Մադլեն Բրես

Մադլեն Բրես;
Ծնվել է	նոյեմբերի 25, 1842
Ծննդավայր	Բույարգ
Մահացել է	նոյեմբերի 30, 1921 (79 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոնրուժ
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Մայրենի լեզու	ֆրանսերեն
Կրթություն	Փարիզի բժշկության դպրոց
Գիտական աստիճան	բժշկության դոկտոր
Մասնագիտություն	բժիշկ
Պարգևներ և ; մրցանակներ
	Madeleine Brès Վիքիպահեստում

Մադլեն Բրես (ֆր.՝ Madeleine Brès, ծննդյամբ՝ Ժեբլեն (Gebelin); նոյեմբերի 25, 1842(1842-11-25)^[1], Բույարգ - նոյեմբերի 30, 1921(1921-11-30)^[2]^[1]^[3], Մոնրուժ), ֆրանսիացի բժիշկ, առաջին ֆրանսուհին է, որը ստացել է բժշկական գիտությունների դոկտորի կոչում։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է վարպետ-սայլապան Ժեբլենի ընտանիքում։ Հոր ազդեցությամբ, որը հրավիրվել էր աշխատանքի Նիմ քաղաքի հիվանդանոցում, 8 տարեկան հասակում աղջիկն ունեցել է հակում բժշկության հանդեպ։ Բուժակությամբ զբաղվող մի միանձնուհի Մադլենին համակրանքով է վերաբերվել և տվել է նրան այնպիսի պարզ հանձնարարություններ, ինչպիսիք էին պատրաստել բուսական թուրմեր և լոսյոններ։

Այդ ժամանակների սովորության համաձայն՝ Մադլենին ամուսնացրել են շատ վաղ տարիքում՝ տասնհինգ տարեկան հասակում. նա ստացել է Բրես ազգանունը։

1866 թվականին մադամ Բրեսը դիմել է Փարիզի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի դեկան Չարլզ Ադոլֆ Վյուրցին խնդրանքով՝ թույլ տալ սովորել այդ ֆակուլտետում։ Նա համաձայնել է այն պայմանով, որ Բրեսը կստանա բակալավրի աստիճան^[4], ինչը նրան հաջողվել է երեք տարի անց։ Դիպլոմ ստանալու համար պահանջվել է ամուսնու համաձայնությունը, քանի որ այդ ժամանակվա Ֆրանսիայի օրենքներով ամուսնացած կանանց իրավունքները սահմանափակ էին։

Նրա ընդունելությունը բժշկական ֆակուլտետում բացառիկ իրադարձություն էր, դրա իրականացման համար նրան անհրաժեշտ է եղել կայսրուհի Եվգենյայի և ժողովրդական լուսավորության նախարար Վիկտոր Դյուրյուի աջակցությունը։

Ֆրանս-պրուսական պատերազմի (1870-1871) ժամանակ, լինելով այրի և երեք երեխաների մայր, Մադլեն Բրեսը աշխատել է Սալպետրիերի հիվանդանոցում՝ որպես ինտերնատուրայի ուսանող։ 1875 թվականի հունիսի 3-ին, 33 տարեկան հասակում, գերազանց գնահատականներով ստացել է բժշկական գիտությունների դոկտորի դիպլոմը՝ պաշտպանելով Շ.Ա.Վյուրցի ղեկավարությամբ կրծքով կերակրման վերաբերյալ իր գիտական աշխատությունը։ Ատենախոսությունը հաստատել է մայր-երեխա փոխհարաբերությունների, ինչպես նաև կրտսեր հասակի երեխաների հիգիենայի ոլորտում նրա մասնագիտանալու ձգտումը։ Մադլեն Բրեսը առաջին կինը չէր, որը բժշկական աստիճան է ունեցել Ֆրանսիայում, նրանից հինգ տարի առաջ էր անգլիացի Էլիզաբեթ Գարեթ Անդերսոնը (1870), սակայն նա է դարձել առաջին դիպլոմ ստացած ֆրանսուհի բժիշկը։

Իր կարիերայի ընթացքում Մադլեն Բրեսը զբաղեցրել է հիգիենայի պրոֆեսորի պաշտոնը և դասավանդել է հատկապես Փարիզի մանկապարտեզների վարիչներին։ Նա ղեկավարել է «Կնոջ և երեխայի հիգիենան» ամսագիրը և հեղինակ է երեխաների խնամքի վերաբերյալ մի շարք գրքերի։ Ներքին գործերի նախարարի հանձնարարությամբ նա մեկնել է Շվեյցարիա՝ մսուր-մանկապարտեզների կազմակերպումն ու գործունեությունն ուսումնասիրելու համար։ 1893 թվականի մայիսի 28-ին Բատինյոլ թաղամասի Նոլե փողոցում Թեոֆիլ Ռուսելը բացել է Փարիզի առաջին մսուր-մանկապարտեզը։

Մադլեն Բրեսը մահացել է 79 տարեկան հասակում աղքատության մեջ։

Աշխատանքներ և հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

De la mamelle et de l’allaitement. imp. E. Martinet, 1875. Texte intégral
L’Allaitement artificiel et le biberon, G. Masson (Paris), in-8°, 77 p. et pl., 1877.

Հիշողություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մադլեն Բրեսի անունն են կրում մի քանի դպրոցներ և մսուր-մանկապարտեզներ Մոնպելիեում, աշխարհագրական օբյեկտներ Պերպինյանում և Պլեզիրում, Արժանտյոյում գտնվող հիվանդանոցային կենտրոնի տաղավարը (Վալ դը Ուազ բաժանմունքում), որը բացվել է 2013 թվականին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 GeneaStar
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 մահվան վկայական
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Base biographique (ֆր.)
↑ Соответствует сегодняшнему аттестату о среднем образовании

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Portraits de médecins : Madeleine Brès
Madeleine Brès(չաշխատող հղում)
" Mme Brès (née Madeleine Gebelin) " in: Dictionnaire national des contemporains : contenant les notices des membres de l’Institut de France, du gouvernement et du parlement français, de l’Académie de médecine,Tome 4, sous la dir. de C.-E. Curinier, Office général d'éd. de librairie et d’impr. (Paris), 1899—1919
Un très beau portrait de Madeleine Brès dans le livre Femmes d’exception en Languedoc-Roussillon de Hubert Delobette, Le Papillon Rouge Éditeur, 2010. 978-2-917875-13-1
Jean-Louis Debré. Les oubliés de la République, Fayard (Paris) 2008, 320 pages, Extrait en ligne
Briquez, Cécile Lambert. Féminisation de la médecine de 1875 à 1945 Diss. 2012.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մադլեն Բրես» հոդվածին։

[_8390c6bcb3de257b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 GeneaStar

[_e79d28ef808438f2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 մահվան վկայական

[_b718f57f31714f76-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Base biographique (ֆր.)

[4] Соответствует сегодняшнему аттестату о среднем образовании

[1]

[2]

[3]

[4]