Օլգա Կոսաչ
Օլգա Կոսաչ ուկրաիներեն՝ Олена Пчілка | |
|---|---|
 | |
| Ծննդյան անուն | ուկրաիներեն՝ Ольга Петрівна Косач |
| Ծնվել է | հունիսի 17 (29), 1849[1] |
| Ծննդավայր | Գադյաչ, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | հոկտեմբերի 4, 1930 (81 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Բայկովո գերեզմանատուն |
| Գրական անուն | Олена Пчілка |
| Մասնագիտություն | ազգագրագետ, գրող և լրագրող |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն,  Ուկրաինայի Ժողովրդական Հանրապետություն, Ուկրաինական պետություն և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Անդամակցություն | Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիա |
| Ամուսին | Պետրո Կոսաչ |
| Զավակներ | Լեսյա Ուկրաինկա, Միխայիլ Կոսաչ, Իսիդորա Կոսաչ, Օլգա Կոսաչ, Միկոլա Կոսաչ և Օքսանա Կոսաչ |
 Olena Pchilka Վիքիպահեստում | |
Օլգա Պետրովնա Կոսաչ (ծննդյամբ՝ Դրագոմանովա, կեղծանունը՝ Օլենա (Ելենա) Պչիլկա,ուկրաիներեն՝ Олена Пчілка, հունիսի 17 (29), 1849[1], Գադյաչ, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 4, 1930, Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի բանաստեղծուհի, հրապարակախոս, ազգագրագետ, Համաուկրաինական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ (1925)։ Նա Միխայիլ Դրագոմանովի քույրն է, Լեսյա Ուկրաինկայի, Օլգա Կոսաչ-Կրիվինյուկի, Իսիդորա Կոսաչ-Բորիսովայի և Միխայիլ Կոսաչի մայրը[2]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օլգա Կոսաչը սերում է Պոլտավայի նահանգի մանրակալվածքային ազնվականությունից։ Ծնվել է ոչ հարուստ կալվածատեր Պյոտր Յակիմովիչ Դրագոմանովի ընտանիքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է տանը։ 1866 թվականին ավարտել է Կիևի ազնվաբարո աղջիկների ինստիտուտը։ 1868 թվականի հունիսի 22-ին Պիրոգով գյուղում (այժմ՝ Կիևի սահմաններում) ամուսնացել է Պյոտր Անտոնովիչ Կոսաչի հետ, որի հետ էլ շուտով մեկնել են Վոլին, նրա ծառայության վայրը՝ Զվյագել (այժմ՝ Նովոգրադ-Վոլինսկի) քաղաք։ 1871 թվականի փետրվարի 25-ին այստեղ ծնվել է նրանց դուստրը՝ Լարիսան, որը հետագայում հայտնի է դարձել Լեսյա Ուկրաինկա կեղծանունով։ Ընդհանուր առմամբ, Կոսաչների ընտանիքն ունեցել է երկու որդի և չորս դուստր։ 1876 թվականին Կիևում հրատարակվել է նրա «Ուկրաինական ժողովրդական զարդաքանդակ» գիրքը (ասեղնագործության, գործվածքների և հյուսվածքների նմուշներ)[3]։
1879 թվականի գարնանը նա իր երեխաների հետ մեկնել է Լուցկ՝ ամուսնու մոտ, ով զբաղեցրել է Հաշտարար միջնորդների Լուցկ-Դուբենսկի համագումարի ղեկավարի պաշտոնը։ Լուցկում նա միացել է դրամատիկական հասարակությանը և առաջարկել ներկայացումներից ստացված հասույթն օգտագործել ակումբային գրադարանի համար ուկրաիներեն գրքեր գնելու նպատակով։
1880 թվականին նա իր սեփական միջոցներով հրատարակել է Ստեփան Ռուդանսկու «Співомовки»-ն և ուկրաիներեն թարգմանել Նիկոլայ Գոգոլի մի քանի պատմվածքներ։ 1883 թվականից սկսել է բանաստեղծություններ և պատմվածքներ տպագրել Լվովի «Զորյա» ամսագրում, բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն կոչվել է «Մերեժանկի մտքեր» (1886), գրել է ռուսերեն և ուկրաիներեն։ Միաժամանակ նա ակտիվ մասնակցություն է ունեցել կանանց շարժմանը, Նատալյա Կոբրինսկայայի հետ 1887 թվականին Լվովում հրատարակել է «Առաջին պսակ» ալմանախը։
1890-ական թվականներին ապրել է Կիևում, որտեղ 1906-1914 թվականներին աշխատել է որպես «Ridniy Krai» ամսագրի և նրա «Молода Україна»հավելվածի խմբագիր-հրատարակիչ։ 1905 թվականին Եկատերինոսլավում մասնակցել է XIII հնագիտական համագումարին, որի մասին գրել է «Հյուրընկալություն Եկատերինոսլավում» ակնարկում։ Ըստ Եվգենի Չիկալենկոյի հուշերի՝ Օլենա Պչիլկան իր օրագրում հրապարակել է վիճաբանական հոդվածներ, որոնք ոչ միշտ են եղել միանշանակ բովանդակությամբ, այսպես 1908 թվականին նա բացահայտորեն պաշտպանել է Նիկոլայ Միխնովսկու հակասեմական դիրքորոշումը։ Այն բանից հետո, երբ «Ռադա» թերթում քննադատվեցին հակասեմական հրապարակումները, ամսագրի բաժանորդների թիվը կտրուկ նվազեց[4]։ 1913 թվականին Լեսյա Ուկրաինկայի մահվանից հետո, Օլենա Պչիլկան Կիևից տեղափոխվել է Գադյաչ և ապրել այն տանը, որտեղ անցել էր իր մանկությունը[5]։
Մահացել է 1930 թվականի հոկտեմբերի 4-ին։ Նրան թաղել են դստեր՝ բանաստեղծուհի Լեսյա Ուկրաինկայի կողքին, Կիևի Բայկովի գերեզմանատանը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Коли народилася Олена Пчілка: справжня дата
- ↑ Olga, Kosach-Kryvyniuk (1970). Леся Українка: Хронологія життя і творчості. New-York.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Aleksandr Mikhaĭlovich Prokhorov (1982). Great Soviet encyclopedia. Macmillan. էջ 185.
- ↑ Є. Чикаленко, «Щоденник 1907—1917 р.» ст. 41
- ↑ «Життя гадяцької інтелігенції: якою була Садиба Драгоманових та куди поділась нині - ipoltavets.com» (ուկրաիներեն). 2022 թ․ նոյեմբերի 4. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Произведения Пчилки на аудиобиблиотеке litplayer
- Національна академія наук України. Персональний склад. 1918—2013. — 6-е вид., випр. і доп. 2013. — Київ. — 444 с.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օլգա Կոսաչ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
