Jump to content

Մաքս Վերտհայմեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մաքս Վերտհայմեր
գերմ.՝ Max Wertheimer
Ծնվել էապրիլի 15, 1880(1880-04-15)[1][2][3][…]
Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4]
Մահացել էհոկտեմբերի 12, 1943(1943-10-12)[1][2][4] (63 տարեկան)
Նյու Ռոշել, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]
Քաղաքացիություն Ցիսլեյտանիա,  Վայմարյան Հանրապետություն և  ԱՄՆ
Մասնագիտությունհոգեբան, համալսարանի դասախոս և փիլիսոփա
Հաստատություն(ներ)Ֆրանկֆուրտի Գյոթեի անվան համալսարան և HU Berlin
Գործունեության ոլորտհոգեբանություն[5]
Ալմա մատերՊրահայի Կարլի համալսարան, College of Philosophy of the Prague German University?[6] և Faculty of Law, German University in Prague?[6]
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[7], չեխերեն[5] և գերմաներեն[5]
Գիտական ղեկավարOswald Külpe?
Եղել է գիտական ղեկավարRudolf Arnheim?
Հայտնի աշակերտներTheodora Mead Abel?
Պարգևներ
Երեխա(ներ)Michael Wertheimer?
 Max Wertheimer Վիքիպահեստում

Մաքս Վերտհայմեր (գերմ.՝ Max Wertheimer, ապրիլի 15, 1880(1880-04-15)[1][2][3][…], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4] - հոկտեմբերի 12, 1943(1943-10-12)[1][2][4], Նյու Ռոշել, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]), գերմանացի հոգեբան, Գեշտալտ հոգեբանության հիմնադիրներից և գլխավոր տեսաբանը։ Մայնի Ֆրանկֆուրտի համալսարանի (1929), Նյու-Յորքի սոցիալական հետազոտությունների դպրոցի (1933 թվականից) պրոֆեսոր։

1921 թվականին գերմանացի հոգեբան Կուրտ Կոֆկայի և Վ․ Քյոլերի հետ հիմնադրել է «Փսիխոլոգիշե Ֆորշունգեն» («Psychologische Forschungen») հանդեսը, որտեղ հրապարակվել են գեշտալդ հոգեբանների աշխատությունները։ Վերտհայմերի ըմբռնման կառուցվածքում վճռականը համարում էր կուռ, միասնական ամբողջը, ներքին կազմակերպվածությունը և ոչ թե նրա մասերը։ Վերտհայմերի և նրա կողմնակիցներն ըմբռնումը և նրա հատկությունները պայմանավորում էին ոչ թե առարկաների և երևույթների օբյեկտիվ հատկություններով, այլ հենց իրենց ըմբռնման կազմակերպվածության ներքին օրենքներով։ Ժխտելով մտավոր պրոցեսների միջնորդավորվածության սկզբունքը և ճանաչողության մեջ զգայությունների դերը՝ Վերտհայմերը տուրք է տվել ագնոստիցիզմմին և սուբյեկտիվ իդեալիզմին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մաքս Վերտհայմեր» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 419