«Միքայել Չամչյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Միքայել Չամչյան;
	Դիմանկար; Հայ ականավոր պատմագետ, քերական,; լեզվաբան, աստվածաբան և մանկավարժ
Ծնվել է	դեկտեմբերի 4 (15), 1738
Ծննդավայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	նոյեմբերի 30 (դեկտեմբերի 12), 1823 (84 տարեկան)
Կրթություն	Մխիթարյան վարժարաններ
Մասնագիտություն	պատմաբան և լեզվաբան
	Mikayel Chamchian Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

21:00, 3 Դեկտեմբերի 2015-ի տարբերակ

Միքայել Չամչյան (դեկտեմբերի 4 (15), 1738, Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - նոյեմբերի 30 (դեկտեմբերի 12), 1823), հայ ականավոր պատմաբան, քերական, լեզվաբան, աստվածաբան և մանկավարժ։ Մխիթարյան միաբանության անդամ է եղել։

Կենսագրություն

Ծնվել է Կոստանդնուպոլսում։ Նախնական կրթությունը ստացել է Կոստանդնուպոլսում, ապա` Սուրբ Ղազար կղզու Մխիթարյան վարժարանում: Տիրապետել է հունարենին, լատիներենին, իտալերենին, ֆրանսերենին, գերմաներենին, եբրայերենին, ասորերենին, սանսկրիտին, պարսկերենին, թուրքերենին: 1762 թվականից եղել է Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության անդամ: 1769 թվականին օծվել է վարդապետ և նշանակվել Բասրայի և Բաղդադի հայ կաթոլիկ համայնքի հոգևոր առաջնորդ: 1776-1789 թվականներին վարել է Սբ. Ղազարի, 1789-1791 թվականներին` Տրանսիլվանիայի Եղիսաբեթուպոլիս քաղաքի հայկական վարժարանների վերատեսչի, 1795-1823 թվականներին՝ Կոստանդնուպոլսի Մխիթարյան միաբանության մեծավորի պաշտոնները, եղել միաբանության վարչական մարմնի խորհրդական: 1779 թվականին հրատարակել է «Քերականություն Հայկազյան լեզվի» աշխատությունը, որը 1801-1859 թվականներին վերահրատարակվել է 15 անգամ և շուրջ 100 տարի օգտագործվել` որպես գրաբարի քերականության լավագույն դասագիրք: Չամչյանի հայագիտական գործունեության մեջ առանձնանում է «Պատմություն Հայոց ի սկզբանե աշխարհի մինչև ցամ Տյառն 1784» (3 հատոր, 1784-1786 թվականներին) աշխատությունը: Մշակել է ժամանակագրություն, փորձել է պարբերացնել հայոց պատմությունը, առաջադրել է պատմության ըմբռնման նոր սկզբունքներ: «Մեկնություն սաղմոսաց» (10 հատոր, 1815-1823 թվականներին) երկասիրությունը հայ մեկնողական գրականության գլուխգործոց է: Կոստանդնուպոլսի լուսավորչական և կաթոլիկ համայնքների միջև սուր պայքարը հարթելու նպատակով գրել է «Վահան հավատո...» ծավալուն դավանաբանական երկը, որը Հռոմի հավատաքննության գերագույն ատյանի որոշմամբ ճանաչվել է հերետիկոսական և ոչնչացվել (համառոտ տարբերակը հրատարակվել է 1873 թվականին , Կալկաթայում): Կոստանդնուպոլսի հայ համայնքները միաբանելու նպատակով` բանակցություններ է վարել Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքներ Հովհաննես Չամաշրճյանի և Պողոս Գրիգորյանի հետ, հրավիրել է խորհրդակցություններ, պատրաստել «Հրավեր սիրո» հատուկ շրջաբերականը, սակայն նախաձեռնությունը դատապարտել են թե' Էջմիածինը, թե' Վատիկանը:

Մահացել է 1823 թվականին Կոստանդնուպոլսում^[1]:

Աշխատություններ

Գրականություն

Հ. Սահակ Ճեմճեմեան, Հ. Միքայէլ Չամչեան և իր Հայոց Պատմութիւնը, Վենետիկ-Սբ. Ղազար, 1983 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» 20)։
Աղավնի Ութուջյան, Միքայել Չամչյանի պատմագիտական հայացքների գնահատման հարցի շուրջ, - «Բանբեր Երեւանի համալսարանի», 1981, N 2, էջ 144-151։
Ութուջյան Ա. Ա., Միքայել Չամչյան (կյանքի և գործունեության համառոտ ուրվագիծ).- «Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների», 1988, № 9, էջ 71-85։

Տես նաև

Մխիթարյան միաբանություն

Ծանոթագրություններ

↑ Միքայել Չամչյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միքայել Չամչյան» հոդվածին։

[1] Միքայել Չամչյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում

[1]

@@ Տող 8. / Տող 8. @@
 == Կենսագրություն ==
+Ծնվել է [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]։  Նախնական կրթությունը ստացել է Կոստանդնուպոլսում, ապա` [[Սուրբ Ղազար կղզի|Սուրբ Ղազար կղզու]] [[Մխիթարյան վարժարաններ|Մխիթարյան վարժարան]]ում: Տիրապետել է [[հունարեն]]ին, [[լատիներեն]]ին, [[իտալերեն]]ին, [[ֆրանսերեն]]ին, [[գերմաներեն]]ին, [[եբրայերեն]]ին, [[ասորերեն]]ին, [[սանսկրիտ]]ին, [[պարսկերեն]]ին, [[թուրքերեն]]ին: 1762 թվականից եղել է [[Վենետիկ]]ի [[Մխիթարյան միաբանություն|Մխիթարյան միաբանության]] անդամ: 1769 թվականին օծվել է վարդապետ և նշանակվել [[Բասրա]]յի և Բաղդադի հայ կաթոլիկ համայնքի հոգևոր առաջնորդ: 1776-1789 թվականներին վարել է Սբ. Ղազարի, 1789-1791 թվականներին` [[Տրանսիլվանիա]]յի [[Եղիսաբեթուպոլիս]] քաղաքի հայկական վարժարանների վերատեսչի, 1795-1823 թվականներին՝ Կոստանդնուպոլսի Մխիթարյան միաբանության մեծավորի պաշտոնները, եղել միաբանության վարչական մարմնի խորհրդական: 1779 թվականին  հրատարակել է «Քերականություն Հայկազյան լեզվի» աշխատությունը, որը 1801-1859 թվականներին վերահրատարակվել է 15 անգամ և շուրջ 100 տարի օգտագործվել` որպես գրաբարի քերականության լավագույն դասագիրք: Չամչյանի հայագիտական գործունեության մեջ առանձնանում է «Պատմություն Հայոց ի սկզբանե աշխարհի մինչև ցամ Տյառն 1784» (3 հատոր, 1784-1786 թվականներին) աշխատությունը: Մշակել է ժամանակագրություն, փորձել է պարբերացնել հայոց պատմությունը, առաջադրել է պատմության ըմբռնման նոր սկզբունքներ: «Մեկնություն սաղմոսաց» (10 հատոր, 1815-1823 թվականներին) երկասիրությունը հայ մեկնողական գրականության գլուխգործոց է: Կոստանդնուպոլսի լուսավորչական և կաթոլիկ համայնքների միջև սուր պայքարը հարթելու նպատակով գրել է «Վահան հավատո...» ծավալուն դավանաբանական երկը, որը [[Հռոմ]]ի հավատաքննության գերագույն ատյանի որոշմամբ ճանաչվել է հերետիկոսական և ոչնչացվել (համառոտ տարբերակը հրատարակվել է 1873 թվականին , [[Կալկաթա]]յում): Կոստանդնուպոլսի հայ համայնքները միաբանելու նպատակով` բանակցություններ է վարել Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքներ Հովհաննես Չամաշրճյանի և Պողոս Գրիգորյանի հետ, հրավիրել է խորհրդակցություններ, պատրաստել «Հրավեր սիրո» հատուկ շրջաբերականը, սակայն նախաձեռնությունը դատապարտել են թե' Էջմիածինը, թե' Վատիկանը:
-Ծնվել է [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]։ 23 տարեկանում մեկնել է [[Վենետիկ]], որտեղ անդամակցել է [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AD%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6 Մխիթարյան միաբանությանը]։ Շուտով ստացել է վարդապետի կոչում։ 1795 թվականին նրան ուղարկել են Կոստանդնուպոլիս, որտեղ ապրել է մինչև կյանքի վերջը։ Մահացել է 1823 թվականին։
+Մահացել է 1823 թվականին Կոստանդնուպոլսում<ref>[http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=203&name=%D5%84%D5%AB%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC_%D5%89%D5%A1%D5%B4%D5%B9%D5%B5%D5%A1%D5%B6 Միքայել Չամչյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում]</ref>:
 == Աշխատություններ ==
@@ Տող 39. / Տող 41. @@
 * [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AD%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6 Մխիթարյան միաբանություն]
+== Ծանոթագրություններ ==
+{{ծանցանկ}}
 {{DEFAULTSORT:Չամչյան, Միքայել}}
 {{Արտաքին հղումներ}}