Փոքր քարադր

Թագավորություն	Կենդանիներ
Տիպ	Քորդավորներ
Դաս	Թռչուններ
Կարգ	Քարադրանմաններ
Ընտանիք	Քարադրներ
Տեսակ	Փոքր քարադր

Լատիներեն անվանում

Charadrius dubius

(Scopoli, 1786)

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : 106003119

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Charadrius dubius

Փոքր քարադր^[1] կամ փոքր փողկապավոր^[2] (լատ.՝ Charadrius dubius) քարադրների ընտանիքին (Charadriidae) պատկանող թռչուն։

Այս ոչ մեծ թռչունը ավելի մեծ է քան ճնճղուկը, ապրելով գետերի և լճերի ավազոտ կամ խճային ափերում, բայց երբեմն ապրում է նաև ջրից հեռու։ Չվող թռչուն է։

Արտաքին տեսք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարեց թռչունների մարմնի վերին մասի գունավորումը գորշ մոխրագույն է, մարմնի ներքին մասը սպիտակ է, փորոտիքի վրա կա սև գույնի լայնակի շերտ։ Գլխի վերնամասը սևամորթ է, ճակատին ունի լայն սև շերտ, վերևից սահմանափակված է բարակ սպիտակ շերտով, որը անցնում է աչքերի դեղին ծալքերի մոտով։ Ոտքերը եռաշերտ են, գունատ, դեղին կամ կարմրավուն։ Փոքր տարիքի հանդերձանքով երիտասարդ թռչունները վերևում մոխրագույն-դարչնագույն են, յուրաքանչյուր փետուրի վրա գունատ գունավորում։ Գլխի շուրջը ժապավեն չկա։

Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնվում են համեմատաբար ուշ՝ բնի տարածքում, հարավում տարածվում են՝ մարտի վերջին, միջին գոտում՝ ապրիլի վերջին կամ մայիսի սկզբին, հյուսիսում՝ մայիսի վերջին կամ հունիսի սկզբին։ Թռիչքից վերադառնալուց հետո արու թռչունները զբաղեցնում են մեծ, մինչև 1 հա-ի հասնող առանձին տարածքներ և սկսում են զուգակցվել։ Արուն թռչում է իր տարածքում ցածր բարձրության վրա։ Երբ էգ թռչուն է ընտրում, արուն յուրահատուկ կեցվածք է ընդունում (կրծքավանդակի վրա փետուրները կնճռոտվում է, գլուխը քաշվում է ուսերին), ապա հանկարծ ուղղվում է, ձգվում է վիզը սկսում է արագորեն ոտքերը դասավորել, և դանդաղ առաջ գնալ։ Դրանից հետո սկսվում է բնի կառուցումը։ Բույներ են դնում ավազուտ և քարախճով հարուստ ափերին և գետերի ու լճերի ափերին, ավազաբլուրների մեջ՝ չոր ցեխի վրա, աղի ճահիճներում և մարդածին լանդշաֆտներում։ Քարադրի բույնը գտնվում է գետնին, կարծես փոս լինի՝ փոքր խճաքարերի սակավ կուտակում։ Մայր քարադրը ձու է դնում չորսը կամ հազվադեպ երեքը։ Գունավոր ձվերը գունատ դեղինից մինչև ավազի գույն, շագանակագույն կամ սև բծերով և կետերով են։ 22-26 օրվա ընթացքում հայր և մայր քարադրները հերթափոխում են։ Պատահում է, որ այս թռչունները իրենց կառուցած բույնը օգտագործում են մի քանի անգամ՝ վերակառուցելով այն։