«Բաբկեն Առաքելյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
լրացումներ |
→Կենսագրություն: Կենսագրական տվյալները վերադասավորվել են։ |
||
Տող 7. | Տող 7. | ||
== Կենսագրություն == |
== Կենսագրություն == |
||
Բաբկեն Առաքելյանը ծնվել է 1912 թվականի փետրվարի 1-ին Արմավիրի մարզի Մրգաշատ գյուղում։ 1930-ական թվականների |
Բաբկեն Առաքելյանը ծնվել է 1912 թվականի փետրվարի 1-ին Արմավիրի մարզի Մրգաշատ գյուղում։ 1930-ական թվականների կեսերին սովորել և ավարտել է [[Երևանի պետական համալսարան]]ի [[ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ|պատմության ֆակուլտետը]], այնուհետև 1936 թ. դարձել է [[Լենինգրադի համալսարան]]ի ազատ ունկնդիր։ 1938 թվականին ընդունվել է Արմֆանի պատմության ինստիտուտի ասպիրանտուրան և ուսումնառության մի մասն անցկացրել Լենինգրադում՝ [[Հովսեփ Օրբելի|Հովսեփ Օրբելու]] գիտական ղեկավարությամբ։ 1941 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն նվիրված հայ միջնադարյան պատկերաքանդակների հետազոտությանը։ |
||
1942 թվականին |
1942 թվականին Բ. Առաքելյանը զորակոչվել է բանակ, մինչև վերջ մասնակցել [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ին, պարգևատրվել տարբեր շքանշաններով և մեդալներով։ 1946 թվականին վերադարձել է Երևան։ |
||
1947 թվականին |
1947 թվականին Առաքելյանը եղել է հասարակական գիտություների «Տեղեկագիր» ամսագրի խմբագիրը, 1949 թվականին վարել է ՀԳԱ պատմության ինստիտուտի հնագիտության և վիմագրության բաժինները։ 1954 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում 9-13-րդ դարերում» երկհատոր մենագրությունը և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ 1957 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1959-1990 թթ. նա եղել է իր իսկ հիմնադրած ՀԳԱ [[Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ]]ի տնօրեն<ref>«Ով ով է հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան», հատոր առաջին, Երևան,2005:</ref>։ Երկար տարիներ ղեկավարել է [[Գառնի (այլ կիրառումներ)|Գառնիի]], [[Արմավիր]]ի, հին [[Արտաշատ]]ի հնագիտական պեղումների աշխատանքները։ |
||
1968 թվականին ընտրվել է Հայաստանի ԳԱ թղթակից անդամ, իսկ 1974 թվականին՝ ակադեմիկոս։ 1982-1990 թթ. գլխավորել է ակադեմիայի պատմության և տնտեսագիտության բաժանմունքի աշխատանքները։ |
|||
1954 թվականին Բաբկեն Առաքելյանը պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում 9-13-րդ դարերում» երկհատոր մենագրությունը և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ 1957 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում, 1968 թվականին ընտրվել է Հայաստանի ԳԱ թղթակից անդամ, իսկ 1974 թվականին՝ ակադեմիկոս։ |
|||
Նա հեղինակ է ավելի քան 120 գիտական մեծ ու փոքր աշխատությունների<ref>{{Cite web|url=http://greenstone.flib.sci.am/gsdl/cgi-bin/library.cgi?e=d-01000-00---off-0academic--00-1----0-10-0---0---0direct-10---4-------0-1l--11-en-50---20-help---00-3-1-00-0--4--0--0-0-11-10-0utfZz-8-10&cl=CL1&d=HASH0141629ac4f6d1bd20178abb.3.1>=1|title=Բ. Ն. Առաքելյանի աշխատությունների մատենագիտություն|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=pyPevgEACAAJ&dq=%D4%B2%D5%A1%D5%A2%D5%AF%D5%A5%D5%B6+%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB+%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6&hl=hy&sa=X&ved=0ahUKEwjF5KLx05rgAhVM1SwKHUEPDUsQ6AEIKzAB|title=Марр и вопросы арменоведения|last=Առաքելյան|first=Բաբկեն Նիկոլայի|date=1968|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ.|language=hy}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=x_gHvwEACAAJ&dq=%D4%B2%D5%A1%D5%A2%D5%AF%D5%A5%D5%B6+%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB+%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6&hl=hy&sa=X&ved=0ahUKEwjF5KLx05rgAhVM1SwKHUEPDUsQ6AEILzAC|title=Հայաստանի միջնադարյան կոթողային հուշարձանները. IX-XIII դարերի խաչքարերը|last=Առաքելյան|first=Բաբկեն Նիկոլայի|date=1984|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ.|language=hy}}</ref>։ «Հայ ժողովրդի պատմություն» ութհատորյա ակադեմիական հրատարակության համահեղինակներից է։ |
|||
== Պարգևներ == |
== Պարգևներ == |
15:19, 12 Օգոստոսի 2019-ի տարբերակ
Բաբկեն Առաքելյան | |
---|---|
Ծնվել է | փետրվարի 1, 1912[1][2] Մրգաշատ, Էջմիածնի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1][2] |
Մահացել է | օգոստոսի 16, 2004[1] (92 տարեկան) Երևան, Հայաստան |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և Հայաստան |
Ազգություն | Հայ |
Մասնագիտություն | հնագետ, պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր |
Գործունեության ոլորտ | հնագիտություն |
Պաշտոն(ներ) | տնօրեն |
Անդամակցություն | ՀՀ ԳԱԱ[2] |
Ալմա մատեր | ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ (1968)[1] |
Կոչում | պրոֆեսոր[1][2] |
Գիտական աստիճան | պատմական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1954) |
Տիրապետում է լեզուներին | հայերեն[3] |
Պարգևներ | |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ[1] |
Բաբկեն Նիկոլայի Առաքելյան (փետրվարի 1, 1912, Մրգաշատ, ՀՀ Արմավիրի մարզ - օգոստոսի 16, 2004), հայ հնագետ, պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, 1959 թվականից առ 1990 թվականը ՀԽՍՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն։
Կենսագրություն
Բաբկեն Առաքելյանը ծնվել է 1912 թվականի փետրվարի 1-ին Արմավիրի մարզի Մրգաշատ գյուղում։ 1930-ական թվականների կեսերին սովորել և ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետը, այնուհետև 1936 թ. դարձել է Լենինգրադի համալսարանի ազատ ունկնդիր։ 1938 թվականին ընդունվել է Արմֆանի պատմության ինստիտուտի ասպիրանտուրան և ուսումնառության մի մասն անցկացրել Լենինգրադում՝ Հովսեփ Օրբելու գիտական ղեկավարությամբ։ 1941 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն նվիրված հայ միջնադարյան պատկերաքանդակների հետազոտությանը։
1942 թվականին Բ. Առաքելյանը զորակոչվել է բանակ, մինչև վերջ մասնակցել Հայրենական մեծ պատերազմին, պարգևատրվել տարբեր շքանշաններով և մեդալներով։ 1946 թվականին վերադարձել է Երևան։
1947 թվականին Առաքելյանը եղել է հասարակական գիտություների «Տեղեկագիր» ամսագրի խմբագիրը, 1949 թվականին վարել է ՀԳԱ պատմության ինստիտուտի հնագիտության և վիմագրության բաժինները։ 1954 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում 9-13-րդ դարերում» երկհատոր մենագրությունը և ստացել պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ 1957 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1959-1990 թթ. նա եղել է իր իսկ հիմնադրած ՀԳԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն[4]։ Երկար տարիներ ղեկավարել է Գառնիի, Արմավիրի, հին Արտաշատի հնագիտական պեղումների աշխատանքները։
1968 թվականին ընտրվել է Հայաստանի ԳԱ թղթակից անդամ, իսկ 1974 թվականին՝ ակադեմիկոս։ 1982-1990 թթ. գլխավորել է ակադեմիայի պատմության և տնտեսագիտության բաժանմունքի աշխատանքները։
Նա հեղինակ է ավելի քան 120 գիտական մեծ ու փոքր աշխատությունների[5][6][7]։ «Հայ ժողովրդի պատմություն» ութհատորյա ակադեմիական հրատարակության համահեղինակներից է։
Պարգևներ
- Հայկական ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակների դափնեկիր (1978, 1985)
- Կարմիր դրոշի շքանշան
- Հայրենական պատերազմի I աստիճանի շքանշան
- Հայրենական մեծ պատերազմի II աստիճանի շքանշան
- Կարմիր աստղ շքանշան
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի (2) շքանշան
- ԽՍՀՄ «Արիության համար» մեդալ
- Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալ
- «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ «Ով ով է հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան», հատոր առաջին, Երևան,2005:
- ↑ «Բ. Ն. Առաքելյանի աշխատությունների մատենագիտություն».
- ↑ Առաքելյան, Բաբկեն Նիկոլայի (1968). Марр и вопросы арменоведения. ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ.
- ↑ Առաքելյան, Բաբկեն Նիկոլայի (1984). Հայաստանի միջնադարյան կոթողային հուշարձանները. IX-XIII դարերի խաչքարերը. ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ.
Աղբյուրներ
Արտաքին հղումներ
- Փետրվարի 1 ծնունդներ
- 1912 ծնունդներ
- Ռուսական կայսրությունում ծնվածներ
- Օգոստոսի 16 մահեր
- 2004 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսներ
- ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի շրջանավարտներ
- Կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշանակիրներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- «Խիզախության համար» մեդալով պարգևատրվածներ (ԽՍՀՄ)
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալակիրներ
- Կովկասի պաշտպանության համար մեդալակիրներ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալակիրներ
- ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչներ
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Հայ պատմաբաններ
- Հայ հնագետներ
- Մրգաշատ (Արմավիրի մարզ) գյուղում ծնվածներ
- Պատմական գիտությունների դոկտորներ
- ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ