Սթենլի Դոնեն

Սթենլի Դոնեն; անգլ.՝ Stanley Donen
Ծնվել է	ապրիլի 13, 1924[…]
Ծննդավայր	Կոլումբիա, ԱՄՆ
Մահացել է	փետրվարի 21, 2019[…] (94 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրոն	աթեիզմ
Կրթություն	Հարավային Կարոլինայի համալսարան
Մասնագիտություն	կինոռեժիսոր, կինոպրոդյուսեր, պարող, պարուսույց և ռեժիսոր
Ամուսին	Ջին Քոյն, Marion Marshall?, Adelle Dillingham?, Yvette Mimieux? և անհայտ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Օսկար մրցանակ կինոարվեստում բացառիկ նվաճումների համար
Երեխաներ	Joshua Donen?
	Stanley Donen Վիքիպահեստում

Սթենլի Դոնեն (անգլ.՝ Stanley Donen, ապրիլի 13, 1924(1924-04-13)^[1]^[2]^[3]^[…], Կոլումբիա, ԱՄՆ - փետրվարի 21, 2019(2019-02-21)^[4]^[3]^[5]^[…], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[6]), ամերիկացի կինոռեժիսոր, պրոդյուսեր և խորեոգրաֆ, որը հայրենիքում ստացել է «Հոլիվուդյան մյուզիքլների արքա» տիտղոսը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սթենլի Դոնենը ծնվել է Կոլումբիայում (Հարավային Կարոլինա)` հրեական ընտանիքում^[8]։ Նա հաճախել է Հարավային Կարոլինայի համալսարան, այնուհետև մոր աջակցությամբ մեկնել է Նյու Յորք, որտեղ 16 տարեկանում առաջնաելույթ է ունեցել որպես պարուհի Ռոջերսի և Հարթի «Փոլ Ջոու» հայտնի մյուզիքլում, որտեղ խաղում էր սկսնակ դերասան Ջին Քելլիին։

Դոնենի կինոկարիերան մեկնարկել է որպես խորեոգրաֆ և պարուհի Metro-Goldwyn-Mayer ստուդիայում՝ «Լավագույն հարձակվող խաղամասնակից» երաժշտական ֆիլմում (Լյուսիլ Բոլլի հետ)։ 1944 թվականին նա հանդես է եկել որպես Ջին Քելլիի խորեոգրաֆ՝ «Columbia Pictures» կինոընկերության «Շապիկի վրայի աղջիկը» հայտնի կինոնկարում, որտեղ Ռիտա Հեյուորթը հանդես է գալիս գլխավոր դերով։

Սթենլի Դոնենի առաջին ռեժիսորական աշխատանքն է դարձել Ջին Քելլիի հետ Բեթի Քոմդենի և Ադոլֆ Գրենի 1949 թվականի «Թույլտվություն քաղաքում» մյուզիքլի համատեղ էկրանավորումը, որի համար որոշ երգեր գրել է Լեոնարդ Բերնսթայնը։ Նրա հաջորդ նախագիծը դարձել է 1951 թվականի «Արքայական հարսանիք» մյուզիքլը՝ Ֆրեդ Ասթերի՝ առաստաղի վրա պարի հայտնի տեսարանով։ 1952 թվականին Դոնենը ավարտել է «Անձրևի տակ երգողները» նոր նախագիծը, որտեղ գլխավոր դերը կրկին կատարել է Քելլին։ Այս կինոմյուզիքլը մի քանի մրցանակներ և անվանակարգեր է ստացել բազմաթիվ հեղինակավոր կինոմրցանակներում՝ ներառյալ «Օսկար» և «Ոսկե գլոբուս» մրցանակները և ներկայումս համարվում է հոլիվուդյան լավագույն մյուզիքլներից մեկը։

1950-ական թվականներին թողարկվել են Դոնենի ևս մի քանի հաջողված մյուզիքլներ, այդ թվում՝ «Յոթ հարսնացուններ յոթ եղբայրների համար», «Միշտ լավ եղանակ», «Զվարճալի դեմք» և «Անիծյալ յանկիներ»։ Վերջինից սկսած՝ Դոնենը բազմամյա համագործակցություն է սկսել գրաֆիկական դիզայներ Մորիս Բաինդերի հետ։

Հոլիվուդյան մյուզիքլների դարաշրջանի ավարտին Սթենլի Դոնենի կարիերան սկսել է անկում ապրել, չնայած հետագայում նա նկարահանել է ևս մի շարք հայտնի կատակերգություններ և դրամաներ, որոնց թվում են «Առեղծված», «Երկուսը ճանապարհին» և «Ցանկություններից կուրացածը»։ 1980 թվականին նա հանդես է եկել որպես «Սատուրն-3» ֆանտաստիկ թրիլլերի ռեժիսոր․ այն բանից հետո, երբ Ջոն Բարին հեռացվել էր այդ պաշտոնից։ Նրա վերջին աշխատանքը դարձել է «Սիրային նամակներ» հեռուստատեսային ֆիլմը, որը Էկրան Է բարձրացել 1999 թվականին։

Իր կարիերայի տարիներին Սթենլի Դոնենը հինգ անգամ առաջադրվել է Ամերիկյան կինոռեժիսորների գիլդիա մրցանակի, բայց ոչ մի անգամ իր ֆիլմերի համար չի ստացել անգամ «Օսկար» մրցանակի անվանակարգ։ 1998 թվականին Ամերիկյան կինոակադեմիայի 70-րդ մրցանակաբաշխության ժամանակ Սթենլի Դոնենին հանձնել են «Օսկար» պատվավոր արձանիկը՝ ամերիկյան կինոյի զարգացման գործում նրա ներդրման համար։

Սթենլի Դոնենը մահացել է 95 տարեկանում (2019 թվականի փետրվարի 21-ին Նյու Յորքում)։ Մահվան պատճառը եղել է սրտի կաթվածը^[9]։

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1949 — Թույլտվությունը քաղաքում
1951 — Արքայական հարսանիք
1952 — Սերն ավելի լավ է, քան երբևէ
1952 — Անձրևի տակ երգողները
1952 — Անվախ Ֆագան
1953 — Աղջկան հանգիստ թողնել
1954 — Յոթ հարսնացուներ յոթ եղբայրների համար
1954 — Իմ սրտի խորքում
1955 — Միշտ լավ եղանակ
1957 — Զվարճալի դեմք
1957 — Համբուրիր նրանց իմ փոխարեն
1958 — Հարգելի պարոն
1958 — Անիծյալ յանկիներ
1960 — Փաթեթ անակնկալով
1960 — Խոտը ավելի կանաչ է
1967 — Երկուսը ճանապարհին
1967 — Ցանկություններից կուրացածը
1969 — Սանդուղք
1974 — Փոքրիկ իշխանը
1978 — Կինո, կինո
1980 — Սատուրն-3
1984 — Ամեն ինչում մեղավոր է Ռիոն
1999 — Սիրային նամակներ

Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^2,0 ^2,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Stanley Donen, director of Singin' in the Rain, dies aged 94
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.nytimes.com/2019/02/23/obituaries/stanley-donen-dead.html
↑ https://variety.com/2019/film/news/stanley-donen-dead-dies-singin-in-the-rain-1203146964/
↑ Stanley Donen Biography (1924—2019)
↑ Stanley Donen obituary | Film | The Guardian

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Стэнли Донен (անգլ.) Internet Movie Database կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սթենլի Դոնեն» հոդվածին։

[_789c0faba7d55e5a-1] 1,0 ^1,1 Internet Broadway Database — 2000.

[_d4532e644c9b4f20-2] 2,0 ^2,1 filmportal.de — 2005.

[_56e2989347949621-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_24a78d807c3590ae-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Stanley Donen, director of Singin' in the Rain, dies aged 94

[_f7eb3a47ea644bff-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_985be14d0a40188b-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.nytimes.com/2019/02/23/obituaries/stanley-donen-dead.html

[_6a0ff51a8291f573-7] ttps://variety.com/2019/film/news/stanley-donen-dead-dies-singin-in-the-rain-1203146964/

[8] Stanley Donen Biography (1924—2019)

[9] Stanley Donen obituary | Film | The Guardian

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]