Լոնդոնի թագավորական ընկերության նախագահ

Լոնդոնի թագավորական ընկերության նախագահ;
	; Թագավորական ընկերության զինանշան
	Presidents of the Royal Society Վիքիպահեստում

Թագավորական ընկերության նախագահ (անգլ.՝ President of the Royal Society (PRS)), Լոնդոնի բնական գիտությունների թագավորական ընկերության ղեկավար, ով նախագահում է ընկերության խորհրդի հանդիպումները։ Ընկերության գործունեությունը ոչ պաշտոնապես սկսել է 1645 թվականին Գրեշեմ քոլեջում։ Պաշտոնապես հիմնադրվել է 1660 թվականի նոյեմբերի 28-ին «ֆիզիկամաթեմատիկական փորձարարական ուսուցման խթանման համար քոլեջ» ստեղծելու նպատակով մի խումբ բնափիլիսոփաների և բժիշկների նախաձեռնությամբ^[1]։ 1662 թվականի հուլիսի 15-ին Թագավորական խարտիան հաստատել է ընկերության գործունեությունը և նախագահ է նշանակել Ուիլյամ Բրաունկերին։ Խարտիան որոշել է, որ հետագայում նախագահի ընտրությունը կատարվելու է խորհրդի անդամների կողմից ամեն տարի Սուրբ Էնդրյուի օրը (նոյեմբերի 30)։

Նախագահության մանրամասները նկարագրվել է Երկրորդ թագավորական խարտիայով։ Այն չի սահմանափակել նախագահի պաշտոնավարման տևողությունը։ Նախագահի պաշտոնավաման տևողության որոշ փոփոխություններ են եղել մինչև 19-րդ դարը։ Հետագայում տրամադրվածություն է եղել նախագահ ընտրել հարուստ դիլետանտների բացառապես այն պատճառով, որ նրանք կարող էին կազմակերպությանը հովանավորել։ 1847 թվականին կազմակերպությունը որոշել է, որ անդամները պետք է ընտրվեն բացառապես գիտական արժանիքներով։ 1870 թվականից սկսած (մի քանի բացառություններով) յուրաքանչյուր նախագահ ծառայել է ուղիղ հինգ տարի ժամկետով։ Համաձայն ընթացիկ կանոնադրության նախագահը չի կարող հինգ տարուց ավել ծառայել^[2]։

Նախագահի փոխարինումը տեղի է ունենում Թագավորական ընկերության տարեդարձի օրը՝ նոյեմբերի 30-ին մոտ աշխատանքային որևէ օր, երբ լրանում է նախորդ նախագահի ծառայության ժամկետը։ 2015 թվականին Թագավորական ընկերության նախագահ է ընտրվել Վենկատրաման Ռամակրիշնան^[3]։

Ջոզեֆ Բենքսը եղել է Լոնդոնի թագավորական ընկերության ամենաերկար պաշտոնավարած նախագահը (1778-1820)։

XVII դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

	Անուն	Անունի և տիտղոսի բնօրինակ	Մասնագիտություն	Պաշտոնավարման ժամանակահատված	Միապետ
1	Ռոբերտ Մորեյ	Sir Robert Moray	ռազմական և պետական գործիչ, մասոն և բնագետ	1660 —1662	Չարլզ II Ստյուարտ
2	Ուիլյամ Բրաունկեր	William Brouncker, 2nd Viscount Brouncker	մաթեմատիկոս	1662 —1677
3	Ջոզեֆ Ուիլյամսոն	Sir Joseph Williamson	պետական ծառայող և քաղաքական գործիչ	1677 —1680
4	Քրիստոֆեր Ռեն	Sir Christopher Wren	աստղագետ և ֆիզիկոս	1680 —1682
5	Ջոն Հոսկինս	Sir John Hoskyns, 2nd Baronet	փաստաբան	1682 —1683
6	Սիրիլ Վիչ	Sir Cyril Wyche	իրավաբան, քաղաքական գործիչ և ադմինիստրատոր	1683 —1684
7	Սեմյուել Փիփս	Samuel Pepys	քաղաքացիական ծառայող և քաղաքական գործիչ
7	Սեմյուել Փիփս	Samuel Pepys	քաղաքացիական ծառայող և քաղաքական գործիչ	1684 —1686	Ջեյմս II (անգլ.՝ James II )
8	Ջոն Վոհան	John Vaughan, 3rd Earl of Carbery	քաղաքական գործիչ	1686 —1689	Ջեյմս II (անգլ.՝ James II )
9	Թոմաս Պեմբրոկ	Thomas Herbert, 8th Earl of Pembroke	քաղաքական գործիչ	1689 —1690	Մարիա II (անգլ.՝ Mary II) Վիլհելմ III Օրանացի
10	Ռոբերտ Սաութվել	Sir Robert Southwell	դիվանագետ	1690 —1695	Մարիա II (անգլ.՝ Mary II) Վիլհելմ III Օրանացի
11	Չարլզ Մոնտեգյու	Charles Montagu, 1st Earl of Halifax	քաղաքական գործիչ	1695 —1698	Վիլհելմ III Օրանացի
12	Ջոն Սոմերս	John Somers, 1st Baron Somers	իրավաբան և քաղաքական գործիչ		Վիլհելմ III Օրանացի
12	Ջոն Սոմերս	John Somers, 1st Baron Somers	իրավաբան և քաղաքական գործիչ	1698 —1703	Աննա Ստյուարտ (անգլ.՝ Anne Stuart)

XVIII դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

	Անուն	Անունի և տիտղոսի բնօրինակ	Մասնագիտություն	Պաշտոնավարման ժամանակահատված	Միապետ
13	Իսահակ Նյուտոն	Sir Isaac Newton	ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, աստղագետ, բնափիլիսոփա, ալքիմիկոս և աստվածաբան	1703 —1727	Աննա Ստյուարտ
13	Իսահակ Նյուտոն	Sir Isaac Newton		1703 —1727	Գեորգ I
14	Հանս Սլոան	Sir Hans Sloane, 1st Baronet	բժիշկ և հավաքորդ	1727 —1741	Գեորգ II
15	Մարտին Ֆոլկս	Martin Folkes	անտիկվար	1741 —1752
16	Ջորջ Պարկեր	George Parker, 2nd Earl of Macclesfield	աստղագետ
16	Ջորջ Պարկեր	George Parker, 2nd Earl of Macclesfield	աստղագետ	1752 —1764	Գեորգ III
17	Ջեյմս Դուգլաս	James Douglas, 14th Earl of Morton	աստղագետ	1764 —1768
18	Ջեյմս Բորոու	Sir James Burrow	իրավաբանական թղթակից	1768 —1768
19	Ջեյմս Վեստ	James West	քաղաքական գործիչ և անտիկվար	1768 —1772
20	Ջեյմս Բերոու	Sir James Burrow	իրավաբանական թղթակից	1772 —1772
21	Ջոն Պրինգլ	Sir John Pringle, 1st Baronet	բժիշկ	1772 —1778
22	Ջոզեֆ Բենքս	Sir Joseph Banks, 1st Baronet	բնագետ և բուսաբան	1778 —1820

XIX դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

	Անունի և տիտղոսի բնօրինակ	Անուն	Մասնագիտություն	Պաշտոնավարման ժամանակահատված	Միապետ
23	William Hyde Wollaston	Ուիլյամ Վոլլաստոն	քիմիկոս	1820 —1820	Գեորգ IV
24	Sir Humphry Davy, 1st Baronet	Հեմֆրի Դևի	քիմիկոս և գյուտարար	1820 —1827
25	Davies Gilbert	Դևիս Գիլբերտ	ինժեներ, հեղինակ և քաղաքական գործիչ	1827 —1830
26	Prince Augustus Frederick, Duke of Sussex	Ավգուստ Ֆրեդերիկ		1830 —1838	Վիլհելմ IV
26	Prince Augustus Frederick, Duke of Sussex	Ավգուստ Ֆրեդերիկ	Միացյալ Թագավորության Ջորջ III-ի վեցերորդ որդի	1830 —1838
27	Spencer Joshua Alwyne Compton, 2nd Marquess of Northampton	Սպենսեր Քոմփթոն	ազնվական	1838 —1848	Վիկտորիա
28	William Parsons, 3rd Earl of Rosse	Ուիլյամ Պարսոնս	աստղագետ	1848 —1854
29	John Wrottesley, 2nd Baron Wrottesley	Ջոն Ռոթսլի	աստղագետ	1854 —1858
30	Benjamin Collins Brodie, 1st Baronet	Բենջամին Բրոդի	ֆիզիոլոգ և վիրաբույժ	1858 —1861
31	Sir Edward Sabine	Էդուարդ Սաբին	աստղագետ, երկրաֆիզիկոս, թռչնաբան և հետազոտող	1861 —1871
32	Sir George Biddell Airy	Ջորջ Էյրի	մաթեմատիկոս և աստղագետ	1871 —1873
33	Sir Joseph Dalton Hooker	Ջոզեֆ Հուկեր	բուսաբան և հետազոտող	1873 —1878
34	William H Spottiswoode	Ուիյամ Սփոթիսֆուդ	մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս	1878 —1883
35	Thomas Henry Huxley	Թոմաս Հեքսլի	կենսաբան	1883 —1885
36	Sir George Gabriel Stokes, 1st Baronet	Ջորջ Գաբրիել Ստոքս	մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս	1885 —1890
37	William Thomson, 1st Baron Kelvin	Ուիլյամ Թոմսոն	մաթեմատիկական ֆիզիկոս	1890 —1895
38	Joseph Lister, 1st Baron Lister	Ժոզեֆ Լիստեր	վիրաբույժ	1895—1900

XX դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

	Անունի և տիտղոսի բնօրինակ	Անուն	Մասնագիտություն	Պաշտոնավարման ժամանակահատված	Միապետ
39	Sir William Huggins	Ուիյամ Հագինս	աստղագետ	1900 —1905	Վիկտորիա
39	Sir William Huggins	Ուիյամ Հագինս	աստղագետ	1900 —1905
40	John Strutt, 3rd Baron Rayleigh	Ջոն Ուիլյամ Ռելեյ	ֆիզիկոս	1905 —1908	Էդուարդ VII
41	Sir Archibald Geikie	Արչիբալդ Գեյկի	երկրաբան և գրող		Էդուարդ VII
41	Sir Archibald Geikie	Արչիբալդ Գեյկի	երկրաբան և գրող	1908 —1913	Ջորջ V
42	Sir William Crookes	Ուիլյամ Քրուքս	քիմիկոս և ֆիզիկոս	1913 —1915
43	Sir Joseph John “J. J.” Thomson	Ջոզեֆ Ջոն Թոմսոն	ֆիզիկոս	1915 —1920
44	Sir Charles Scott Sherrington	Չարլզ Սկոտ Շերինգթոն	նյարդաֆիզիոլոգ, հյուսվածքաբան, մանրէաբան և ախտաբան	1920 —1925
45	Ernest Rutherford, 1st Baron Rutherford of Nelson	Էռնեստ Ռեզերֆորդ	ֆիզիկոս և քիմիկոս	1925 —1930
46	Sir Frederick Gowland Hopkins	Ֆրեդերիկ Հոփկինս	կենսաքիմիկոս	1930 —1935
47	Sir William Henry Bragg	Ուիլյամ Հենրի Բրեգ	ֆիզիկոս, քիմիկոս և մաթեմատիկոս
47	Sir William Henry Bragg	Ուիլյամ Հենրի Բրեգ	ֆիզիկոս, քիմիկոս և մաթեմատիկոս	1935 —1940	Ջորջ VI
48	Sir Henry Hallett Dale	Հենրի Դեյլ	դեղագետ և ֆիզիոլոգ	1940 —1945
49	Sir Robert Robinson	Ռոբերտ Ռոբինսոն	օրգանական քիմիկոս	1945 —1950
50	Edgar Douglas Adrian, 1st Baron Adrian	Էդգար Դուգլաս Էդրիան	էլեկտրաֆիզիոլոգ
50	Edgar Douglas Adrian, 1st Baron Adrian	Էդգար Դուգլաս Էդրիան	էլեկտրաֆիզիոլոգ	1950 —1955	Եղիսաբեթ II
51	Sir Cyril Norman Hinshelwood	Սիրիլ Նորման Հինշելվուդ	ֆիզիկական քիմիկոս	1955 —1960
52	Howard Walter Florey, Baron Florey	Հովարդ Ֆլորի	դեղաբան և պաթոլոգ	1960 —1965
53	Patrick Maynard Stuart Blackett, Baron Blackett	Պատրիկ Բլեկետ	ֆիզիկոս	1965 —1970
54	Sir Alan Lloyd Hodgkin	Ալան Լլոյդ Հոջկին	ֆիզիոլոգ և կենսաֆիզիկոս	1970—1975
55	Alexander Robertus Todd, Baron Todd	Ալեքսանդր Թոդ	կենսաֆիզիկոս	1975—1980
56	Sir Andrew Fielding Huxley	Էնդրյու Հաքսլի	ֆիզիոլոգ և կենսաֆիզիկոս	1980—1985
57	George Hornidge Porter, Baron Porter of Luddenham	Ջորջ Պորտեր	քիմիկոս	1985—1990
58	Sir Michael Francis Atiyah	Մայքլ Ատիյա	մաթեմատիկոս	1990—1995
59	Sir Aaron Klug	Էրոն Քլագ	քիմիկոս և կենսաֆիզիկոս	1995—2000

XXI դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

	Անուն	Անվան ու տիտղոսի բնօրինակ	Մասանգիտություն	Պաշտոնավարման ժամանակահատված	Միապետ
60	Ռոբերտ Մեյ	Robert McCredie May, Baron May of Oxford	մաթեմատիկական կենսաբան	2000 —2005	Եղիսաբեթ II
61	Մարտին Րիս	Martin John Rees, Baron Rees of Ludlow	տիեզերագետ և աստղաֆիզիկոս	2005 —2010
62	Պոլ Նուրս	Sir Paul Maxime Nurse	գենետիկ և բջջային կենսաբան	2010 —2015
63	Վենկատրաման Ռամակրիշնա	Venkatraman Ramakrishnan	կենսաֆիզիկոս	2015 թվականից
64	Ադրիան Սմիթ	Adrian Smith	վիճակագիր	2020 թվականից առ այժմ