիշկ։

Կենսագրություն

Վիեննայում սովորել է բժշկություն և արևելյան լեզուներ։ 1840 թվականին Լեյդենում հին արաբական ձեռագրեր է ուսումնասիրել, որից հետո այնտեղ պաշտպանել է իր թեզը արաբական բժշկության պատմության վերաբերյալ։ 1843-1854 թվականներին ծառայել է Հնդկաստանում՝ Բրիտանական Արևելահնդկական ընկերությունում։

1856-1881 թվականներին Բեռնի համալսարանում դասավանդել է արևելյան լեզուներ, 1881 թվականին տեղափոխվել է Հայդելբերգ։

Շպրենգերի հիմնական աշխատությունը Մուհամեդի կենսագրությունն էր, որում հեղինակը, իր ժամանակակից պոզիտիվիստական փիլիսոփայության տեսանկյունից, իսլամի ստեղծման և էվոլյուցիայի գործընթացներում առաջատար նշանակություն է տվել ոչ թե Մուհամեդի անձին, այլ « ժամանակի ոգուն և հանգամանքներին»։ Նա մեծ ուշադրություն է դարձրել մուսուլմանական մշակույթի ազդեցությանը եվրոպական միջնադարյան մշակույթի վրա։

Շպրենգերի երկերը, ինչպես նաև հնդիկ գիտնականների հեղինակակցությամբ նրա լույս ընծայած արևելյան հեղինակների աշխատությունները առանձնանում էին առաջին անգամ հրատարակվող նյութերի առատությամբ^[4]։

Երկեր

Otby’s history of Mahmud of Ghaznah (Arabic, Delhi 1847)
Notices of some Copies of the Arabic Work Entitled “Rasàyil Ikhwàm al-Cafâ” (Arabic, Journal of the Asiatic Society of Bengal, Calcutta 1848)
El-Mas'ū dī’s Meadows of Gold and Mines of Gems (Transl., London 1849, Vol. 1)
The Gulistân of Sady (Persian, Calcutta 1851)
The Life of Muḥammad (Presbyterian Mission Press, Allahabad 1851).
A Catalogue of the Arabic, Persian and Hindûstâny Manuscripts, of the Libraries of the King of Oudh, Compiled under the Orders of the Govt. of India Vol. 1, containing Persian & Hindûstâny poetry. (Calcutta 1854)
Dictionary of the Technical Terms used in the Sciences of the Musulmans. (Calcutta 1854)
Soyuti’s Itqân on the Exegetic Sciences of the Qoran in Arabic. (Calcutta 1856)
Ibn Hajar’s Biographical Dictionary of Persons Who Knew Mohammed. (Calcutta 1856)
Das Leben und die Lehre des Mohammed. Nach Bisher Größtenteils Unbenutzten Quellen. (Reprint of the German edition, Berlin 1861; Olms, Hildesheim 2003)

A catalogue of the Bibliotheca Orientalis Sprengeriana. (Printed by W. Keller, Gießen 1857)
Post- und Reiserouten des Orients. (Reprint of the German edition, Leipzig 1864; Institut für islamisch-arabische Geschichte, Frankfurt am Main. 1993)
Die alte Geographie Arabiens als Grundlage der Entwicklungsgeschichte des Semitismus (Bern 1875)
Babylonien, das reichste Land in der Vorzeit und das lohnendste Kolonisationsfeld (Heidelberg 1886)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Шпренгер Алоис // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Густерин П. В. Коран как объект изучения. — Саарбрюккен: LAP LAMBERT Academic Publishing. — 2014. — С. 45, 64. — ISBN 978-3-659-51259-9.

Գրականություն

«Шпренгер, Алоиз». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Батунский М. А., «Из истории зарождения западно-европейского буржуазного востоковедения», в сборнике «Научные работы и сообщения АН Узб. ССР», 1961 год, книга 3
Fück J. Die arabischen Studien in Europe. — Leipzig, 1955. — S. 176, 198, 218, 255, 271.
Norbert Mantl (Editor): Aloys Sprenger, der Orientalist und Islamhistoriker aus Nassereith in Tirol. Selbstverlag der Gemeinde (self-published by the municipality), Nassereith 1993
Meyers Konversationslexikon, public-domain encyclopaedia entry on Aloys Sprenger, on which this article (and its German-language counterpart) is based.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալոիս Շպրենգեր» հոդվածին։

[_23c542a13720a51b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_ed1c2affb9f9a33a-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)

[_c5600f221632709f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Шпренгер Алоис // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[4] Густерин П. В. Коран как объект изучения. — Саарбрюккен: LAP LAMBERT Academic Publishing. — 2014. — С. 45, 64. — ISBN 978-3-659-51259-9.

[1]

[2]

[3]

[4]