Օնկոուրոլոգիա

Ուրոլոգն իրականացնում է ՏՈՒՌ(Տրանսուրեթրալ ռեզեկցիա)

Օնկոուրոլոգիա, բժշկության բնագավառ, որը կապում է ուռուցքաբանությունը, ուրոլոգիան, անդրոլոգիան (գիտություն, որը զբաղվում է տղամարդկանց առողջությամբ), գինեկոլոգիան (գիտություն, որը զբաղվում է կանանց առողջությամբ) և ուսումնասիրում է միզասեռական համակարգի բարորակ և չարորակ ուռուցքները (երիկամների, միզապարկի, շագանակագեղձի, առնանդամի, ամորձիների և այլն), նրանց ծագումնաբանությունը և ախտաբանությունը, նրանց կանխարգելման մեթոդները, ախտորոշումն ու բուժումը։

Ուսումնասիրության առարկան

Օնկոուրոլոգիայի ուսումնասիրման առարկա են նորագոյացությունները, որոնք տեղակայված են երիկամներում, միզատար ուղիներում և տղամարդկանց սեռական օրգաններում, ինչպես նաև նրանց մետաստազները։ Առավել հաճախակի հանդիպող ախտաբանական վիճակներ են շագանակագեղձի քաղցկեղը, միզապարկի անցումաբջջային քաղցկեղը, երիկամի պարենքիմայի քաղցկեղը, երիկամների ավազանների և միզուղիների, ինչպես նաև ամորձիների հերմինոգեն ուռուցքները։ Ավելի քիչ տարածված օնկոուրոլոգիական հիվանդություններն են ամորձիներ ոչ հերմինոգեն ուռուցքները, հարամորձային հյուսվածքի, առնանդամի և միզուկի ուռուցքները։

Ախտորոշում

Ցիստոկոպիա

Օնկոուրոլոգիական հիվանդությունների ախտորոշման ժամանակ օգտագործվում են այնպիսի հետազոտման մեթոդներ, ինչպիսիք են՝

• ուլտրաձայնային հետազոտությունը (ՈՒՁՀ)
• ռենտգենոգրաֆիան
• համակարգչային շերտագրություն (ՀՇ)
• Մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն (ՄՌՇ)
• ռադիոիզոտոպային հետազոտությունը
• բիոպսիա
• ցիստոգրաֆիա / ցիստոսկոպիա
• և այլն։

Այս հետազոտման մեթոդները համակցվում են արյան ընդհանուր և բիոքիմիական, մեզի կլինիկական հետազոտությունների հետ։ Օնկոուրոլոգիական հիվանդությունների վերջնական ախտորոշումը դրվում է ուռուցքից վերցված նմուշի (բիոպսիա) կամ ամբողջական ուռուցքի հյուսվածաբանական քննությամբ։

Բարձր տեխնոլոգիական մեթոդների գործածումն ու ներդրումն (ուլտրաձայնային հետազոտություն, բազմապարույր համակարգչային և մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն) ուռուցքների ախտորոշման պրակտիկայում հանգեցրեցին դրանց հայտնաբերման աճին, այն ուռուցքների, որոնք կլինիկորեն չեն դրսևորվել և հայտնաբերվել են պատահականորեն բժշկական զննության կամ այլ հիվանդությունների զննման ժամանակ։

Այսպես, 1970-ական թվականներին երիկամների քաղցկեղի դեպքերում նման ուռուցքները հայտնաբերվել են ավելի քիչ քան 10%-ում, իսկ 20-21րդ դարերի շրջադարձային փուլում, դրանք կազմում էին երիկամների քաղցկեղի բոլոր դեպքերի 60%-ը։

Բուժում

Օնկոուրոլոգիական հիվանդությունների հիմնական բուժման մեթոդը վիրաբուժականն է,բայց նաև գործածվում է այնպիսի մեթոդներ, ինչպիսիք են՝ քիմիոթերապիան, ճառագայթային թերապիան, իմունոթերապիան, հորմոնային բուժումը և թիրախային թերապիան։ Բուժման մեթոդի ընտրությունը կախված է, թե ինչ տեղակայում ունի ուռուցքը, նրա հյուսվածքաբանական տեսակից, նրա չափից, հիվանդի ընդհանուր վիճակից (տարիք, ուղեկցող հիվանդություններ, սոցիալական պայմաններ և այլն) և կողմնակի գործոններից, այսպես՝ երիկամաբջջային քաղցկեղի ոսկրային մետաստազների բուժման ժամանակ առաջին ընտրության մեթոդն է համակարգային հակաուռուցքային թերապիան, իսկ վիրաբուժական մեթոդով բուժումը սովորաբար ունի պալիատիվ (ամոքիչ) դեր (ինչը չի բացառում արմատական միջոցառումների հնարավորությունը միայնակ մետաստազների դեպքում՝ միայնակ մետաստազների առկայության դեպքում դիմում են վիրաբուժական վիրահատությունների) :

Երիկամների քաղցկեղի հետ կապված մետաստազների բացակայության դեպքում բուժման հիմնական մեթոդը արմատական նեֆրէկտոմիան է (երիկամի հեռացումը)։ Եթե քաղցկեղով ախտահարված են 2 երիկամները կամ միակ երիկամը, ապա իրականացնում են երիկամի ռեզեկցիա (մասնահատում)։ Ներկա ժամանակաշրջանում դեղորայքային թերապիան ցուցված է երիկամի մետաստատիկ քաղցկեղի և ոչ օպերաբիլ (ոչ վիրահատական) ուռուցքների դեպքում, միևնույն ժամանակ երիկամների քաղցկեղը գրեթե անընկալունակ է ճառագայթային բուժման և քիմիոթերապիայի նկատմամբ և երիկամների քաղցկեղի հիմնական ժամանակակից թերապևտիկ միջոցը մնում է թիրախային թերապիա, որոնք գրեթե դուրս են մղել իմունոթերապիայի պատրաստուկները։

Միզապարկի քաղցկեղի վիրաբուժական մեթոդը (ՏՈՒՌ (տրանսուրեթրալ ռեզեկցիա), ցիստեկտոմիա կամ միզապարկի հատում ) նույնպես առաջին տեղում է։ Քանի որ միզապարկի քաղցկեղը զգայուն է քիմիոթերապևտիկ միջոցների նկատմամբ, այդ իսկ պատճառով օգտագործում են տարբեր հակաուռուցքային քիմիոթրապևտիկ պատրատուկներ, ինչպես նաև իմունոթերապիա ԲՑԺ վակցինայով ։

Ժամանակակից մարտավարությունը շագանակագեղձի քաղցկեղի դեպքում վիրաբուժական միջամտությունն է (Սովորաբար ամբողջական շագանակագեղձէկտոմիան, շագանակագեղձի հեռացումը ) և ճառագայթային բուժումը՝ լրացուցիչ հորմոնային թերապիայի հետ միասին։

Օնկոուրոլոգիայի ներկայիս վիճակը

21-րդ դարի սկզբին օնկոուրոլոգիայի հաջողությունը մեծապես կածված էր հիմնարար հետազոտական նվաճումների վրա՝ բջջի ռեցեպտորային ապարատի կառուցվածքի և ֆունկցիաների ուսումնասիրություն, ազդանշանային տրանսդուկցիայի մեխանիզմների և ուռուցքների անգիոգենեզի (անոթագոյացում) բացահայտում, մետաստազների առաջացման ու տարածման և դեղորայքային կայունության մեխանիզմների հայտնաբերում։

Այս նվաճումները հնարավորություն տվեցին զգալիորեն բարելավել ախտորոշումը, գործնականում կիրառել վիրաբուժական և ճառագայթային բուժման բարձր տեխնոլոգիական մեթոդներ և ստեղծել հակաուռուցքային պատրաստուկներ (մասնավորապես՝ նպատակային թերապիայի մեթոդ)։

Օնկոուրոլոգիան Ռուսաստանում

Ռուսաստանում օնկոուրոլոգիան որպես ինքնուրույն մասնագիտություն ձևավորվել է 20-րդ դարի 80-ական թվականներից, երբ պրոֆեսոր Բ.Պ. Մատվեևայի ջանքերով Բլոխինի անվան կենտրոնում ստեղծվեց երկրում առաջին օնկոուրոլոգիական բաժանմունքը, որից հետո բաժանմունքներ սկսեցին բացվել Ռուսաստանի գրեթե բոլոր ուռուցքաբանական կենտրոններում։ 2005 թվականին հիմնադրվել է թեմատիկ հանդես «Օնկոուրոլոգիա» անվամբ և ստեղծվել է Ռուսաստանի օնկոուրոլոգների ասոցիացիան՝ համառուսաստանյան հասարակական կազմակերպությունը, որի հիմնական նպատակն է միավորել ուռուցքաբաններին, ուրոլոգներին, օնկոուրոլոգներին, գինեկոլոգներին, ճառագայթաբաններին, ախտաբաններին և հարակից մասնագետներին ախտորոշման, բուժման և ուռուցքաբանական հիվանդությունների կանխարգելման ոլորտից։ Ասոցիացիայի նպատակն է Ռուսաստանում նվազեցնել չարորակ նորագոյացություններից հիվանդացությունն և մահացությունը։

Գրականություն

• Воробьёв А. В.  Обзор важнейших событий в онкоурологии // Практическая онкология. — 2005. — Т. 6. — № 1. — С. 55—64.
• Гранов А. М., Винокуров В. Л.  Лучевая терапия в онкогинекологии и онкоурологии. — СПб.: Фолиант, 2002. — 351 с. — ISBN 5-93929-038-8
• Клиническая онкоурология / Под ред. Б. П. Матвеева. — М.: АБВ-Пресс, 2011. — 934 с. — ISBN 978-5-903018-23-9
• Митина Л. А., Казакевич В. И., Степанов С. О.  Ультразвуковая онкоурология. — М.: Триумф, 2009. — 200 с. — ISBN 978-5-89392-463-3
• Онкоурология. Национальное руководство / Под ред. В. И. Чиссова, Б. Я. Алексеева, И. Г. Русакова. — М.: ГЭОТАР-Медиа, 2012. — 688 с. — ISBN 978-5-9704-2181-9
• Онкоурология. Фармакотерапия без ошибок / Под ред. И. Г. Русакова, В. И. Борисова. — М.: Е-ното, 2014. — 544 с. — ISBN 978-5-906023-07-0
• Опухоли мочевыделительной системы и мужских половых органов. Морфологическая диагностика и генетика / Под ред. Ю. Ю. Андреевой, Г. А. Франка. — М.: Практическая медицина, 2012. — 218 с. — ISBN 978-5-98811-231-0
• Семков А. С., Махсон А. Н., Петерсон С. Б., Широкорад В. И., Щупак М. Ю.  Хирургическое лечение костных метастазов рака почки // Онкоурология. — 2010. — № 4. — С. 10—15.
• Широкорад В. И.  Хирургическое лечение местно-распространённых опухолей органов малого таза. — М.: Медицина, Шико, 2008. — 192 с. — ISBN 5-225-03927-8