Քեթրին Մ. Վալենտե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քեթրին Մ. Վալենտե
անգլ.՝ Catherynne M. Valente
Ծնվել էմայիսի 5, 1979(1979-05-05)[1][2][2][…] (44 տարեկան)
ԾննդավայրՍիեթլ, Վաշինգտոն, ԱՄՆ[3]
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, վիպասան, գրող, գրական քննադատ, գիտաֆանտաստիկ գրող և մանկագիր
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունԿալիֆոռնիայի համալսարան
Ժանրերֆենթեզի և գիտական ֆանտաստիկա
Պարգևներ
Կայքcatherynnemvalente.com
 Catherynne M. Valente Վիքիպահեստում

Քեթրին Մ. Վալենտե ( անգլ.՝ Catherynne M. Valente, մայիսի 5, 1979(1979-05-05)[1][2][2][…], Սիեթլ, Վաշինգտոն, ԱՄՆ[3], ի ծնե անուն՝ Բեթանի Թոմաս (անգլ.՝ Bethany Thomas), ամերիկացի գրող, պոետ, գրաքննադատ։ Իր գործերում նա միահյուսում է ֆանտաստիկան և ֆանտազիան հետմոդեռնիզմի հետ, օգտագործում է բազմաթիվ բանահյուսական և դիցաբանական մոտիվներ։ Ջեյմս Թիփրի կրտսերի («Որբերի հեքիաթներ։ Գիշերային պարտեզում», 2006), Անդրե Նորթոն («Աղջիկը, ով ինքնաշեն նավով ճամփորդեց կախարդական երկրում», 2010), Միֆոպոետիկ («Որբի հեքիաթները», 2008) մրցանակների դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է ԱՄՆՎաշինգտոն նահանգի Սիեթլ քաղաքում և այնտեղ ապրել մինչև տասներեք տարեկանը։ Ընտանիքի հինգ երեխաներից ավագն է։ Դեռահասության մնացած տարիները անցկացրել է Կալիֆորնիայում։ Ավագ դպրոցն ավարտել է տասնհինգ տարեկանում, հետագայում սովորել է Սան Դիեգոյի համալսարանում և Էդինբուրգի համալսարանում։ Ստացել է բակալավրի աստիճան՝ դասական բանասիրության հին հունարեն լեզվաբանություն մասնագիտությամբ։ Որոշ ժամանակ ապրել է Ճապոնիայում, Ավստրալիայում, Օհայոյում, Վիրջինիայում, Չիկագոյում։ Ինչպես ինքն է պնդում՝ աշխատել է որպես «գուշակ, հեռուստահաղորդավար, դաստիարակ, գրադարանավար, մատուցողուհի, բարմեն, դերասանուհի, վիճակագիր»։ Այժմ ամուսնու հետ ապրում է Մենի ափից ոչ հեռու գտնվող կղզում[5]։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վալենտեի առաջին վեպը՝ «Լաբիրինթոսը» (անգլ.՝ The Labyrinth), որում նկարագրվում է հերոսուհու ճանապարհորդությունը ողջամիտ լաբիրինթոսի միջով, և ներառում է գրողի ստեղծագործությանը բնորոշ դիցաբանական մոտիվներ, հրատարակվել է 2008 թվականին։ Այդ ժամանակից ի վեր նա հրատարակել է ավելի քան քսան վեպեր և բանաստեղծական ժողովածուներ, որոնք առաջադրվել են այնպիսի մրցանակների, ինչպիսիք են՝ «Հյուգո»-ն, «Լոկուս»-ը, «Ֆենտեզի համաշխարհային մրցանակ»-ը։

«Որբի հեքիաթներ» դիլոգիան (անգլ.՝ The Orphan’s Tales), որը հիմնված է «Հազար ու մի գիշեր» հեքիաթների հետմոդեռնիստական վերաիմաստավորման վրա, 2008 թվականին ստացել է Միֆոպոետիկ մրցանակ, իսկ նրա առաջին հատորը՝ «Գիշերային պարտեզում»-ը (անգլ.՝ The Orphan’s Tales), արժանացել է «Ջեյմս Թիփթրի կրտսերի մրցանակ»-ի՝ 2006 թվականին, և 2007 թվականին առաջադրվել է «Համաշխարհային ֆանտազիայի մրցանակ»-ի:2009 թվականի «Պալիմփսեստ» վեպը (անգլ.՝ Palimpsest) արժանացել է «Լամբդա» գրական մրցանակին՝ ԼԳԲՏ թեմատիկայով լավագույն ֆանտաստիկ ստեղծագործության համար, և առաջադրվել է «Հյուգո» մրցանակի՝ 2010 թվականի լավագույն սիրավեպի կարճ ցուցակում։ 2012 թվականին Վալենտեն «Լոկուս» մրցանակ է ստացել միանգամից երեք անվանակարգերում՝ լավագույն կարճ պատմվածք («Սպիտակ գծեր կանաչ դաշտում», անգլ.՝ White Lines on a Green Field), լավագույն պատմվածք («Լուռ և շատ արագ», անգլ.՝ Silently and Very Fast) և լավագույն պատանեկան սիրավեպ («Աղջիկը, ով ինքնաշեն նավով ճամփորդեց կախարդական երկրում», անգլ.՝ The Girl Who Circumnavigated Fairyland in a Ship of Her Own Making)[6]:

Վալենտեն ակտիվ է քրաուդֆանդինգում և 2009 թվականին հրապարակել է առցանց մանկական վեպ՝ «Աղջիկը, ով ինքնաշեն նավով ճամփորդեց կախարդական երկրում»։ Մինչ այդ նման անվանումով գիրքը հիշատակվել էր որպես հորինված ստեղծագործություն՝ ավելի վաղ գրված «Պալիմփսեստ» վեպում։ Վեպը 2009 թվականին ստացել է Անդրե Նորտոնի մրցանակը՝ այն դարձնելով առաջին վեպը, որն ստացել է այս մրցանակը ավանդական հրատարակությունից առաջ[7]։ 2011 թվականին՝ հրատարակվելուց հետո, վեպը նորամուտը նշել Է New York Times-ի բեսթսելերների ցուցակի ութերորդ տեղում։

2006 թվականին՝ «Որբի հեքիաթներ»-ի հրատարակումից հետո, Վալենտեն առաջարկեց «միֆպանք» եզրույթը՝ որոշելու այն ժանրը, որում աշխատում է[8]։ Միֆպանքը ենթադրում է ֆենտեզիի՝ առասպելական, բանահյուսական մոտիվների հետմոդեռնիստական վերաիմաստավորում, այսօր այս տերմինը տարածվել է նաև այլ գրողների աշխատանքների վրա[9][10][11]։

Մատենագրության ընտրանի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • The Labyrinth («Լաբիրինթոս» 2004)
  • The Ice Puzzle («Սառցե հանելուկ» 2004)
  • Yume No Hon: The Book of Dreams («Յամ Նո Հոն․ երազների գիրքը» 2005)
  • The Grass-Cutting Sword («Խոտ կտրող թուրը» 2006)
  • Palimpsest («Պալիմպսեստ» 2009)
  • Deathless («Бессмертный», «Անմահը» 2011)
  • Radiance («Сияние», «Փայլատակում» 2015)
  • The Glass Town Game («Ապակե քաղաքի խաղը» 2017)
  • Mass Effect Andromeda: Annihilation (2018)
  • Minecraft: The End («Մայնքրաֆթ՝ վերջը» 2019)

The Orphan’s Tales / Որբի հեքիաթները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • In the Night Garden («В ночном саду», «Գիշերային պարտեզում» 2006)
  • In the Cities of Coin and Spice («В города монет и пряностей», «Մետաղադրամների և համեմունքների քաղաքներում» 2007)

Fairyland / Կախարդական երկիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • The Girl Who Ruled Fairyland—For a Little While[12] («Աղջիկը, որը կարճ ժամանակում ղեկավարեց հեքիաթային աշխարհը», 2011)

The Girl Who Circumnavigated Fairyland in a Ship of Her Own Making («Девочка, которая объехала Волшебную Страну на самодельном корабле», «Աղջիկը, ով ինքնաշեն նավով ճամփորդեց կախարդական երկրում», 2011)

  • The Girl Who Fell Beneath Fairyland and Led the Revels There («Девочка, которая провалилась в Волшебное Подземелье и утащила с собой Развеселье», «Աղջիկը, որն ընկել էր կախարդական անդրաշխարհ և իր հետ տարել Զվարճանքը», 2012)
  • The Girl Who Soared Over Fairyland and Cut the Moon in Two («Девочка, которая воспарила над Волшебной Страной и раздвоила Луну», «Աղջիկը, որը թևածել էր կախարդական երկրի վրա և բաժանել լուսինը», 2013)
  • The Boy Who Lost Fairyland («Հեքիաթային երկրում կորած տղան», 2015)
  • The Girl Who Raced Fairyland All the Way Home (2016)

A Dirge for Prester John / Հովհաննես Մկրտչի հոգեհանգիստը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • The Habitation of the Blessed (2010)
  • The Folded World (2011)

Պատմվածքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Silently and Very Fast («Լուռ և շատ արագ» 2011)
  • Six-Gun Snow White («Սպիտակաձյունիկի վեց հրացանները» 2013)
  • Speak Easy («Պարզ խոսիր» 2015)
  • The Refrigerator Monologues («Սառնարանային մենախոսությունները» 2017)

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 NooSFere (ֆր.) — 1999.
  3. 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1018426310 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. https://tiptree.org/award/2006-james-tiptree-jr-award
  5. «About | Catherynne M. Valente» (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 29-ին.
  6. «Премия «Локус»». fantlab.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 29-ին.
  7. «The Girl Who Circumnavigated Fairyland in a Ship of Her Own Making». amazon.co,uk. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 29-ին.
  8. «A Rose in Twelve Names». Rules for Anchorites. 2006 թ․ մարտի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  9. Anne E. Duggan Ph.D., Donald Haase Ph.D., Helen J. Callow Folktales and Fairy Tales: Traditions and Texts from around the World, 2nd edition. — ABC-CLIO, 2016. — С. 835.
  10. V, JoSelle (2011 թ․ հունվարի 24). «Mythpunk: An Interview with Catherynne M. Valente». Strange Horizons (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 29-ին.
  11. «Mythpunk Shelf». www.goodreads.com. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 29-ին.
  12. Valente, Catherynne M. (2011 թ․ հուլիսի 27). «The Girl Who Ruled Fairyland – For a Little While by Catherynne M. Valente». Tor.com. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 2-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]