Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոն
անգլ.՝ Ketanji Brown Jackson
 
Կրթություն՝ Հարվարդի իրավունքի դպրոց (1996), Մայամի Պալմետոյի ավագ դպրոց և Հարվարդի համալսարան (1992)
Մասնագիտություն՝ փաստաբան և դատավոր
Ազգություն աֆրոամերիկացի
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 14, 1970(1970-09-14)[1][2] (53 տարեկան)
Ծննդավայր Վաշինգտոն, Կոլումբիայի շրջան, ԱՄՆ[2]
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ
Ի ծնե անուն անգլ.՝ Ketanji Onyika Brown
Ամուսին Patrick Jackson?[3]
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոն (անգլ.՝ Ketanji Brown Jackson սեպտեմբերի 14, 1970(1970-09-14)[1][2], Վաշինգտոն, Կոլումբիայի շրջան, ԱՄՆ[2][5],), ամերիկացի իրավաբան, ԱՄՆ Գերագույն դատարանի դատավոր 2022 թվականի հունիսի 30-ից, այս պաշտոնում առաջադրվել է ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի կողմից։ Նախկինում աշխատել է որպես ԱՄՆ պատիժների սահմանման հանձնաժողովի փոխնախագահ (2010-2014), Կոլումբիայի շրջանի ԱՄՆ շրջանային դատարանի դատավոր (2013-2021) և Կոլումբիայի շրջանի ԱՄՆ Վերաքննիչ դատարանի դատավոր (2021-2022)։

Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոնը առաջին աֆրոամերիկացին է ԱՄՆ Գերագույն դատարանի դատավորների շարքում։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիներ և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քեթանջի Օնիկա Բրաունը ծնվել է 1970 թվականին Վաշինգտոնում՝ ուսուցիչներ Ջոնի և Էլերի Բրաունների ընտանիքում։ Քեթանջիի երկու հորեղբայրներն աշխատել են Մայամիի ոստիկանությունում, իսկ նրա մյուս հորեղբայրը դատապարտվել է ցմահ ազատազրկման ոչ բռնի թմրանյութերի հանցագործությունների համար, ազատ է արձակվել 2017 թվականին, երբ նախագահ Բարաք Օբաման մեղմացրեց նրա դատավճիռը և շուտով մահացավ։ Կետաջը՝ Քեթանջիի կրտսեր եղբայրը, ոստիկան էր Բալթիմորում, Այնուհետև ծառայում էր Մերիլենդի ազգային գվարդիայի բանակում։ Նրա ծնվելուց մի քանի տարի անց Քեթանջիի ընտանիքը վերադարձավ Մայամի՝ ծնողների հայրենի քաղաքը։ 1992 թվականին Քեթանջի Բրաունը ստացել է արվեստի բակալավրի աստիճան Հարվարդի համալսարանից, իսկ 1996 թվականին դարձել է իրավունքի դոկտոր Հարվարդի իրավաբանական դպրոցում[6][7]։

Կարիերայի սկիզբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ Գերագույն դատարանի դատավոր Սթիվեն Բրայեր և Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոն

Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոնը աշխատել է որպես դատական գործավար (օգնական) շրջանային դաշնային դատավոր Փեթի Սերիսի (1996-1997), ԱՄՆ առաջին շրջանի Վերաքննիչ դատարանի դատավոր Բրյուս Սելի (1997-1998), ԱՄՆ Գերագույն դատարանի դատավոր Սթիվեն Բրայերի (1999-2000) հետ:2003-2005 թվականներին Ջեքսոնը եղել է ԱՄՆ-ի պատիժների սահմանման հանձնաժողովի հատուկ խորհրդականի օգնական, իսկ 2005-2007 թվականներին՝ Կոլումբիայի շրջանի դաշնային հանրային պաշտպանի օգնական։ Մասնավոր պրակտիկայով զբաղվել է նաև Վաշինգտոնում և Բոստոնում[6]։

2009 թվականին ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման առաջադրել է Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոնի թեկնածությունը ԱՄՆ պատիժների սահմանման հանձնաժողովի փոխնախագահի պաշտոնում[8]։ Ջեքսոնն այդ պաշտոնում աշխատել է 2010-2014 թվականներին[6]։

Շրջանային դատարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2012-ի սեպտեմբերին նախագահ Օբաման առաջադրեց Ջեքսոնին Կոլումբիայի շրջանի ԱՄՆ շրջանային դատարանի դատավորի պաշտոնում, բայց Սենատի քվեարկությունը տեղի չունեցավ։ 2013 թվականի հունվարին Օբաման կրկին առաջադրել է Ջեքսոնին այդ պաշտոնում, որից հետո նույն թվականի մարտին նրա թեկնածությունը հաստատվել է Սենատի կողմից և Ջեքսոնը դարձել է դատավոր[6]։ Դաշնային դատավորի պաշտոնում Ջեքսոնը մի քանի անգամ որոշումներ է կայացրել նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմի դեմ։ Այսպես, նա Սպիտակ տան նախկին իրավախորհրդատու Դոնալդ Մաքգանին պարտավորեցրել է ենթարկվել Ներկայացուցիչների պալատի ծանուցագրի՝ որոշման մեջ գրելով «նախագահները թագավորներ չեն» արտահայտությունը[9]։ Բացի այդ, դատավոր Ջեքսոնը համազգային դատական արգելք է դրել միգրանտների արտաքսման հարցում վարչակազմի լիազորությունների ընդլայնման վրա[9]։ Պահպանողականների և հանրապետականների մի մասը քննադատում էր Ջեքսոնի որոշ որոշումներ, որոնք չեղարկվել էին վերադաս դատարանների կողմից։ Միևնույն ժամանակ, հանուն արդարադատության ազատական դաշինքի նախագահ նեն Էրոնը նշել է, որ Ջեքսոնի՝ դատարանում աշխատելու ութ տարվա ընթացքում իր գրեթե 600 որոշումներից մեկ տասնյակից պակաս չեղյալ են հայտարարվել[10]։

Վերաքննիչ դատարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականի ապրիլին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը Ջեքսոնին առաջադրեց ԱՄՆ Կոլումբիայի շրջանի Վերաքննիչ դատարանի դատավորի պաշտոնում՝ Մերիկ Գարլանդի փոխարեն[6]։ Նույն թվականի հունիսին Սենատը հաստատեց նրա թեկնածությունը (կողմ քվեարկեցին 100 սենատորներից 53-ը՝ Սենատի բոլոր դեմոկրատները, ինչպես նաև հանրապետականներ Սյուզան Քոլինզը, Լիզա Մերկաուսկին, Լինդսի Գրեհեմը)[11]։

Առաջադրում ԱՄՆ Գերագույն դատարանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախագահ Ջո Բայդենը և դատավոր Քեթանջի Բրաուն Ջեքսոնը

2016-ին Ջեքսոնը ԱՄՆ Գերագույն դատարանի պոտենցիալ թեկնածուների թվում դիտարկվում էր մահացած դատավոր Անտոնին Սկալիային փոխարինելու համար[12][13][14][15]։ 2022 թվականի հունվարին Գերագույն դատարանի դատավոր Սթիվեն Բրայերը (նախկին գլխավոր Ջեքսոնը) հայտարարեց հրաժարական տալու պլանների մասին, որից հետո նախագահ Բայդենը հաստատեց իր նախընտրական խոստումը՝ ԱՄՆ պատմության մեջ առաջին անգամ Գերագույն դատարան սևամորթ կին նշանակելու մասին[16]։ Ավելի վաղ Ջեքսոնը Բայդենի ամենահավանական թեկնածությունների թվում էր նշվում Գերագույն դատարանում թափուր պաշտոնի դեպքում[17][18]։

Նույն թվականի փետրվարի վերջին Բայդենը պաշտոնապես առաջադրեց Ջեքսոնին ԱՄՆ Գերագույն դատարանի դատավորի պաշտոնում, իսկ մարտի վերջին Սենատի իրավաբանական հանձնաժողովում լսումներ անցկացվեցին նրա թեկնածության վերաբերյալ[19]։ Ապրիլի 4-ին Սենատի իրավաբանական կոմիտեում քվեարկությունն անցել է խիստ կուսակցական գծով և ավարտվել ոչ-ոքի, կոմիտեի բոլոր 11 դեմոկրատները քվեարկել են Ջեքսոնի օգտին, իսկ բոլոր 11 հանրապետականները՝ նրա դեմ։ Քվեարկության այս արդյունքի պատճառով Սենատը հատուկ քվեարկություն է անցկացրել՝ Սենատի ամբողջական կազմից առաջ Ջեքսոնի թեկնածությունը հետագա քննարկելու համար[20]։ Ապրիլի 7-ին ԱՄՆ Սենատը 53 ձայնով (դեմոկրատներին միացել են հանրապետական սենատորներ Սյուզան Քոլինզը, Լիզա Մերկաուսկին և Միթ Ռոմնին) 47-ի դիմաց հաստատել է Ջեքսոնի թեկնածությունը Գերագույն դատարանում։ Ջեքսոնը դատարանի անդամ է դարձել 2022 թվականի հունիսի 30-ին՝ Սթիվեն Բրայերի լիազորությունների ավարտից հետո՝ դառնալով ԱՄՆ Գերագույն դատարանի առաջին սևամորթ կինը և նրա առաջին անդամը՝ որպես հանրային պաշտպան աշխատելու փորձով[21][22]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1996 թվականին Քեթանժի Բրաունն ամուսնացավ վիրաբույժ Պատրիկ Գրեյվս Ջեքսոնի հետ։ Ամուսնության շնորհիվ նա դարձել է հանրապետական Փոլ Ռայանի հեռավոր ազգականը, որը որոշ ժամանակ եղել է ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի սպիկերը։ Ռայանը դրական է արտահայտվել Ջեքսոնի թեկնածության և ինքնության մասին 2012 և 2022 թվականներին դատավորական պաշտոնների համար նրա թեկնածության քննարկման ժամանակ՝ չնայած նրանց քաղաքական տարբերություններին։ Քեթանջին և Պատրիկը երկու դուստր ունեն՝ Թալիան և Լեյլան[23]։

Ջեքսոն՝ ոչ կրոնական բողոքական[24]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 https://vettingroom.org/2021/03/30/judge-ketanji-brown-jackson/
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Biographical Directory of Article III Federal Judges, 1789-present / Federal Judicial Center
  3. https://www.law360.com/articles/1399268/judge-jackson-back-in-spotlight-as-high-court-contender
  4. https://time.com/collection/100-most-influential-people-2022/6177680/ketanji-brown-jackson/
  5. Կաղապար:Британника онлайн
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 «Jackson, Ketanji Brown». Federal Judicial Center (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 6-ին.
  7. Pilkington, Ed (2022 թ․ ապրիլի 7). «Ketanji Brown Jackson's blazing trail to become the first Black female justice» (անգլերեն). The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 7-ին.
  8. Ingram, David (2009 թ․ հուլիսի 24). «Obama Taps Another MoFo Lawyer». The BLT: The Blog of Legal Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 6-ին.
  9. 9,0 9,1 Marimow, Ann (2021 թ․ հունիսի 14). «Senate confirms D.C. Circuit nominee Ketanji Brown Jackson to replace Merrick Garland». The Washington Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 18-ին. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  10. Alder, Madison (2021 թ․ ապրիլի 28). «Circuit Pick Jackson's Reversals a Likely Target for GOP». news.bloomberglaw.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 1-ին.
  11. «On the Nomination (Confirmation: Ketanji Brown Jackson, of the District of Columbia, to be U.S. Circuit Judge for the District of Columbia Circuit)». Сенат США (անգլերեն). 2021 թ․ հունիսի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 14-ին.
  12. Tillman, Zoe (2016 թ․ փետրվարի 26). «Source: D.C. Judge Ketanji Brown Jackson Vetted for Scalia Seat». National Law Journal (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 15-ին.
  13. Goldstein, Amy; Markon, Jerry; Horwitz, Sari (2016 թ․ մարտի 7). «Here are judges the White House is considering for the Supreme Court». The Washington Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 7-ին. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  14. Gresko, Jessica (2016 թ․ մարտի 9). «Possible Supreme Court pick would make history in many ways». Associated Press (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  15. Edwards, Julia (2016 թ․ մարտի 10). «White House interviewing five potential U.S. Supreme Court nominees: source». Reuters (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  16. Shear, Michael D. (2022 թ․ հունվարի 27). «Live Updates: Biden Vows to Name Supreme Court Nominee by End of February». The New York Times (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 27-ին.
  17. Kapur, Sahil (2020 թ․ մայիսի 6). «Biden pledged to put a black woman on the Supreme Court. Here's what he might have to do» (անգլերեն). NBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  18. Feldman, Noah (2020 թ․ օգոստոսի 13). «Meet Joe Biden's Likeliest Picks for the Supreme Court». Bloomberg Quint: Opinion (անգլերեն). Bloomberg L.P. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  19. «Day one of Supreme court hearing for Ketanji Brown Jackson» (անգլերեն). CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 22-ին.
  20. Cathey, Libby (2022 թ․ ապրիլի 5). «Senate forces Jackson nomination out of committee with bipartisan vote» (անգլերեն). ABC News. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 4-ին.
  21. Baker, Sam; Gonzalez, Oriana (2022 թ․ ապրիլի 7). «Ketanji Brown Jackson confirmed as first Black female Supreme Court justice». Axios (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 7-ին.
  22. «Кетанджи Браун Джексон стала первой в истории США афроамериканкой — судьей Верховного суда». Meduza. 2022 թ․ հունիսի 30. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 30-ին.
  23. Roberts, Roxanne (2022 թ․ փետրվարի 25). «How Paul Ryan is related to Ketanji Brown Jackson». The Washington Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 22-ին. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  24. Dahl, Matthew (2022 թ․ մարտի 25). «Why did Sen. Graham grill Ketanji Brown Jackson about her religious faith?». The Washington Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 28-ին.