Սերգեյ Աբրահամյան

Սերգեյ Աբրահամյան
Ծնվել է	փետրվարի 14, 1925; Տումի, ԼՂԻՄ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	մարտի 30, 2005 (80 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	լեզվաբան և բանասեր
Հաստատություն(ներ)	ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Մանկավարժական գիտությունների ինստիտուտ, Վանաձորի պետական համալսարան, Շիրակի պետական համալսարան, Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան և ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	լեզվաբանություն
Անդամակցություն	Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան (1950, 1953)
Գիտական աստիճան	բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1966), պրոֆեսոր (1970) և ակադեմիկոս (1996)
Տիրապետում է լեզուներին	հայերեն և ռուսերեն
Պարգևներ	Հայրենական պատերազմի I աստիճանի շքանշան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սերգեյ Աբրահամյան (այլ կիրառումներ)

Սերգեյ Գյանջումի Աբրահամյան (փետրվարի 14, 1925(1925-02-14), Տումի, ԼՂԻՄ, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 30, 2005(2005-03-30), Երևան, Հայաստան), հայ լեզվաբան, բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1966), պրոֆեսոր (1970), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1996)^[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է ԼՂՀ Հադրութի շրջանի Տումի գյուղում։ Մասնակցել է Հայրենական Մեծ պատերազմին (1942-1944)։ Բարձրագույն կրթությունը ստացել է ԵՊՀ-ում։ 1950 թվականին ավարտել է ԵՊՀ-ի բանասիրական ֆակուլտետը, իսկ 1953 թվականին՝ ասպիրանտուրան՝ պաշտպանելով թեկնածուական ատենախոսություն։ 1953-1959 թվականներին եղել է ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, 1959-1992 թվականներին՝ բաժնի վարիչ, 1967-1970 թվականներին՝ ՀԽՍՀ մանկավարժական գիտությունների գիտահետազոտական ինստիտուտի բաժնի վարիչ։ Դասավանդել է Կիրովականի (1970-1971), Լենինականի Մ. Նալբանդյանի (1953-1958) և Երևանի Խ. Աբովյանի (1972-1992) անվան հայկական մանկավարժական ինստիտուտներում։ ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի խմբի ղեկավար (1992 թվականից)^[2]։

Սերգեյ Աբրահամյանը դոցենտ է 1956 թվականից, իսկ 1966 թվականին նրան շնորհվել է գիտությունների դոկտորի աստիճան, 1970 թվականին՝ պրոֆեսորի կոչում, իսկ 1996 թվականին ընտրվել է ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս։

Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական աշխատությունները վերաբերում են արդի հայերենի կառուցվածքին, ոճաբանությանը, բառարանագրությանը, լեզվի ուսումնասիրման մեթոդաբանությանը, հայերենի կանոնարկման, լեզվաշինության, լեզվաքաղաքականության, լեզվի ուսուցման հիմնահարցերին: Զբաղվել է ժամանակակից գրական հայերենի կառուցվածքի նկարագրության, նրա պատմության ու ավանդման մեթոդիկայի, ինչպես և խոսքի մշակույթի բարձրացման հարցերով. կատարել է բառարանագրական աշխատանք։ Արժեքավոր ներդրում ունի հատկապես հայերենի խոսքի մասերի գիտական քննության, շարահյուսության առանցքային խնդիրների մշակման, դասագրքերի (ձեռնարկների) պատրաստման բնագավառներում։ Գրել է գիտամեթոդական բնույթի բազմաթիվ հոդվածներ^[3]^[4]։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2001 թվականին Աբրահամյանի անունով է կոչվել ծննդավայրի միջնակարգ դպրոցը^[5]^[6]:

Սերգեյ Աբրահամյանի հուշատախտակը Երևանում

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրենական Մեծ պատերազմի I աստիճանի շքանշան
Խաչատուր Աբովյանի անվան մեդալ

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արդի հայերենի դերանունները, Երևան, 1956:
Ժամանակակից հայերենի շարահյուսության մի քանի հարցեր, Երևան, 1962:
Հայերէն լեզուի դասագիրք (հեղինակից), Երևան, 1966:
Չթեքվող խոսքի մասերը և նրանց բառական ու քերականական հատկանիշների փոխհարաբերությունը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1965:
Ժամանակակից հայերենի քերականություն, Երևան, 1969-1975:
Ժամանակակից հայոց լեզու, հ. 2-3 (հեղինակակից), 1974-1976:
Հայոց լեզու։ Բառ և խոսք, Երևան, 1978:
Ժամանակակից գրական հայերեն, Երևան, 1981 - 418 էջ^[7]:
Հայոց լեզու (շարահյուսություն), Երևան, 1984:
Հայերենի կետադրություն, Երևան, 2004^[8]:

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀՀ ԳԱԱ նախագահություն, ՀՀ ԳԱԱ հումանիտար գիտությունների բաժանմունք, ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ «Սերգեյ Աբրահամյան», պատմաբանասիրական հանդես № 1, 2005, էջ 309-310

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ակադեմիա Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային։ «Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա»։ www.sci.am։ Վերցված է 2018-02-14
↑ «Ով ով է: Հայեր» հանրագիտարան, հատոր առաջին, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2005:
↑ «Աբրահամյան Սերգեյ Գյանջումի (1925-2005): ՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ: Ս. Գ. Աբրահամյանի աշխատությունների մատենագիտություն»։ greenstone.flib.sci.am։ Վերցված է 2018-02-14
↑ Paris Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne -։ «Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne - Paris - Աբրահամյան , Սերգեյ Գյանջումի»։ www.bibliotheque-eglise-armenienne.fr։ Վերցված է 2018-02-14
↑ Հ. Զ. Պետրոսյան (1987)։ Հայերենագիտական բառարան։ Երևան: «Հայաստան»։ էջ 11
↑ Ս. Աբրահամյանի մասին ՀՀ ԳԱԱ-ի կայքէջում
↑ Աբրահամյան Սերգեյ Գյանջումի (1981)։ Ժամանակակից գրական հայերեն (հայերեն)։ ԳԱԱ հրատ.
↑ Աբրահամյան Սերգեյ Գյանջումի (2004)։ Հայերենի կետադրություն: Ուսումնական ձեռնարկ (հայերեն)։ Լույս։ ISBN 9785545014989

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 43)։

[1] ակադեմիա Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային։ «Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա»։ www.sci.am։ Վերցված է 2018-02-14

[2] «Ով ով է: Հայեր» հանրագիտարան, հատոր առաջին, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2005:

[3] «Աբրահամյան Սերգեյ Գյանջումի (1925-2005): ՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ: Ս. Գ. Աբրահամյանի աշխատությունների մատենագիտություն»։ greenstone.flib.sci.am։ Վերցված է 2018-02-14

[4] Paris Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne -։ «Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne - Paris - Աբրահամյան , Սերգեյ Գյանջումի»։ www.bibliotheque-eglise-armenienne.fr։ Վերցված է 2018-02-14

[5] Հ. Զ. Պետրոսյան (1987)։ Հայերենագիտական բառարան։ Երևան: «Հայաստան»։ էջ 11

[6] Ս. Աբրահամյանի մասին ՀՀ ԳԱԱ-ի կայքէջում

[7] Աբրահամյան Սերգեյ Գյանջումի (1981)։ Ժամանակակից գրական հայերեն (հայերեն)։ ԳԱԱ հրատ.

[8] Աբրահամյան Սերգեյ Գյանջումի (2004)։ Հայերենի կետադրություն: Ուսումնական ձեռնարկ (հայերեն)։ Լույս։ ISBN 9785545014989

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]