Յուդենբուրգ
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Յուդենբուրգ | |||
| գերմ.՝ Judenburg | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Ավստրիա | ||
| Հիմնադրված է | 1074 թ. | ||
| Մակերես | 64 կմ², 63,69 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 737 մետր | ||
| Բնակչություն | ▼9614 մարդ (հունվարի 1, 2023) | ||
| Ժամային գոտի | UTC+2 և UTC+1 | ||
| Հեռախոսային կոդ | 03572 | ||
| Փոստային դասիչ | 8750 | ||
| Ավտոմոբիլային կոդ | MT | ||
| Պաշտոնական կայք | judenburg.at | ||
| |||
Յուդենբուրգ (գերմ.՝ Judenburg, որը նշանակում է «հրեական քաղաք», Jude «հրեա» + burg «քաղաք»)՝ քաղաք Ավստրիայում, Շտիրիա ֆեդերատիվ հողերում։ Քաղաքը հանդիսանում է Մուրտալի շրջանի վարչական կենտրոնը։ Բնակչությունը կազմում է 9853 մարդ (2020 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ)։ Զբաղեցնում է 13,22 կմ² տարածք, գտնվում է ծովի մակարդակից 737 մետր բարձրության վրա[1]։ Յուդենբուրգի պաշտոնական կոդը 6 08 06։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը առաջացել է հրեական առևտրաարհեստագործական բնակավայրի տեղում, որը հիմնադրվել է 737 թվականին։ Միջին դարում հանդիսանում էր կարևոր առևտրային վայր։ Յուդենբուրգը գրավում էր հրեաների ուշադրությունը, դրա հետևանքով այնտեղ ձևավորվեց խոշոր հրեական համայնք։
Տեղի եկեղեցին ժամանակին եղել է սիանգոգ, նրա քարերից որոշները ծածկված են հրեական գրառումներով։ 15-րդ դարի սկզբներին այստեղ են բնակություն հաստատել հրեական 22 խոշոր վաճառականներ, որոնցից յուրաքանչյուրը ուներ 100 հազար գուլդեն (գումարի տեսակ հին Ավստրիական կայսրությունում)։ Քաղաքի մնացած 38 հարուստ առևտրականներից շատերը հրեաներ էին։ Երկար «Հրեական փողոցը» (Judengasse), գրեթե ամբողջությամբ զբաղեցված էր հրեաների կողմից, բայց նրանք բնակվում էին նաև քաղաքի մնացած հատվածներում։
1496 թվականին հրեաներին աքսորել են քաղաքից, բայց 19-րդ դարի երկրորդ կեսին, կայսր Ֆրանց Յոզեֆ I-ի թագավորության ժամանակ հրեաները նորից բնակություն հաստատեցին քաղաքում։ 20-րդ դարի սկզբին քաղաքում գործում էր հրեական միություն և ավանդական գերեզմանատուն։ Քաղաքի գլխավոր հրապարակում գտնվում է նախկին սինագոգի շենքը, որի վրա պատկերված էր հրեական գլխարկը (Judenhut)։
1938 թվականին անշլյուսից հետո քաղաքը մտավ նացիստական Գերմանիայի կազմի մեջ։ Նոր իշխանությունները կոչ էին անում փոխել քաղաքի անունը, որպեսզի ջնջեն քաղաքի անվանումից հրեաների մասին հիշատակումը։ Առաջարկվում էր «Zirbenstadt» (Zirbe — շվեցարական սոճու անվանումը) և «Adolfsburg» անվանումները։ Որոշումը հետաձգվեց մինչև պատերազմի վերջնական հաղթական ավարտը, սակայն Հիտլերի պարտությունից հետո դարձավ ոչ այժմեկանա[4][5]։
Գերմանական ֆաշիստների կողմից իրականացված հոլոքոստի հետևանքով քաղաքի հրեական բնակչությունը գրեթե ամբողջությամբ ոչնչացվել է։ Այսօր քաղաքում բնակվում են մի քանի հարյուր բնիկ հրեաներ։
Յուդենբուրգի վահանով զինանշանի վրա պատկերված է մորուքավոր հրեա, որի գլխին կա հրեական գլխարկ։
Քաղաքական իրավիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոմուննայի Բուրգոմիստր՝ Հանես Դոնեշհալ (ԱՍԴԿ) 2020 թվականի ընտրությունների արդյունքում։
Կոմուննայի խորհուրդը (գերմ.՝ Gemeinderat) բաղկացած է 25 անդամներից[6]։
- Ավստրիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը զբաղեցնում է 13 տեղ։
- Ավստրիական ժողովրդական կուսակցություն զբաղեցնում է 7 տեղ։
- Ավստրիայի կոմունիստական կուսակցություն զբաղեցնում է 2 տեղ։
- Կանաչներ՝ կանաչների այլընտրանք կուսակցություն զբաղեցնում է 2 տեղ։
- Ավստրիական ազատություն կուսակցություն զբաղեցնում է 1 տեղ։
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իսպանիա, Ալտեա
Գերմանիա, Բադ Քյոթցթինգ
Իռլանդիա, Բանդորան
Իտալիա, Բելաջո
Ֆրանսիա, Գրանվիլ
Սլովակիա, Զվոլեն
Ֆինլանդիա, Կարկիլա
Հունգարիա, Կյոսեգ
Մալթա, Մարսասկալա
Նիդերլանդներ, Մերսեն
Լյուքսեմբուրգ, Նիդերանվեն
Հունաստան, Պրևեզա
Լիտվա, Պրենայ
Պորտուգալիա, Սեզիմբար
Լատվիա, Սիգուլդա
Չեխիա, Սուշիցե
Էստոնիա, Տյուռի
Շվեդիա, Ուկսելյոսունդ
Բելգիա, Ուֆալիզ
Լեհաստան, Խոյնա
Դանիա, Հոլստեբրո
Միացյալ Թագավորություն, Շերբորն
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Judenburg». www.aeiou.at. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 29-ին.
- ↑ «Tourismusverband & Stadtmarketing Judenburg | Stadtturm Judenburg». www.judenburg.com. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «Unser Planetarium». Sternenturm (գերմաներեն). Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
- ↑ Vgl. Michael Schiestl: «Zirbitz-», «Adolf-» oder «Jubelburg». Dokumente des «gesunden Volksempfindens». In: Berichte des Museumsvereines Judenburg. 33 (2000), S. 23-32.
- ↑ Strunz, Gunnar: Steiermark: Das grüne Herz Österreichs, p. 130. (link)
- ↑ 2020 թվականի հունվարի կայացած ընտրությունների արդյունքներ
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պաշտոնական կայք(գերմ.)