Կատյուշա (երգ)
| «Կատյուշա (երգ)» | |
|---|---|
| ի երգը | |
| Ժանր | ռուսական ռոմանս |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Հեղինակ | Միխայիլ Իսակովսկի |
| Կոմպոզիտոր | Մատվեյ Բլանտեր |
«Կատյուշա» (ռուս.՝ Катю́ша) խորհրդային հայտնի երգ։ Երաժշտության հեղինակ՝ Մատվեյ Բլանտեր, խոսքերի հեղինակ՝ Միխայիլ Իսակովսկի։ Երգն առաջին անգամ կատարել են Վերա Կրասովիցկայան, Գեորգի Վինոգրադովը և Վսեվոլոդ Տյուտյուննիկը՝ 1938 թվականի նոյեմբերի 28-ին՝ Կնուշևիցկու ղեկավարած նվագախմբի հետ[1]։ Վալենտին Բատիշևի կատարմամբ երգի առաջին ձայնագրությունը կատարվել է 1939 թվականին[2][3][4]։ Ավելի ուշ երգը կատարել են Լիդիա Ռուսլանովան, Գեորգի Վինոգրադովը, Էդուարդ Հիլը, Աննա Գերմանը, Դմիտրի Խվորոստովսկին և այլ երգիչներ։
2015 թվականին «Ռուսսկի ռեպարտյոր» ամսագրի կողմից անցկացված սոցիոլոգիական հարցումների արդյունքներով «Կատյուշայի» տեքստը զբաղեցրել է 13-րդ տեղը ռուսական հայտնի բանաստեղծական տողերի թոփ տասնյակում[5]։
Ուգրանսկի շրջանի Վսխոդի գյուղի (Գլոտովկա գյուղից ոչ հեռու՝ Միխայիլ Իսակովսկու հայրենիքում) մշակույթի տանն է գտնվում է «Կատյուշա» երգի թանգարանը[6]։
Կարծիք կա, որ հենց այս երգի շնորհիվ է, որ Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ խորհրդային զինվորները «Կատյուշա», Համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգին տվել են «Կատյուշա» անվանումը[7]։
Երգի սյուժե և բառեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Երգը նվիրված է իր սիրած տղայից՝ «հեռվում գտնվող սահմանապահ զինվորից» բաժանված աղջկա հույզերին։
«Կատյուշա» երգի առաջին քառյակը[8]։
|
Ծաղկել են խնձորենիներն ու տանձենիները, |
|
|
|
ռուս.՝ Расцветали яблони и груши, |
|
Վարիացիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Երգի թարգմանությունները կան տարբեր լեզուներով։ Հունաստանում այս երգը Հունաստանի ազգային ազատագրական ճակատի հիմնն է[9], Իտալիայում դա «Կատարինան» է և «Fischia il vento» («Սուլում է քամին»), Իսրայելում՝ «Կատյուշկան» (որը հետո հրեա երգչուհի Զարայի կողմից թարգմանվել է նաև ֆրանսերեն և ստացել «Կազաչոկ» (Casatschok) անվանումը, հետագայում երգչուհի Դալիդան երգը երգել է գերմաներեն և իտալերեն)։
- Իսակովսկին գրել է նաև վերջին քառյակը, որը հազվադեպ է հնչում.
- Ծաղկաթափվել են խնձորենիներն ու տանձենիները,
- Գետի վրայով սահել են ամպերը։
- Կատյուշան հեռացել է ափից,
- Երգն իր հետ տարել է տուն։
- 1943—1945 թվականներին հայտնի էր հետևյալ քառյակը.
- Թող գերմանացին հիշի ռուսական «կատյուշային»,
- Թող լսի՝ ինչպես է նա երգում.
- Թշնամիներից հանում է հոգին,
- Իսկ յուրայիններին հզորություն է տալիս։
- Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ հայտնի է եղել երգի ճակատային տարբերակը, որի առաջին քառյակն այսպիսին էր.
- Թռչում են գլուխներ և մարմիններ
- Դողը հալածում է գետից այն կողմ գտնվող գերմանացուն
- Դա մեր ռուսական Կատյուշան է
- Գերմանացիների համար մահերգ է երգում։
- Գոյություն ունի այս երգի ժողովրդական բանահյուսության մի ամբողջ շարք[10]։
Կիրառումը մշակույթում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Որպես ռուսական ժողովրդական երգ՝ «Կատյուշան» կատարվել է «Եղնիկների որսորդը» ֆիլմում՝ հարսանիքի ընթացքում[11][12]
- Երգի երաժշտության մի մասը օգտագործվել է Կապույտ դիվիզիայի «Primavera» քայլերգում։
- Երգի մեղեդին հնչում է Էդի Խանտինգտոնի երգի սկզբում և վերջում «USSR»[13]:
- Երգի մեղեդին հնչում է «A Little Moment Of Desperation» շվեյցարական խմբի «Lunatica» կրկներգում։
- Գերմանական «Tanzwut» խումբը ռուսերենով կատարել է երգը՝ Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում կայացած համերգի ժամանակ՝ 2012 թվականին։
- Երգը կատարել է իտալական «Talco» պանկ խումբը։
- «Կատյուշան» ռուսերենով երգվում է «Աղջիկները և տանկերը» անիմացիոն ֆիլմի ութերորդ դրվագում, որը ցուցադրվել է 2012 թվականի
դեկտեմբերի 3-ին։
- «Կատյուշան» ռուսերենով հնչում է «Ջովանիի կղզի» անիմացիոն ֆիլմում։
- «Կատյուշա» երգի հիման վրա է գրվել իտալական «Skylark» խմբի «Mystery of the Night» երգը։
- Ամերիկյան Abney Park խմբի 2013 թվականի «The Circus at the End of the World» ալբոմում կա երգի անգլալեզու տարբերակը «Katyusha»:
- «Բանակ-2015» զինվորական տեխնիկայի փառատոնի ընթացքում երգը հնչել է վեց լեզուներով, առաջինը՝ չինարեն[14]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Биографическая справка о В. Красовицкой на портале kino-teatr.ru.
- ↑ По данным сайта Russian-Records.com пластинка с песней (матричный номер 8367) вышла уже весной 1939 года, в том же году были выпущены пластинки не только в Москве, но и в Ленинграде и Свердловске
- ↑ Николай Овсянников (2016 թ․ մայիսի 16). ««Katyusha» VS «Forelock»». Алеф - Ежемесячный международный еврейский журнал. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
- ↑ Одна из самых распространенных грамзаписей «Катюши»
Поет Валентина Батищева, Ленинградсий завод, 1939 год, матричный номер 611
- ↑ Виталий Лейбин, Наталья Кузнецова (26 июня 2015). «Слова не выкинешь. Какие песни мы поём в душе и какими стихами говорим». rusrep.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 10-ին.
- ↑ Amarok_manwrote, 2017-02-14 10:01:00 Amarok_man Amarok_man 2017-02-14 10:01:00. «История песни "Катюша"». amarok-man.livejournal.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 14-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) - ↑ Первушин А. И. Красный космос. Звёздные корабли Советской империи. — М.: «Яуза», «Эксмо», 2007. — ISBN 5-699-19622-6.
- ↑ Полный текст песни защищён российскими законами в области авторского права. Допустимо использование лишь отдельных цитат и фрагментов
- ↑ Ύμνος του ΕΑΜ — гимн ЭАМ.
- ↑ Фронтовые переделки «Катюши»(չաշխատող հղում)
- ↑ SuperVideoBlogger (2010-07-05), The Deer Hunter - Katyusha - Катюша, Վերցված է 2019-05-14-ին
- ↑ «саундтрек к фильму Охотник на оленей». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ USSR — песня Эдди Хантингтона (չաշխատող հղում)
- ↑ На форуме «Армия-2015» прозвучит песня «Катюша» на шести языках(չաշխատող հղում) // Сайт телеканала «360° Подмосковье», 15 июня 2015
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- История песни «Катюша» Արխիվացված 2014-05-12 Wayback Machine на сайте 9Мая.ру.
- Фронтовая переделка песни «Катюша» Արխիվացված 2012-02-10 Wayback Machine — видео на Rutube.
- Текст песни «Катюша»
- Ο ύμνος του ΕΑΜ — гимн Национально-освободительного фронта Греции (ЭАМ) с расшифровкой текста.
- Russians singing Katyusha in Palace Square, Saint Petersburg .