Նիկանոր Պարա

Նիկանոր Պարա; իսպ.՝ Nicanor Segundo Parra Sandoval
Ծնվել է	սեպտեմբերի 5, 1914[…]
Ծննդավայր	San Fabián, Չիլի
Մահացել է	հունվարի 23, 2018[…] (103 տարեկան)
Մահվան վայր	Լա Ռեյնա, Չիլի
Քաղաքացիություն	Չիլի
Կրթություն	Բրաունի համալսարան, Սբ Կատրինի քոլեջ, Չիլիի համալսարան, Internado Nacional Barros Arana?, Q107650838? և Օքսֆորդի համալսարան
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և ակադեմիկոս
Աշխատավայր	Չիլիի համալսարան
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ Խուան Ռուլֆոյի մրցանակ Չիլիի գրականության ազգային մյցանակ Bicentennial Prize? Reina Sofía Award? և Pablo Neruda Ibero-American Poetry Award?
Երեխաներ	Colombina Parra?
	Nicanor Parra Վիքիպահեստում

Նիկանոր Սեգունդո Պարա Սանդովալ իսպ.՝ Nicanor Segundo Parra Sandoval, (սեպտեմբերի 5, 1914(1914-09-05)^[1]^[2]^[3]^[…], San Fabián, Չիլի^[4]^[1] - հունվարի 23, 2018(2018-01-23)^[5]^[1]^[2]^[…], Լա Ռեյնա, Չիլի^[1]), չիլիացի բանաստեղծ, ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս, մանկավարժ, գիտնական։ Համարվել է 20-րդ դարում իսպաներենով չիլիացի ամենաազդեցիկ բանաստեղծներից մեկը։ Նրա ստեղծագործությունները հաճախ համեմատվել են չիլիացի բանաստեղծ, Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Պաբլո Ներուդայի ստեղծագործությունների հետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նիկանոր Պարան ծնվել է 1914 թվականին։ Եղել է արիստոկրատ ընտանիքից։ Հայտնի երգչուհի Վիոլետա Պարրայի եղբայրն է, երաժիշտներ Իսաբել Պարայի (1939) և Անխել Պարայի (1943-2017) մորեղբայրը։

Նիկանոր Պարան ավարտել է Չիլիի համալսարանի մանկավարժական ֆակուլտետը (1933-1938), ստացել մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի ուսուցչի դիպլոմ։ Դասավանդել է Բրաունի համալսարանում, 1948 թվականին ընդունվել Է Օքսֆորդի համալսարան, տիեզերաբանություն ուսումնասիրելու համար^[9]։ 1946 թվականին վերադարձել է Չիլի, 1952 թվականից տեսական ֆիզիկա է դասավանդել Չիլիի համալսարանում։ Իր բանաստեղծությունների ընթերցումով մի քանիանգամ հանդես է եկել աշխարհի տարբեր երկրներում (ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Ֆրանսիա, Մեքսիկա, Կուբա, ԽՍՀՄ։

Պարան չորս անգամ առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակի^[10]։ 2011 թվականին արժանացել է «Միգել դե Սերվանտեսի մրցանակի», որն ամենամեծ ամենամյա մրցանակն է ներկայումս ապրող իսպաներենով գրող հեղինակի համար^[11]^[12]։ 2012 թվականի հունիսի 7-ին արժանացել Է Պաբլո Ներուդայի անվան իբերո-ամերիկյան բանաստեղծական մրցանակի^[13]

Գրողն իր բանաստեղծությունները հաճախ անվանել է հակապոեզիա՝ խախտելով «սահուն» չափածո սովորական ձևերը և սալոնային ռոմանտիզմի հռետորաբանությունը։

Պարան մահացել է 2018 թվականի հունվարի 23-ին, 103 տարեկան հասակում^[14]։

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Cancionero sin nombre (1937)
Poemas y antipoemas (1954, անգլերեն թարգմանություն 1968 )
La cueca larga (1958)
Versos de salón (1962)
Manifiesto (1963)
Canciones rusas (1967)
Obra gruesa (1969)
Los profesores (1971)
Artefactos (1972)
Sermones y prédicas del Cristo de Elqui (1977)
Nuevos sermones y prédicas del Cristo de Elqui (1979)
El anti-Lázaro (1981)
Plaza Sésamo (1981)
Poema y antipoema de Eduardo Frei (1982)
Cachureos, ecopoemas, guatapiques, últimas prédicas (1983)
Chistes para desorientar a la policía (1983)
Coplas de Navidad (1983)
Poesía política (1983)
Hojas de Parra ( 1985)
Poemas para combatir la calvicie (1993)
Páginas en blanco (2001)
Lear Rey & Mendigo (2004)
Obras completas I & algo + (2006)
Discursos de Sobremesa (2006, անգլերեն թարգմանություն 2009)
Obras completas II & algo + (2011)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2018/01/23/le-poete-chilien-nicanor-parra-est-mort_5245896_3382.html
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
↑ ^3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://cvc.cervantes.es/literatura/escritores/parra/default.htm
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 http://www.biobiochile.cl/noticias/artes-y-cultura/actualidad-cultural/2018/01/23/fallece-el-antipoeta-nicanor-parra-a-los-103-anos.shtml
↑ LIBRIS — 2018.
↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
↑ http://www.emol.com/noticias/magazine/2009/07/01/365263/antipop-barraco-parra-hijo-de-nicanor-lanza-disco-solista.html
↑ Los desconocidos años de Nicanor en Oxford Արխիվացված 2020-04-11 Wayback Machine, Qué Pasa (in Spanish), 5 August 2009
↑ «Nicanor Parra va nuevamente tras el Nobel, respaldado por Bachelet». Emol.com. 2012 թ․ հունվարի 5. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
↑ «Nicanor Parra awarded Cervantes Prize». BBC News. 2011 թ․ դեկտեմբերի 1.
↑ Rodriguez M., Javier (2011 թ․ դեկտեմբերի 1). «El poeta chileno Nicanor Parra, premio Cervantes». El Pais. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
↑ «Nicanor Parra gana Premio de Poesía Pablo Neruda». Cultura Latercera (իսպաներեն). Latercera. 2012 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 21-ին.
↑ Otis, John (2018 թ․ հունվարի 23). «Nicanor Parra, Chile's eminent poet and 'anti-poet,' dies at 103». Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Nicanor Parra Official website
Nicanor Parra website at the Universidad de Chile
La Antipoesía de Parra y el lenguaje del artefacto Արխիվացված 2012-06-11 Wayback Machine UNESCO
El Proyecto de la Antipoesía de Nicanor Parra
Nicanor Parra en Biblioteca Virtual Cervantes
Nicanor Parra recorded at the Library of Congress for the Hispanic Division’s audio literary archive on Apr. 14, 1970

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկանոր Պարա» հոդվածին։

[_18bd475020ebbeb3-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2018/01/23/le-poete-chilien-nicanor-parra-est-mort_5245896_3382.html

[_8fc3c33f13bafd3f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.

[_3b15d1743f7f2b5d-3] 3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_972f758946450c0f-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://cvc.cervantes.es/literatura/escritores/parra/default.htm

[_eb47748d3093a9b7-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 http://www.biobiochile.cl/noticias/artes-y-cultura/actualidad-cultural/2018/01/23/fallece-el-antipoeta-nicanor-parra-a-los-103-anos.shtml

[_e6755ca787d3b8d0-6] LIBRIS — 2018.

[_3deecdf550c937ef-7] Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա

[_17f10e05fe29f347-8] ttp://www.emol.com/noticias/magazine/2009/07/01/365263/antipop-barraco-parra-hijo-de-nicanor-lanza-disco-solista.html

[9] Los desconocidos años de Nicanor en Oxford Արխիվացված 2020-04-11 Wayback Machine, Qué Pasa (in Spanish), 5 August 2009

[10] «Nicanor Parra va nuevamente tras el Nobel, respaldado por Bachelet». Emol.com. 2012 թ․ հունվարի 5. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.

[11] «Nicanor Parra awarded Cervantes Prize». BBC News. 2011 թ․ դեկտեմբերի 1.

[12] Rodriguez M., Javier (2011 թ․ դեկտեմբերի 1). «El poeta chileno Nicanor Parra, premio Cervantes». El Pais. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.

[13] «Nicanor Parra gana Premio de Poesía Pablo Neruda». Cultura Latercera (իսպաներեն). Latercera. 2012 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 21-ին.

[14] Otis, John (2018 թ․ հունվարի 23). «Nicanor Parra, Chile's eminent poet and 'anti-poet,' dies at 103». Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]