Jump to content

Կարարայի մարմար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կարարայի մարմար

Կարարայի մարմար (լատին․՝ marmor lunensis), մարմար, որ արդյունահանվում է Ապուանի Ալպերում` Կարարայի տարածքում։ Մարմարի ամենաարժեքավոր տեսակներից մեկն է համարվում։

Կարարայի քարաբեկորները կիրառվել են դեռևս էնեոլիթի դարաշրջանում։ Հռոմեական դարաշրջանում մարմարի կիրառումը մեծ մասշտաբներ է ընդունել[1]։ Սկսած Հուլիոս Կեսարի տիրապետության շրջանից` Կարարայի սպիտակ մարմարը կիրառվել է հասարակական շինությունների և պատրիկների տների կառուցման համար։ Մարմարի` Հռոմ տեղափոխությունը իրականացվել է Լունի քաղաքի տարածքով, ինչն էլ արտացոլվել է նրա լատինական անվանման մեջ` «marmor lunensis»: Կարարայի մարմարից պատրաստված և այդ ժամանակներից մեզ հասած օբյեկտներից են Տրայանոսի սյունը, Պանթեոնը։

5-րդ դարից մարմարի արդյունահանումը գործնականում դադարեցվել է բարբարոսների արշավանքների պատճառով։ Մոտ 1000 թվականին հիմնադրվել է Կարարա գյուղը, իսկ 1250 թվականին վերսկսվել է մարմարի արդյունահանումը, որն օգտագործվել է Կարարայի եկեղեցու շինարարության համար։ Նիկոլո Պիզանոյի պատվերով մարմար է արդյունահանվել Պիզայի մկրտարանի կառուցման համար, ինչից հետո այն կրկին մեծ պահանջարկ է վայելել Եվրոպայում։ Հետագայում Կարարայի սպիտակ մարմարը մեծ քանակությամբ կիրառվել է հոգևոր շինությունների և ինտերիերի ձևավորման համար։ Կարարայի մարմարով են աշխատել իտալացի շատ քանդակագործներ ու ճարտարապետներ, մասնավորապես Նիկոլո Պիզանոն, Ջիովանի Պիզանոն, Միքելանջելոն անձամբ են ընտրել մարմարի բեկորներն իրենց ստեղծագործությունների համար։ Միքելանջելոյի Դավիթը քանդակված է Կարարայի մարմարից[1][2]։ Դրանով են կառուցվել Սիենայի տաճարի ճակատամասը և Լոնդոնի Մարմարե կամարը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Diana E. E. Kleiner. The Ascent of Augustus and Access to Italian Marble (Multimedia presentation). Yale University.
  2. For Michelangelo, Carrara marble was valued above all other stone, except perhaps that of his own quarry in Pietrasanta.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Aldus Casa di Edizioni in Carrara (Hrsg.): Carta Tematica delle Cave di Carrara, 1:8000. italienisch, englisch, deutsch, französisch, o.A.
  • Karlfried Fuchs: Natursteine aus aller Welt, entdecken, bestimmen, anwenden. Callwey, München 1997.
  • Luciana und Tiziano Mannoni: Marmor, Material und Kultur. Callwey, München 1980, ISBN 3-766-70505-9.
  • Mario Pinzari: Methods, techniques and technologies for quarrying ornamental stones. In: Marble in the world, hrsg. v. Società Editrice Apuana S.r.l., Carrara 1990.
  • Dietmar Reinsch: Natursteinkunde. Eine Einführung für Bauingenieure, Architekten, Denkmalpfleger und Steinmetze. Enke, Stuttgart 1991, ISBN 3-432-99461-3.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարարայի մարմար» հոդվածին։