«Սենդվիչ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Ջնջվում է էջի ամբողջ պարունակությունը Պիտակ՝ Դատարկում |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ ուտեստ}} |
|||
'''Սենդվիչ''' ({{lang-en|sandwich}} [{{IPA|'sænwɪʤ}}]), երկու կամ մի քանի շերտ հացից (հաճախ՝ [[բուլկի]]) և մեկ կամ մի քանի շերտ մսից և/կամ այլ միջուկից կազմված ուտեստ: |
|||
''Տարբերությունը բուտերբրոդից''. բուտերբրոդը սովորաբար հացի մեկ շերտն է (յուղով), որի վրա դրվում են բաղադրիչները: Սենդվիչը հացի կամ բուլկու երկու շերտերի միջև բաղադրիչների ամբողջությունն է (փակ բուտերբրոդ): |
|||
Սենդվիչի [[Ֆրանսիա|ֆրանսիական]] տարբերակը կոչվում է ''կրոկ-մեսյե'', [[Իտալիա|իտալական]] տարբերակը՝ [[պանինի]]: |
|||
== Պատմություն == |
|||
Ժամանակակից տեսքով սենդվիչի ի հայտ գալը կարելի է կապել մոտավորապես [[17-րդ դար]]ի [[Եվրոպա]]յի հետ: Ինքը գաղափարը՝ հացի մեջ փաթաթելու կամ հացի վրա այլ բաղադրիչներ դնելու, ի հայտ է եկել դրանից շատ վաղ՝ տարբեր մշակույթներում: |
|||
[[Օքսֆորդի անգլերեն բառարան|Օքսֆորդի բառարան]]ը «սենդվիչ» բառի ամենավաղ կիրառման համար նշագրում է [[1762 թվական]]ը: [[Էդվարդ Գիբբոն]]ն իր օրագրում նկարագրում է, թե ինչպես էին «թագավորության լավագույն մարդիկ» ակումբում ընթրում՝ ուտելով «փոքրի կտորներով սառը միս կամ սենդվիչ»: Հանրության կողմից ընդունված վարկածի համաձայն՝ անվանումը ծագում է [[4-րդ կոմս Ջոն Սենդվիչ Մոնտեհյու]]ի անունից ([[1718]]-[[1792]]), ով մոլի խաղացող էր և լեգենդի համաձայն՝ խաղասեղանի շուրջ նստում էր մի քանի օր անդադար և խնդրել է իրեն մատուցել մի կտոր [[տավարի միս]]՝ տապակած [[հաց]]ի երկու կտորների միջև դրված, որպեսզի խաղից առանց կտրվելու՝ կարողանա նաև քաղցը հագեցնել՝ դրանով իսկ կեղտի մեջ ավելի քիչ խրվելով<ref>[http://www.grammarphobia.com/blog/2013/11/sandwich.html The Grammarphobia Blog: How noble is the sandwich?<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>[http://www.dictionarycentral.com/definition/sandwich.html sandwich Definition, History and Origin — Dictionary Central<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><ref>[http://recipes.howstuffworks.com/history-sandwich.htm TLC Cooking «The History of the Sandwich»<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>: |
|||
== Հանրաճանաչություն աշխարհում == |
|||
Հատկապես [[Անգլիա|անգլիական]] մեծ քաղաքներում՝ սենդվիչը դարձել է սնվելու մշակույթի անքակտելի մասը: [[Լոնդոն]]ում գոյություն ունեն մեծ թվով ընկերություններ, որոնք իրականացնում են սենդվիչի վաճառք (''EAT'', ''Benjys'', ''Pret-a-manger''): Աշխարհում սենդվիչի վաճառքով զբաղվող ամենախոշոր ռեստորանային ցանցերն են [[ՄաքԴոնալդս]]ը, [[Subway (ռեստորանների ցանց)|Subway]]-ը, [[Burger King]]-ը: |
|||
ԱՄՆ-ում գոյություն ունեն տարատեսակ շրջանային սենդվիչներ: [[Չիկագո]]ն հայտնի է իր՝ իտալական տարբերակով պատրաստված [[Տավարի միս|տավարի մսով]] սենդվիչով, Միլուոկին՝ սարդելկաներով և մարինացված կաղամբով սենդվիչների տեսականիով, [[Ֆիլադելֆիա]]ն՝ մսով և բրնձով սենդվիչներով, իսկ Լոս Անջելեսը՝ ֆրանսիական սոուս պարունակող սենդվիչներով: Նոր Օռլեանում առաջատար դիրքում «պո-բոյ» և «մուֆֆալետտա» սենդվիչներն են: Վերջինը ծագում է իտալական քաղաքային համայնքի անվանումից: Մուֆֆալետտիի միջուկն են կազմում խոզապուխտը, [[մորտադելա]]ն, պրովոլոնե [[պանիր]]ը, [[ձիթապտուղ]]ը, ինչպես նաև ավելացնում են մեծ քանակությամբ [[սխտոր]]: |
|||
Ինչպես նաև ԱՄՆ-ում տարածված են եռանկյունաձև սենդվիչները, որոնք կոչվում են «ակումբային սենդվիչներ»: Ակումբային սենդվիչները հաճախ ավաճառվում են երկու հատով՝ պլաստիկ կամ ստվարաթղթե փաթեթավորմամբ: Որպես կանոն՝ երկու ակումբային սենդվիչներն իրենցից ներկայացնում են մեկ ամբողջական սենդվիչ, որը կազմված է երկու քառակուսի տոստերից: |
|||
== Արտասովոր սենդվիչներ == |
|||
* Ամերիկյան բանակի համար մշակվել է սենդվիչի պատրաստման տեխնոլոգիա, ինչի արդյունքում պատրաստված սենդվիչը չի փչացել 3 տարվա ընթացքում<ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/russian/business/newsid_1924000/1924246.stm Би-би-си | Экономика | Супербутерброд для американских солдат]</ref>՞ |
|||
* Լոնդոնյան սուպերմարկետներից մեկում կարելի է ձեռք բերել արտասովոր թանկ սենդվիչ: Գինը 85 ֆունտ ստերլինգ է: Այն պատրաստվում է մարմարե տավարի մսից, որը կոչվում է ''Wagyu'', [[ֆուա-գրա]]յի շերտերից, տրյուֆելի յուղից ստացվող մայոնեզից, ''բրի դե մո'' պանրից, ռուկոլլա աղցանից, պղպեցից և չերիի լոլիկներից (իրականում սա համբուրգերն է, քանի որ գործածվում է կոտլետ՝ մսի կտորների փոխարեն)<ref>[http://www.kedem.ru/news/n2006-04-11-11-57-31/ Самый дорогой бутерброд для лондонских гурманов]</ref>: |
|||
== Պատկերասրահ == |
|||
<gallery> |
|||
File:Peanut-Butter-Jelly-Sandwich.jpg| |
|||
File:Sandwich.jpg| |
|||
File:Sandwich-making.JPG| |
|||
File:Shawarma_sandwich.jpg| |
|||
</gallery> |
|||
== Տես նաև == |
|||
[[Հոթ դոգ]] |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
|||
*[http://www.sandwich.org.uk The British Sandwich Association] |
|||
* [http://www.portalostranah.ru/view.php?id=31 Американская классика — сэндвичи и их разновидности в США. Американский взгляд на сэндвич] |
|||
* [http://www.insanewiches.com/ Безумные сэндвичи. Еда как искусство] |
|||
* [https://archive.org/stream/uptodatesandwich00full#page/n5/mode/2up Кулинарная книга «400 сэндвичей»] 1909 года. |
|||
[[Կատեգորիա:Ուտեստներ այբբենական կարգով]] |
|||
[[Կատեգորիա:Սննդամթերք]] |
|||
[[Կատեգորիա:Համաշխարհային խոհանոց]] |
|||
[[Կատեգորիա:Բրիտանական խոհանոց]] |
|||
22:15, 6 հունվարի 2019-ի տարբերակ
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | սննդատեսակ |
| Ենթատեսակ | մատներով ուտվող կերակուր և bánh? |
| Առաջացման երկիր |  Անգլիա |
| Հիմնական | հաց |
 Sandwiches Վիքիպահեստում | |
Սենդվիչ (անգլ.՝ sandwich ['sænwɪʤ]), երկու կամ մի քանի շերտ հացից (հաճախ՝ բուլկի) և մեկ կամ մի քանի շերտ մսից և/կամ այլ միջուկից կազմված ուտեստ:
Տարբերությունը բուտերբրոդից. բուտերբրոդը սովորաբար հացի մեկ շերտն է (յուղով), որի վրա դրվում են բաղադրիչները: Սենդվիչը հացի կամ բուլկու երկու շերտերի միջև բաղադրիչների ամբողջությունն է (փակ բուտերբրոդ):
Սենդվիչի ֆրանսիական տարբերակը կոչվում է կրոկ-մեսյե, իտալական տարբերակը՝ պանինի:
Պատմություն
Ժամանակակից տեսքով սենդվիչի ի հայտ գալը կարելի է կապել մոտավորապես 17-րդ դարի Եվրոպայի հետ: Ինքը գաղափարը՝ հացի մեջ փաթաթելու կամ հացի վրա այլ բաղադրիչներ դնելու, ի հայտ է եկել դրանից շատ վաղ՝ տարբեր մշակույթներում:
Օքսֆորդի բառարանը «սենդվիչ» բառի ամենավաղ կիրառման համար նշագրում է 1762 թվականը: Էդվարդ Գիբբոնն իր օրագրում նկարագրում է, թե ինչպես էին «թագավորության լավագույն մարդիկ» ակումբում ընթրում՝ ուտելով «փոքրի կտորներով սառը միս կամ սենդվիչ»: Հանրության կողմից ընդունված վարկածի համաձայն՝ անվանումը ծագում է 4-րդ կոմս Ջոն Սենդվիչ Մոնտեհյուի անունից (1718-1792), ով մոլի խաղացող էր և լեգենդի համաձայն՝ խաղասեղանի շուրջ նստում էր մի քանի օր անդադար և խնդրել է իրեն մատուցել մի կտոր տավարի միս՝ տապակած հացի երկու կտորների միջև դրված, որպեսզի խաղից առանց կտրվելու՝ կարողանա նաև քաղցը հագեցնել՝ դրանով իսկ կեղտի մեջ ավելի քիչ խրվելով[1][2][3]:
Հանրաճանաչություն աշխարհում
Հատկապես անգլիական մեծ քաղաքներում՝ սենդվիչը դարձել է սնվելու մշակույթի անքակտելի մասը: Լոնդոնում գոյություն ունեն մեծ թվով ընկերություններ, որոնք իրականացնում են սենդվիչի վաճառք (EAT, Benjys, Pret-a-manger): Աշխարհում սենդվիչի վաճառքով զբաղվող ամենախոշոր ռեստորանային ցանցերն են ՄաքԴոնալդսը, Subway-ը, Burger King-ը:
ԱՄՆ-ում գոյություն ունեն տարատեսակ շրջանային սենդվիչներ: Չիկագոն հայտնի է իր՝ իտալական տարբերակով պատրաստված տավարի մսով սենդվիչով, Միլուոկին՝ սարդելկաներով և մարինացված կաղամբով սենդվիչների տեսականիով, Ֆիլադելֆիան՝ մսով և բրնձով սենդվիչներով, իսկ Լոս Անջելեսը՝ ֆրանսիական սոուս պարունակող սենդվիչներով: Նոր Օռլեանում առաջատար դիրքում «պո-բոյ» և «մուֆֆալետտա» սենդվիչներն են: Վերջինը ծագում է իտալական քաղաքային համայնքի անվանումից: Մուֆֆալետտիի միջուկն են կազմում խոզապուխտը, մորտադելան, պրովոլոնե պանիրը, ձիթապտուղը, ինչպես նաև ավելացնում են մեծ քանակությամբ սխտոր:
Ինչպես նաև ԱՄՆ-ում տարածված են եռանկյունաձև սենդվիչները, որոնք կոչվում են «ակումբային սենդվիչներ»: Ակումբային սենդվիչները հաճախ ավաճառվում են երկու հատով՝ պլաստիկ կամ ստվարաթղթե փաթեթավորմամբ: Որպես կանոն՝ երկու ակումբային սենդվիչներն իրենցից ներկայացնում են մեկ ամբողջական սենդվիչ, որը կազմված է երկու քառակուսի տոստերից:
Արտասովոր սենդվիչներ
- Ամերիկյան բանակի համար մշակվել է սենդվիչի պատրաստման տեխնոլոգիա, ինչի արդյունքում պատրաստված սենդվիչը չի փչացել 3 տարվա ընթացքում[4]՞
- Լոնդոնյան սուպերմարկետներից մեկում կարելի է ձեռք բերել արտասովոր թանկ սենդվիչ: Գինը 85 ֆունտ ստերլինգ է: Այն պատրաստվում է մարմարե տավարի մսից, որը կոչվում է Wagyu, ֆուա-գրայի շերտերից, տրյուֆելի յուղից ստացվող մայոնեզից, բրի դե մո պանրից, ռուկոլլա աղցանից, պղպեցից և չերիի լոլիկներից (իրականում սա համբուրգերն է, քանի որ գործածվում է կոտլետ՝ մսի կտորների փոխարեն)[5]:
