Լեա Ռոբակ

Լեա Ռոբակ;
Ծնվել է	նոյեմբերի 3, 1903
Ծննդավայր	Մոնրեալ
Մահացել է	օգոստոսի 28, 2000 (96 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոնրեալ
Քաղաքացիություն	Կանադա
Կրթություն	Գրենոբլի համալսարան
Մասնագիտություն	արհմիութենական գործիչ
Կուսակցություն	Կանադայի կոմունիստական կուսակցություն և Գերմանիայի կոմունիստական կուսակցություն
Պարգևներ և ; մրցանակներ
	Léa Roback Վիքիպահեստում

Լեա Ռոբակ (անգլ.՝ Léa Roback^[3], նոյեմբերի 3, 1903(1903-11-03), Մոնրեալ^[1] - օգոստոսի 28, 2000(2000-08-28), Մոնրեալ^[2]), կանադացի արհմիության կազմակերպիչ, սոցիալական ակտիվիստ, պացիֆիստ, ֆեմինիստ։ Պայքարել է բացառման, բռնության, ռասիզմի և անարդարության դեմ^[4]։ Պոլիգլոտ, սուֆրաժիստ Լեա Ռոբակը Քվեբեկում ֆեմինիզմի ռահվիրաներից է։ Լինելով սինդիկալիստ^[5],, կոմունիստ և մարքսիստ` Ռոբակը բացել է Մոնրեալի առաջին մարքսիստական գրախանութը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեա Ռոբակը ծնվել է 1903 թվականին Մոնրեալում` լեհ-հրեա էմիգրանտների ընտանիքում։ Եղել է ընտանիքի ինը երեխաներից երկրորդը^[6]։ Հայրը դերձակ էր և կնոջ` Ֆանիի հետ աշխատում էր խանութում։ Ռոբակը մեծացել է Քվեբեկի Բոպոր շրջանում, և նրանք շրջանի միակ հրեաներն էին^[7]։ Ռոբակը տանը խոսել է իդիշ դիալեկտով, Բոպորի տեղաբնակների հետ` ֆրանսերեն, դպրոցում` անգլերեն։ Նրա ընտանիքում բարձր են գնահատել ընթերցանությունն ու արվեստը։ Պատանի հասակում նրա վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել մայրական տատը, ով անկախ կին էր։

1915 թվականին Ռոբակն ընտանիքի հետ վերադառնում է Մոնրեալ։ British American Dyeworks-ում աշխատելու տարիներին Ռոբակը տեղեկանում է Մոնրեալի հասարակության տարբեր շերտերի միջև առկա տարբերությունների մասին։ Այնուհետև աշխատում է Ձերդ գերազանցության թատրոնում` որպես գանձապահ։ Քանի որ հետաքրքրված էր գրականությամբ, գումար է հավաքում և 1926 թվականին ընդունվում է Գրենոբլի համալսարան^[7], որտեղից ստանում է արվեստի բակալավրի աստիճան^[8]։ Գրենոբլից վերադառնալով` Նյու Յորքում միանում է քրոջը։ 1929 թվականին մեկնում է Բեռլին` այցելելու եղբորը` բժշկականի ուսանող Հենրիին։ Ռոբակը սովորում է գերմաներեն, մասնակցում համալսարանական դասընթացներին և դասավանդում անգլերեն^[8]։ Այցելել է նաև Անգլիա և Իտալիա^[4], կոմունիստական հակվածություն է ունեցել^[9]։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1929 թվականին Ռոբակը դարձավ Կանադայի կոմունիստական կուսակցության անդամ։ Սոցիալիստները նրան գայթակղում էին, բայց նա հավատում էր, որ նրանք խոսքը գործի չեն վերածում, ուստի սատարեց մարքսիզմ-լենինիզմին։ 1988 թվականին Նիկոլ Լասելի հետ հարցազրույցում Ռոբակն ասել է, որ ինքն այդ շրջանում է ձեռք բերել իսկական քաղաքական գիտակցություն։ 1932 թվականի աշնանը, երբ Եվրոպայում պատերազմ սկսվեց, Ռոբակը, հրեա և օտարերկրացի, ստիպված էր վերադառնալ Մոնրեալ։ 1934 թվականին նա սիրեկանի հետ մի քանի ամիս անց է կացրել Խորհրդային Միությունում^{[Նշում 1]}։ Մոնրեալ վերառադնալով` Նորման Բեթյունի ղեկավարությամբ մասնակցել է գործազուրկների համար կազմակերպության ձևավորմանը։ Աշխատել է նաև Երիտասարդ կանանց հրեական ընկերակցությունում։ 1935 թվականին Մոնրեալում հիմնադրել է առաջին մարքսիստական գրախանութը^[8]` «Modern Book Shop»^[7]:

Թերեզ Կասգրեյնի հետ Ռոբակը պայքարել է 1936 թվականին Քվեբեկում կանանց ընտրական իրավունքների համար^[6]։ Նույն թվականին աշխատել է Նյու Յորքի վետերանների միության կազմակերպիչ Ռոզ Պեզոտայի հետ, Մոնրեալում ստեղծել Միջազգային կանանց հագուստ աշխատողների միությունը (ILGWU), որը 1937 թվականի գործադուլին 5000 կին է մասնակցել։ 1941 թվականին Ռոբակը միացավ RCA Victor-ին, որտեղ մնաց մինչև 1951 թվական։ 1943 թվականին նա ստացել է կանանց առաջին միության պայմանագիրը, սակայն չի ցանկացել լինել միության ներկայացուցիչը կամ պաշտոն ունենալ միության իշխանական կառույցում։ Նույն թվականին Ռոբակը եղել է քաղաքական կազմակերպիչ Ֆրեդ Ռոզի համար^[7] She left the Communist party in 1958.^[10]:

1960 թվականին Ռոբակը դարձել է «Կանանց ձայն» («La Voix des Femmes» Մոնրեալում) կազմակերպության անդամ և ակտիվ դեր ստանձնել այնտեղ^[7]։ Նա դատապարտեց Վիետնամի պատերազմը և Հարավային Աֆրիկայի ռասայական խտրականությունը, քարոզարշավ արեց միջուկային զենքի տարածման դեմ և հանդիսացավ որակյալ կրթության մատչելիության հովանավոր։ Որպես ֆեմինիստ` նա պայքարել է, որ իրավունք ստանան քվեարկելու աբորտի իրավունքի համար և հակաբեղմնավորիչների օգտագործման համար։ Ռոբակը պայքարել է նաև, որ Մոնրեալի Սենտ Հենրի շրջանի բնակիչների պատշաճ բնակարաններ ունենան։ 83 տարեկան հասակում հորդառատ անձրևի տակ Ռոբակը մասնակցել է արդարացի հավասար վարձատրություն հավասար աշխատանքի համար կանանց երթին։ 1985 թվականին Ռոբակը դարձել է Կանանց հետազոտությունների կանադական ինստիտուտի անդամ^[6]։

Մահացել է 2000 թվականին Կոտ-դե-Նեժում։ Նույն թվականին արժանացել է Քվեբեկի ասպետ ազգային շքանշանի։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Ռոբակը Եվրոպայում ամուսնացել է, բայց ամուսնությունը չեղյալ է հայտարարվել

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 http://www.ordre-national.gouv.qc.ca/membres/membre.asp?id=1239
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.thecanadianencyclopedia.ca/fr/article/roback-lea
↑ «The Adventures of Lea Roback». Jewish Public Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.
↑ ^4,0 ^4,1 «Léa Roback (1903–2000) Chevalière (2000)» (French). Gouvernement du Québec. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Ferretti, Lucia (1990). «Madeleine Parent, Léa Roback, Entretiens avec Nicole Lacelle by Nicole Lacelle». Labour/Le Travail (French). 25: 247–249. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 «Léa Roback». Library and Archives Canada. 2010 թ․ սեպտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 «Lea's biography». Fondation Lea Roback. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 Forster, Merna (2004). 100 Canadian Heroines: Famous and Forgotten Faces. Dundurn. էջ 214. ISBN 978-1-55002-514-9.
↑ Lindley, Susan Hill; Stebner, Eleanor J. (2008). The Westminster Handbook to Women in American Religious History. Westminster John Knox Press. էջ 183. ISBN 978-0-664-22454-7.
↑ Rioux, Michel (2013 թ․ դեկտեմբերի 16). «Léa Roback». The Canadian Encyclopedia. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Biography at Parti communiste du Québec (Ֆրանսերեն)
Interview Արխիվացված 2008-01-01 Wayback Machine at Radio-Canada (Ֆրանսերեն)
Centre Léa Roback Արխիվացված 2019-05-05 Wayback Machine (Ֆրանսերեն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեա Ռոբակ» հոդվածին։

[10] Ռոբակը Եվրոպայում ամուսնացել է, բայց ամուսնությունը չեղյալ է հայտարարվել

[_1edbb24236fc3dab-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 http://www.ordre-national.gouv.qc.ca/membres/membre.asp?id=1239

[_3bb647d7f3d3f1bf-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.thecanadianencyclopedia.ca/fr/article/roback-lea

[jewishpubliclibrary.org-3] «The Adventures of Lea Roback». Jewish Public Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.

[ordre-national.gouv.qc.ca-4] 4,0 ^4,1 «Léa Roback (1903–2000) Chevalière (2000)» (French). Gouvernement du Québec. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[Ferretti1990-5] Ferretti, Lucia (1990). «Madeleine Parent, Léa Roback, Entretiens avec Nicole Lacelle by Nicole Lacelle». Labour/Le Travail (French). 25: 247–249. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[collectionscanada.gc.ca2010-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 «Léa Roback». Library and Archives Canada. 2010 թ․ սեպտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.

[fondationlearoback.org-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 «Lea's biography». Fondation Lea Roback. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.

[Forster2004-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 Forster, Merna (2004). 100 Canadian Heroines: Famous and Forgotten Faces. Dundurn. էջ 214. ISBN 978-1-55002-514-9.

[LindleyStebner2008-9] Lindley, Susan Hill; Stebner, Eleanor J. (2008). The Westminster Handbook to Women in American Religious History. Westminster John Knox Press. էջ 183. ISBN 978-0-664-22454-7.

[Rioux2013-11] Rioux, Michel (2013 թ․ դեկտեմբերի 16). «Léa Roback». The Canadian Encyclopedia. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 10-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[Նշում 1]

[10]