«Պետրե Մելիքիշվիլի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Պետրե Մելիքիշվիլի
Ծնվել է	հունիսի 29 (հուլիսի 11), 1850; Թիֆլիս, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	մարտի 23, 1927 (76 տարեկան); Թիֆլիս, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Թիֆլիս
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Անդրկովկասյան ԴՖՀ, Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	քիմիկոս
Հաստատություն(ներ)	Օդեսայի ազգային համալսարան
Գործունեության ոլորտ	քիմիա
Ալմա մատեր	Օդեսայի ազգային համալսարան
Գիտական աստիճան	քիմիական գիտությունների դոկտոր
	Petre Melikishvili Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

18:45, 12 Մայիսի 2019-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մելիքիշվիլի (այլ կիրառումներ)

Մելիքիշվիլի Պյոտր Գրիգորի (վրաց.՝ პეტრე მელიქიშვილი, հունիսի 29 (հուլիսի 11), 1850^[1], Թիֆլիս, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 23, 1927(1927-03-23), Թիֆլիս, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային քիմիկոս գիտնական, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ, Թբիլիսիի պետական համալսարանի հիմնադիրներից մեկը և նրա առաջին ռեկտորը^[2]^[3]

Կենսագրություն

Պետրե Մելիքիշվիլին ծագումով հայ-վրացական ազնվականական Մելիքիշվիլի տոհմից է: Նրա ծնողները 1840-ական թվականներին Ախալցխայից տեղափոխվել էին Թիֆլիս, որտեղ էլ ծնվել է Պետրեն:

Նա 1868 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի գիմնազիան, հաջորդ տարում ընդունվել Օդեսայի Նովոռոսիյսկյան կոչված համալսարան (ներկայումս՝ Օդեսայի Ի. Մեչնիկովի անվան ազգային համալսարան)^[4]: Նրա ուսումնառության տարիներին այդ համալսարանում դասախոսում էին մի շարք ականավոր գիտնականներ, նրանց թվում՝ Լև Ցենկովսկին, Իլյա Մեչնիկովը, Նիկոլայ Սոկոլովը...

1872 թվականին Մելիքիշվիլին գերազանցությամբ ավարտել է Օդեսայի համալսարանի ֆիզմաթ ֆակուլտետը, հաջորդ տարում գրել է իր առաջին գիտական աշխատանքը և կարճ ժամանակ անց ուղարկվել է արտասահման՝ գիտության մեջ խորանալու: 1875 թվականին վերադարձել է, դրանից տասը տարի անց պաշտպանել դոկտորական ատենախոսությունը: 1885-ից մինչև 1917 թվականը Մելիքիշվիլին աշխատել է Օդեսայի Ի. Մեչնիկովի անվան համալսարանում, որտեղ էլ հենց նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում:

1893 թվականից նա հիմնականում մասնագիտացել է անօրգանական քիմիայի բնագավառում: 1899 թվականին այդ ասպարեզում ձեռք բերած ակնառու նվաճումների համար արժանացել է Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի Լոմոնոսովյան մրցանակին:

Անմիջական մասնակցություն է ունեցել Թիֆլիսի համալսարանի հիմնադրման գործում, նորաստեղծ բարձրագույն կրթօջախի պրոֆեսորների՝ 1918 թվականի հունվարի 13-ին կայացած հավաքում ընտրվել համալսարանի առաջին ռեկտոր, սակայն շուրջ մեկ տարի անց, Թիֆլիսի գեներալ-նահանգապետի հետ ունեցած քաղաքական տարաձայնությունների պատճառով, ստիպված է եղել հրաժարվել այդ պաշտոնից:

1921 թվականի հուլիսին դարձել է համալսարանի գյուղատնտեսության ֆակուլտետի դեկան: Գիտական բեղմնավոր աշխատանքը հաշվի առնելով՝ հետագայում նրան ընտրել են ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ:

Մելիքիշվիլին մահացել է 77 տարեկան հասակում՝ 1927 թվականի մարտի 23-ին, Թիֆլիսում: Հուղարկավորվել է Թիֆլիսի պետական համալսարանի զբոսայգում: Շիրմի վրա կանգնեցվել է նրա հուշարձանը: Մելիքիշվիլու անունով է կոչվել Վրաստանի գիտությունների ակադեմիայի քիմիայի ինստիտուտը, ինչպես նաև՝ Աջարիայի մայրաքաղաք Բաթումի փողոցներից մեկը: Թբիլիսիում այն շենքի պատին, որտեղ երկար տարիներ բնակվել է անվանի գիտնականը, փակցվել է հուշատախտակ: Բացի այդ, սահմանվել է Մելիքիշվիլու անունը կրող հատուկ գիտական մրցանակ՝ հանրապետության լավագույն քիմիկոս գիտնականներին խրախուսելու նպատակով:

Կենսագրություն

ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ (1927)։ 1872 թվականին ավարտել է Օդեսայի Նովոռոսիյսկյան համալսարանը (1895-1917 թթ.՝ նույն համալսարանի պրոֆեսոր)։

1918 թ. հիմնադրված Թիֆլիսի համալսարանի առաջին ռեկտորը։

Ուսումնասիրություներ

1873-1891 թթ. հայտնագործել և ուսումնասիրել է օրգանական միացությունների նոր դաս՝ գլիցիդային թթուներ։ 1897-1913 թթ. Լ․ Պիսարժևսկու հետ սինթեզել է Ս, Nb, Та, W, В, Mo, Ti, V-ի գերթթուները։ Առաջինն է ստացել ամոնիումի գերօքսիդ և նատրիումի գերբորատ։

Առաջարկել է վերլուծական նոր մեթոդներ։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Меликов Пётр Григорьевич, статья в Большой советской энциклопедии
↑ Меликишвили (Меликов) Петр Григорьевич на сайте Архивов РАН
↑ «Petre Melikishvili». Ivane Javakhishvili Tbilisi State University. Վերցված է 2018-05-14-ին.

Արտաքին հղումներ

Photo de Melikichvili sur le site du Musée géorgien de Photographie.
Image of Petre Melikishvili

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պետրե Մելիքիշվիլի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 387)։

Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

[_48a690e8ba5a5cc1-1] 1,0 ^1,1 Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[БСЭ-2] Меликов Пётр Григорьевич, статья в Большой советской энциклопедии

[3] Меликишвили (Меликов) Петр Григорьевич на сайте Архивов РАН

[4] «Petre Melikishvili». Ivane Javakhishvili Tbilisi State University. Վերցված է 2018-05-14-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{Այլ կիրառումներ|Մելիքիշվիլի (այլ կիրառումներ)}}
 {{Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
+'''Մելիքիշվիլի Պյոտր Գրիգորի''' ({{lang-ka|პეტრე მელიქიშვილი}}, {{ԱԾ}}), խորհրդային քիմիկոս գիտնական, [[ԽՍՀՄ]] գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ, [[Թբիլիսիի պետական համալսարան]]ի հիմնադիրներից մեկը և նրա առաջին ռեկտորը<ref name="БСЭ">[http://slovar.cc/enc/bse/2016968.html Меликов Пётр Григорьевич, статья в Большой советской энциклопедии]</ref><ref>[http://isaran.ru/?q=ru/person&guid=2E704108-3E97-CB42-8A88-6472DE065E89 Меликишвили (Меликов) Петр Григорьевич] на сайте Архивов РАН</ref>
-'''Մելիքիշվիլի Պյոտր Գրիգորի''' ({{lang-ka|პეტრე მელიქიშვილი}}, {{ԱԾ}}), խորհրդային քիմիկոս։
+== Կենսագրություն ==
+Պետրե Մելիքիշվիլին ծագումով հայ-վրացական ազնվականական Մելիքիշվիլի տոհմից է: Նրա ծնողները 1840-ական թվականներին [[Ախալցխա]]յից տեղափոխվել էին [[Թիֆլիս]], որտեղ էլ ծնվել է Պետրեն:
+Նա [[1868 թվական|1868 թվակա]]նին ավարտել է Թիֆլիսի [[գիմնազիա]]ն, հաջորդ տարում ընդունվել [[Օդեսա]]յի Նովոռոսիյսկյան կոչված համալսարան (ներկայումս՝ Օդեսայի Ի. Մեչնիկովի անվան ազգային համալսարան)<ref>{{Cite news|title=Petre Melikishvili|url=https://www.tsu.ge/en/about/rectors/_qpmtve5u7ctyvzns//|work=Ivane Javakhishvili Tbilisi State University|accessdate=2018-05-14}}</ref>: Նրա ուսումնառության տարիներին այդ համալսարանում դասախոսում էին մի շարք ականավոր գիտնականներ, նրանց թվում՝ [[Լև Ցենկովսկի]]ն, [[Իլյա Մեչնիկով]]ը, Նիկոլայ Սոկոլովը...
+[[1872 թվական]]ին Մելիքիշվիլին գերազանցությամբ ավարտել է Օդեսայի համալսարանի ֆիզմաթ ֆակուլտետը, հաջորդ տարում գրել է իր առաջին գիտական աշխատանքը և կարճ ժամանակ անց ուղարկվել է արտասահման՝ գիտության մեջ խորանալու: [[1875 թվական]]ին վերադարձել է, դրանից տասը տարի անց պաշտպանել դոկտորական ատենախոսությունը: 1885-ից մինչև 1917 թվականը Մելիքիշվիլին աշխատել է Օդեսայի Ի. Մեչնիկովի անվան համալսարանում, որտեղ էլ հենց նրան շնորհվել է [[պրոֆեսոր]]ի կոչում:
+[[1893 թվական]]ից նա հիմնականում մասնագիտացել է [[անօրգանական քիմիա]]յի բնագավառում: [[1899 թվական]]ին այդ ասպարեզում ձեռք բերած ակնառու նվաճումների համար արժանացել է [[Պետերբուրգ]]ի գիտությունների ակադեմիայի Լոմոնոսովյան մրցանակին:
+Անմիջական մասնակցություն է ունեցել Թիֆլիսի համալսարանի հիմնադրման գործում,  նորաստեղծ բարձրագույն կրթօջախի պրոֆեսորների՝ [[1918 թվական]]ի [[հունվարի 13]]-ին կայացած հավաքում ընտրվել համալսարանի առաջին ռեկտոր, սակայն շուրջ մեկ տարի անց, Թիֆլիսի գեներալ-նահանգապետի հետ ունեցած քաղաքական տարաձայնությունների պատճառով, ստիպված է եղել հրաժարվել այդ պաշտոնից:
+[[1921 թվական]]ի հուլիսին դարձել է համալսարանի գյուղատնտեսության ֆակուլտետի դեկան: Գիտական բեղմնավոր աշխատանքը հաշվի առնելով՝ հետագայում նրան ընտրել են [[ԽՍՀՄ]] գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ:
+Մելիքիշվիլին մահացել է 77 տարեկան հասակում՝ [[1927 թվական|1927 թվակա]]նի [[մարտի 23]]-ին, [[Թիֆլիս]]ում: Հուղարկավորվել է Թիֆլիսի պետական համալսարանի զբոսայգում: Շիրմի վրա կանգնեցվել է նրա հուշարձանը: Մելիքիշվիլու անունով է կոչվել [[Վրաստանի գիտությունների ակադեմիա|Վրաստանի գիտությունների ակադեմիայ]]ի քիմիայի ինստիտուտը, ինչպես նաև՝ [[Աջարիա]]յի մայրաքաղաք [[Բաթումի]] փողոցներից մեկը: [[Թբիլիսի]]ում այն շենքի պատին, որտեղ երկար տարիներ բնակվել է անվանի գիտնականը, փակցվել է հուշատախտակ: Բացի այդ, սահմանվել է Մելիքիշվիլու անունը կրող հատուկ գիտական մրցանակ՝ հանրապետության լավագույն քիմիկոս գիտնականներին խրախուսելու նպատակով:
 == Կենսագրություն ==