Դմիտրի Խոլոդով
| Դմիտրի Խոլոդով | |
|---|---|
| Ծնվել է | հունիսի 21, 1967 |
| Ծննդավայր | Սերգիև Պոսադ, Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 17, 1994 (27 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Գերեզման | Տրոեկուրովյան գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Մայրենի լեզու | ռուսերեն |
| Կրթություն | Ազգային հետազոտական միջուկային համալսարան |
| Մասնագիտություն | լրագրող և ռազմական թղթակից |
Դմիտրի Յուրևիչ Խոլոդով (հունիսի 21, 1967, Սերգիև Պոսադ, Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հոկտեմբերի 17, 1994, Մոսկվա, Ռուսաստան), ռուս լրագրող, թղթակից։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1967 թվականի հունիսի 21-ին մերձմոսկովյան Զագորսկում (այժմ՝ Սերգիև Պոսադ)։ Մայրը՝ Զոյա Ալեքսանդրովնան, և հայրը՝ Յուրի Վիկտորովիչը, ինժեներներ էին և աշխատում էին Ճշգրիտ մեքենաշինության կենտրոնական գիտահետազոտական ինստիտուտում։ Դմիտրի Խոլոդովը մեծացել է մերձմոսկովյան Կլիմովսկ քաղաքում, սովորել է N 5 դպրոցում, որն այժմ կրում է իր անունը։
Դպրոցն ավարտելուց հետո ծառայել է ծովային հետևազորում։
Գերազանցությամբ ավարտել է Մոսկվայի ինժեներային ֆիզիկայի ինստիտուտը (ՄԻՖԻ), որպես ինժեներ աշխատել է Ճշգրիտ մեքենաշինության կենտրոնական գիտահետազոտական ինստիտուտում և որպես թղթակից՝ Կլիմովսկի ռադիոյում։
1992 թվականի օգոստոսին դարձել է «Մոսկովսկի կոմսոմոլեց» թերթի թղթակիցը։ Գրել է ժամանակակից ռուսական բանակի մասին, եղել է շատ թեժ կետերում՝ Աբխազիայում, Չեչնիայում, Ադրբեջանում, տաջիկա-աֆղանական սահմանում։
Լրագրողը հայտնի է եղել ռուսական բանակում առկա կոռուպցիայի մասին իր հրապարակումներով։ Իր նյութերում նա բազմիցս քննադատության է ենթարկել պաշտպանության նախարար Պավել Գրաչովին[1][2][3], ում մեղադրել է զինված ուժերի Արևմտյան խմբավորումում կառուպցիոն սկանդալի մասնակցության մեջ։
Սպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դմիտրի Խոլոդովը զոհվեց 1994 թվականի հոկտեմբերի 17-ին, Մոսկվայում, թերթի խմբագրությունում՝ իր աշխատավայրում, պորտֆել-դիպլոմատում գտնվող ինքնաշեն մինի-ականատի պայթյունից։ Մահը վրա է հասել տրավմատիկ շոկի և արյունաքամ լինելու արդյունքում։
Ըստ գործընկերների վկայության՝ Խոլոդովը ենթադրել է, որ Կազանի կայարանի պահասենյակից վերցրած դիպլոմատում ապօրինի առևտրի վերաբերյալ փաստաթղթերի հետ միասին գտնվում է զենք՝ չեչենական անջատողականների կողմից։
Հուղարկավորված է Մոսկվայի Տրոեկուրովյան գերեզմանատանը։ Հետմահու արժանացել է Ռուսաստանի լրագրողների միության և «Հանուն մամուլի ազատության» մրցանակներին (երկուսն էլ՝ 1994 թվականին)[4]։
Հետաքննություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սպանությանը հաջորդած օրը, 1994 թվականի հոկտեմբերի 18-ին, ՌԴ գլխավոր դատախազության կողմից քրեական գործ հարուցվեց «Դիտավորյալ սպանություն՝ ծանրացուցիչ հանգամանքներով» հոդվածով (ՌՍՖՍՀ ՔՕ, հոդված 102, մաս 2)։ Հոկտեմբերի 19-ին ՌԴ գլխավոր դատախազությունը կատարվածը վերաորակավորեց ըստ «Մարդու մահվան պատճառ դարձած ահաբեկչական գործողություն» հոդվածի (ՌՍՖՍՀ ՔՕ, հոդված 213, մաս 3)։ 1994 թվականի նոյեմբերի 11-ին ձերբակալվեց գործով առաջին կասկածյալը՝ Գլխավոր հետախուզական վարչության գնդապետ-ականատեխնիկ Վլադիմիր Կուզնեցովը, բայց Խոլոդովի մահվան մեջ նրա մասնակցությունը չհաստատվեց, և 1995 թվականի հունիսին մեղադրանքը հանվեց[5]։
1998-2000 թվականներին սպանության կասկածանքով ձերբակալվել են օդ-դեսանտային զորքերի հետախուզության ղեկավար, պահեստազորի գնդապետ Պավել Պոպովսկին, օդ-դեսանտային զորքերի հատուկ նշանակության հատուկ ջոկատի նախկին հրամանատար Վլադիմիր Մորոզովը, վերջինիս տեղակալներ՝ մայորներ Ալեքսանդր Սորոկան և Կոնստանտին Միրզոյանցը, նախկին դեսանտավոր, ձեռներեց Կոնստանտին Բարկովսկին, մասնավոր պահակային «Ռոսս» ծառայության գլխավոր տնօրենի տեղակալ Ալեքսանդր Կուպցովը։ Նրանց մեղադրանք էր առաջադրվել «Դիտավորյալ սպանություն՝ ծանրացուցիչ հանգամանքներով» հոդվածով։ Գործը քննվել է չորս տարի, այդ ընթացքում մեղադրյալները գտնվել են քննչական մեկուսարանում՝ կալանքի տակ։ 2001 թվականի փետրվարին գործընթացի մեջ որպես վկա ներառվել է ՌԴ պաշտպանության նախկին նախարար Պ. Գրաչովը[6]։ 2002 թվականի հունիսի 26-ին Մոսկվայի շրջանային զինվորական դատարանը ապացույցների բացակայության հիմքով արդարացրեց բոլոր մեղադրյալներին, ազատ արձակեց կալանքից և չեղարկեց նրանց ունեցվածքի վրա դրված արգելանքը[5][7]։
2003 թվականի մայիսի 27-ին գերագույն դատարանի զինվորական կոլեգիան գլխավոր դատախազության բողոքի հիման վրա չեղարկեց արդարացման վճիռը՝ գործն ուղարկելով նոր հետաքննության։ 2004 թվականի հունիսի 10-ին կասկածյալները կրկին արդարացվեցին։ Բացի դա, դատարանը գլխավոր դատախազությանն ուղղված հատուկ վճիռ կայացրեց՝ քննչական վարչակազմի աշխատակիցներին մեղադրելով սահմանադրության և քրեական դատավարության օրենսգրքի կոպիտ խախտումների մեջ և գլխավոր դատախազ Վլադիմիր Ուստինովին պարտավորեցնելով մեկ ամսվա ընթացքում ձեռնարկած միջոցների մասին հաղորդում ներկայացնել։ Գլխավոր դատախազությունը և Դմիտրի Խոլոդովի ծնողները վճռաբեկ գանգատ ներկայացրեցին գերագույն դատարան։ 2005 թվականի մարտին գերագույն դատարանի զինվորական կոլեգիան հաստատեց Մոսկովյան շրջանային դատարանի կողմից կայացրած վճիռների իրավազորությունը[8][9][10]։
2005 թվականի սեպտեմբերին Խոլոդովի ծնողները հայց ներկայացրեցին Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարան։ Մեկ տարի անց դատարանը հայտարարեց հայցը քննելու մերժման մասին՝ որոշումը հիմնավորելով նրանով, որ Խոլոդովի սպանությունը տեղի է ունեցել մինչ Ռուսաստանի՝ 1998 թվականին Մարդու իրավունքների Եվրոպական կոնվենցիային միանալը[11]։
2006-2009 թվականներին նախկին մեղադրյալները հայցեր ներկայացրեցին Գերագույն դատարան՝ իրենց՝ gլխավոր դատախազության կողմից հասցված վնասի փոխհատուցման վերաբերյալ։ Հայցերը մասնակիորեն բավարարվել են[12][13][14]։
Ներկա պահին սպանությունը շարունակում է մնալ չբացահայտված։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Լրագրողի անվամբ կոչվում է Կլիմովսկ քաղաքի N 5 դպրոցը, որտեղ սովորել էր նա։
- Կլիմովսկ քաղաքում նրա անվամբ նաև փողոց կա։
- Մոսկվայում «Մոսկովսկի կոմսոմոլեց» թերթի խմբագրության շենքի վրա (1905 թվականի փողոց, N 7) 1995 թվականին տեղադրվել է Դմիտրի խոլոդովին նվիրված հուշատախտակ։
- 1995 թվականի հոկտեմբերի 17-ին լրագրողի գերեզմանին հուշարձան է դրվել։
Անդրադարձ մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դմիտրի Խոլոդովին է նվիրված «Բելայա Գվարդիա» խմբի կատարմամբ՝ «Գոլուբայա ստրելա» երգը։
- Դմիտրի Խոլոդովը ռուսական մի շարք հեռուստասերիալների կերպարների նախատիպն է հանդիսացել, այդ թվում՝
- Դմիտրի Շոլոխով («Սվինադաշույն-2»),
- Իլյա Գավրիլով («Դաժանների ժամանակը»),
- Դենիս Գորյաչև («Աֆղանական ստվեր»)
- և այլն
- Դմիտրի Խոլոդովի սպանության հանգամանքներն ընկած են հեռուստատեսային «Վաժնյակ» ֆիլմի սերիաներից մեկի հիմքում.
- 1993—1994 թվականների իրադարձությունները, որոնք լրագրողի սպանության պատճառ դարձան, արտացոլված են ռուսական «Հայրենիք» հեռուստասերիալում (որպես մայոր Բրագինի հիշողություններ՝ գերության ժամանակների կյանքի մասին)։
Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Дмитрий Юрьевич Холодов. Биографическая справка
- Подробности расследования дела Холодова Արխիվացված 2018-11-15 Wayback Machine
- Хронология «дела Холодова» на Lenta.ru
- Речь государственного обвинителя на процессе об убийстве Холодова
- Евгений Додолев «Сорок дней. Двадцать семь лет» // «Новый Взгляд» : газета. —Москва, 1994. — № 94 (26 ноября). — С. 02.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Журналисты XX века: люди и судьбы. — ОЛМА Медиа Групп, 2003-01-01. — 832 с. — ISBN 9785224040742
- ↑ Ольга Рубан, Olʹga Baksheeva Dmitriĭ Kholodov: vzryv : khronika ubiĭstva zhurnalista. — Эксим, 1998-01-01. — 614 с.
- ↑ Время и мы. — Изд-во "Время и мы", 1994-01-01. — 630 с.
- ↑ «Великое электрическое открытие, приговор для Аль Капоне и учреждение самых массовых медалей. Убийство Дмитрия Холодова». Правда.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 30-ին.
- ↑ 5,0 5,1 «Ъ-Газета — История дела Дмитрия Холодова». kommersant.ru. 2004.06.11. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
- ↑ Денис Виксне. (27 февраля 2001). «Грачев относился к Холодову «неплохо»». Независимая газета. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 24-ին.
- ↑ «Комментарии: Никто не хотел убивать». Lenta.ru. 2002 թ․ հունիսի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
- ↑ Владимир Демченко (2004 թ․ հունիսի 11). «Убийцы Дмитрия Холодова на свободе». Известия.Ру. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 26-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Генпрокуратура опротестовала приговор по делу Дмитрия Холодова». pravda.ru. 2004 թ․ հունիսի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Lenta.ru: Холодов, Дмитрий». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Lenta.ru: Масс-медиа: Страсбург отказался рассматривать «дело Холодова»». lenta.ru. 2006 թ․ հոկտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «Бывшие обвиняемые в убийстве Холодова подают в суд на Генпрокуратуру». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «Павел Поповских отсудил у Минфина 2,8 миллиона рублей». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «Оправданный по делу Холодова бизнесмен отсудил восемь миллионов рублей». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
| ||||||||||
