Jump to content

Ֆրիդրիխ Էդուարդ Շուլց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրիդրիխ Էդուարդ Շուլց
Ծնվել էհուլիսի 12, 1799(1799-07-12)[1]
Դարմշտադտ
Մահացել է1829[2]
Ադամակերտ, Վանի մարզ, Թուրքիա
Քաղաքացիություն Հեսսենի մեծ դքսություն
Մասնագիտությունմարդաբան, հնագետ, ասորագետ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Գիսենի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն
 Friedrich Eduard Schulz Վիքիպահեստում

Ֆրիդրիխ Էդուարդ Շուլց (գերմ.՝ Friedrich Eduard Schulz, հուլիսի 12, 1799(1799-07-12)[1], Դարմշտադտ - 1829[2], Ադամակերտ, Վանի մարզ, Թուրքիա), գերմանացի արևելագետ, որ առաջին եվրոպացին էր, որ ուսումնասիրել է ուրարտական արձանագրությունները։

Գիտական գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1827 թվականին Շուլցը, որ այն ժամանակ Գիսենի համալսարանի երիտասարդ դասախոս էր, գործուղվել է Վան Ֆրանսիայի կառավարության կողմից՝ հայագետ Անտուան-Ժան Սեն-Մարտենի առաջարկով[3]։ 1828 թվականին Շուլցը հայտնաբերել և ընդօրինակել է 38 սեպագիր արձանագրություններ, որոնցից 18 Վանում և նրա շրջակայքում, 1՝ Լեզք գյուղում, 2՝ Շուշանց, 2՝ Արտամետ, 1՝ Սղգա գյուղերում, 9՝ Վարագա լեռան տարբեր կողմերում, 1՝ Աղթամար կղզում, 1՝ Մանազկերտում, 2՝ Արճեշում, 1՝ Կելիշին գյուղի մոտ, թուրք-պարսկական (այժմ՝ իրաքա-իրանական) սահմանի վրա[4]։ Նրա նախնական հայտնագործությունների ամփոփումը հրատարակվել է 1828 թվականին։ 1829 թվականին Շուլցը պարսկական բանակի երկու սպաների և իր չորս ծառաների հետ միասին սպանվել է քուրդ ավազակների կողմից Ադամակերտի (Բաշքալեի) մոտ[5][6][7]։

1840 թվականին Շուլցի ընդօրնակությունները հրատարակվել են Փարիզի «Journal Asiatique» ուսումնաթերթի մեջ[4]։ Սա ուրարտական քաղաքակրթության մասին առաջին բնօրինակ տեղեկություններից էր, որ հասանելի են դարձել Եվրոպայում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #117236799 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)
  3. Lynch, H. F. B. (1901), Armenia, Travels and Studies, Volume 2, London: Longmans, էջ 54
  4. 4,0 4,1 Լեո․ Երկերի ժողովածու տասը հատորով (PDF). Vol. Առաջին հատոր. Երևան: «Հայաստան» հրատարակչություն. 1966. էջեր 11–12. {{cite book}}: |first= missing |last= (օգնություն)
  5. Adkins, Lesley, Empires of the Plain: Henry Rawlinson and the Lost Languages of Babylon, էջ 42
  6. Studies in the Social Sciences, University of Minnesota, էջ 11
  7. Chahin, M (2001), The Kingdom of Armenia: A History (2 ed.), Richmond, Surrey, UK: Curzon Press, էջեր 46, 48
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրիդրիխ Էդուարդ Շուլց» հոդվածին։