Փոքր քարադր
Փոքր քարադր | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
Charadrius dubius | ||||||||||||
Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||
|
Փոքր քարադր[1] կամ փոքր փողկապավոր[2] (լատ.՝ Charadrius dubius) քարադրների ընտանիքին (Charadriidae) պատկանող թռչուն:
Այս ոչ մեծ թռչունը ավելի մեծ է քան ճնճղուկը, ապրելով գետերի և լճերի ավազոտ կամ խճային ափերում, բայց երբեմն ապրում է նաև ջրից հեռու: Չվող թռչուն է:
Արտաքին տեսք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարեց թռչունների մարմնի վերին մասի գունավորումը գորշ մոխրագույն է, մարմնի ներքին մասը սպիտակ է, փորոտիքի վրա կա սև գույնի լայնակի շերտ: Գլխի վերնամասը սևամորթ է, ճակատին ունի լայն սև շերտ, վերևից սահմանափակված է բարակ սպիտակ շերտով, որը անցնում է աչքերի դեղին ծալքերի մոտով: Ոտքերը եռաշերտ են, գունատ, դեղին կամ կարմրավուն: Փոքր տարիքի հանդերձանքով երիտասարդ թռչունները վերևում մոխրագույն-դարչնագույն են, յուրաքանչյուր փետուրի վրա գունատ գունավորում: Գլխի շուրջը ժապավեն չկա:
Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայտնվում են համեմատաբար ուշ՝ բնի տարածքում, հարավում տարածվում են՝ մարտի վերջին, միջին գոտում՝ ապրիլի վերջին կամ մայիսի սկզբին, հյուսիսում՝ մայիսի վերջին կամ հունիսի սկզբին: Թռիչքից վերադառնալուց հետո արու թռչունները զբաղեցնում են մեծ, մինչև 1 հա-ի հասնող առանձին տարածքներ և սկսում են զուգակցվել: Արուն թռչում է իր տարածքում ցածր բարձրության վրա: Երբ էգ թռչուն է ընտրում, արուն յուրահատուկ կեցվածք է ընդունում (կրծքավանդակի վրա փետուրները կնճռոտվում է, գլուխը քաշվում է ուսերին), ապա հանկարծ ուղղվում է, ձգվում է վիզը սկսում է արագորեն ոտքերը դասավորել, և դանդաղ առաջ գնալ: Դրանից հետո սկսվում է բնի կառուցումը: Բույներ են դնում ավազուտ և քարախճով հարուստ ափերին և գետերի ու լճերի ափերին, ավազաբլուրների մեջ՝ չոր ցեխի վրա, աղի ճահիճներում և մարդածին լանդշաֆտներում: Քարադրի բույնը գտնվում է գետնին, կարծես փոս լինի՝ փոքր խճաքարերի սակավ կուտակում: Մայր քարադրը ձու է դնում չորսը կամ հազվադեպ երեքը: Գունավոր ձվերը գունատ դեղինից մինչև ավազի գույն, շագանակագույն կամ սև բծերով և կետերով են: 22-26 օրվա ընթացքում հայր և մայր քարադրները հերթափոխում են: Պատահում է, որ այս թռչունները իրենց կառուցած բույնը օգտագործում են մի քանի անգամ՝ վերակառուցելով այն:
Ենթատեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առանձնացված է 3 ենթատեսակ՝
- C. d. curonicus J. F. Gmelin, 1789 - Եվրասիայում, Ռուսաստանի Հեռավոր Արևելքում, Ճապոնիայում, Կորեայում, Չինաստանից մինչև Հյուսիսային Աֆրիկա: Ձմեռում է Սահարայում, Շրի Լանկայում, Ինդոնեզիայում և Չինաստանում:
- C. d. jerdoni (Legge, 1880) - Հնդկաստանից, Շրի Լանկայից, Պակիստանից մինչև Հարավարևելյան Ասիա:
- C. d. dubius Scopoli, 1786 -Ֆիլիպիններից, Նոր Գվինեայից մինչև Բիսմարկի արշիպելագ: