«Գորշ գայլերի» նշան
«Գորշ գայլերի» ժեստ կամ «Գորշ գայլերի» նշան (թուրքերեն՝ Bozkurt işareti), հակասական ժեստ, որն օգտագործվում է թուրք ազգայնական, պանթյուրքիստական և նեոֆաշիստական[1] «Բոզքուրթ» շարժման կողմնակիցների կողմից։ Օգտագործվում է նաև ծայրահեղական կուսակցությունների անդամների կողմից, ինչպիսիք են «Ազգայնական շարժում» կուսակցությունը[1]։ Արգելված է Ֆրանսիայում և Ավստրիայում, քանի որ այն հաճախ համեմատվում է նացիստական ողջույնի հետ[2][3][4][5]։
Կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թեև այս ժեստը սովորաբար ասոցացվում է «Ազգայնական շարժում» կուսակցության և «Բոզքուրթ» կազմակերպության հետ, այն օգտագործվում է նաև այլ թուրք քաղաքական գործիչների կողմից։ «Հանրապետական ժողովրդական կուսակցության» (ԺՀԿ) առաջնորդ Քեմալ Քըլըչդարօղլուն մի անգամ այս ժեստով ողջունել է իր կողմնակիցներին՝ Թուրքիայում 2017 թվականի սահմանադրական հանրաքվեի վերաբերյալ Կայսերիում հանրահավաքի գնալիս։ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն արձագանքել է՝ ասելով. «ԺՀԿ առաջնորդի կողմից արված «Գորշ գայլերի» ժեստը չի կարող ջնջվել իմ հիշողությունից», իսկ Քըլըչդարօղլուն պատասխանել է. «մենք էլ ենք ազգայնական»[6]։ Քըլըչդարօղլուն այս ժեստը կրկին արել է Էսքիշեհիրում նախընտրական հանրահավաքի ժամանակ, որտեղ նա գայլի ողջույնով պատասխանել է այն կողմնակցին, որը նրան ողջունել է նույն ժեստով[7]։
Մերալ Աքշեները՝ «Լավ կուսակցության» ներկայիս առաջնորդը, նույնպես հաճախ է այս խորհրդանիշը օգտագործում շատ իրավիճակներում[8][9]։
Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը սկանդալ է առաջացրել 2018 թվականին, երբ Մերսինում կայացած հանրահավաքում նա հայացք նետեց այդ ժեստին՝ նախքան այն չորս մատով ռաբիայի ժեստով փոխելը։ Շատերը դրանում թուրք ազգայնականների ձայները ստանալու կանխամտածված փորձ են տեսել[10]։ Այս ժեստը ցույց տված «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության մյուս քաղաքական գործիչներն են արտաքին գործերի նախարար Մևլյութ Չավուշօղլուն և նախկին վարչապետ Բինալի Յըլդըրըմը։
Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս ժեստի օգտագործումը հաճախ քննադատվում է իսլամիստների կողմից, որոնք ազգայնականությունը համարում են իսլամին հակասող։ Նրան քննադատել է ԱԶԿ-ի քաղաքական գործիչ Իբրահիմ Քորքմազը, ով այդ խորհրդանիշն անվանել է «իսլամի ոգուն հակասող», քանի որ «գագաուզ քրիստոնյաները նույնպես օգտագործում են այն»[11][12][13]։
Իրավական կարգավիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավստրիան արգելել է այս ժեստը 2019 թվականին, իսկ Ֆրանսիան՝ 2020 թվականին[14][15]։ Ինչպես աջ, այնպես էլ ձախ ուղղվածության գերմանացի շատ քաղաքական գործիչներ առաջարկել են արգելել այդ ժեստը[16]։ Գերմանիայում 2011 թվականին հաղորդվել է, որ «լուռ աղվեսի» ժեստի օգտագործումը, որը ուսանողներին ցույց է տալիս լռություն պահպանելու անհրաժեշտությունը, նվազել է, քանի որ այն նման է «գորշ գայլերի» ժեստին[17]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Matusitz, Jonathan Symbolism in Terrorism: Motivation, Communication, and Behavior. — Rowman & Littlefield Publishers, 2014. — С. 12. — ISBN 9781442235793, 1442235799
- ↑ «Germany seeks to ban Turkish far-right symbols – DW – 10/09/2018». dw.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ Göbel, Phil (2018 թ․ հոկտեմբերի 10). «Wolfsgruß: Dieses Zeichen wollen einige Politiker verbieten. Was bedeutet er?». Der Spiegel (գերմաներեն). ISSN 2195-1349. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 19-ին.
- ↑ «Plötzliche Empörung über faschistischen Wolfsgruß». www.fr.de (գերմաներեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 19-ին.
- ↑ Jacinto, Leela (2017 թ․ ապրիլի 24). «Can the 'She-Wolf' Who Rejected the Harem Take On Sultan Erdogan?». Foreign Policy (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 19-ին.
- ↑ «Bozkurt işaretinin anlamı nedir? İlk kim yaptı? - Gündem Haberleri». www.posta.com.tr. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 28-ին.
- ↑ «Kılıçdaroğlu'ndan bozkurt selamı» (Turkish). 2023 թ․ ապրիլի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 5-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «'Bozkurt' işareti yapan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener: 'Partimizi çok zor kurduk ama kalıcı kıldık'». www.yerelingundemi.com (թուրքերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 28-ին.
- ↑ «Meral Akşener Bozkurt İşareti yaptı! Önce kendisi yazdı sonra kendisi bozdu». Son Havadis (թուրքերեն). 2022 թ․ օգոստոսի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 28-ին.
- ↑ «Erdoğan'dan Mersin'de bozkurt selamı». Takvim (թուրքերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 28-ին.
- ↑ «'Bozkurt işareti İslam'a aykırı' diyen eski AK Partili vekil ülkücüleri kızdırdı». www.gazeteduvar.com.tr. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հուլիսի 3-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «AKP'li vekil, "Bozkurt işaretini Hristiyan Gagavuzlar kullanıyor" demişti; Ülkü Ocakları tepki gösterdi». T24 (Turkish). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «AKP'li eski vekil: Bozkurt işareti İslam'ın ruhuna aykırı». birgun.net. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «Austria: Ban on Turkish nationalist salute in practice». www.aa.com.tr. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 28-ին.
- ↑ Keddie, Patrick. «France has banned the 'Grey Wolves' – but who are they?». www.aljazeera.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 28-ին.
- ↑ «Germany Seeks to Ban Turkish 'Gray Wolves' Far-Right Symbols | Wolf Song of Alaska». wolfsongalaska.org. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 28-ին.
- ↑ Grundschulen: «Frau Herber, du, guck mal». In: Frankfurter Rundschau, 16. Februar 2011.