Փայխներ

Գյուղ
	Փայխներ
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Վանի վիլայեթ
Գավառակ	Գավաշի գավառակ
Այլ անվանումներ	Արխալախ, Պայխնիր, Փայխնիր, Փայսխեր
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտի	UTC+3

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Փայխներ (այլ կիրառումներ)

Փայխներ, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Վանի վիլայեթի Արճեշի գավառակում։ Գտնվում էր Արճեշ քաղաքից 15 կմ հյուսիս, Զելան գետի աջ օժանդակի ակունքների շրջանում։

Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի անվանումը առաջացել է հայակական փարախներ բառից։ Այս գյուղում են գտնվել վանքի փարախները։

1896 թվականի կոտորածների ժամանակ զոհվել են մեծ թվով հայեր։ Գյուղի հայ բնակչությունը կոտորվել կամ բռնագաղթեցվել է 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ։

1896 թվականին ուներ 34 տուն հայ, 1909 թվականին՝ 16 տուն հայ, 7 տուն քուրդ, իսկ 1915 թվականին՝ 30 տուն քուրդ բնակիչ։

Գյուղից 1-2 կմ արևմուտք, ձորամիջին գտնվում էր Մեծոփա վանքը։

Այստեղ է ծնվել արձակագիր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր պրոֆեսոր Հարություն Մկրտչյանը (1903-1992)^[1]։

«Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն