«Ֆելիքս Կլայն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ clean up, փոխարինվեց: → (7),   → (2) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 16. Տող 16.
| ազդել է =
| ազդել է =
| գրքեր =
| գրքեր =
| աշխատանք = [[Բոնն]]ի համալսարանի <br> փիլիսոփայության դոկտոր,<br> 1872 թ.՝ [[Էրլանգեն]]ի համալսարանի.<br> [[1875]] թ.՝ [[Մյունխեն]]ի դպրոցի, <br> [[1880]] թ.՝ [[Լայպցիգ]]ի, <br> 1886—1913 թ.՝<br> [[Գյոթինգեն]]ի համալսարանների<br> մաթեմատիկայի պրոֆեսոր
| աշխատանք = [[Բոնն]]ի համալսարանի <br> փիլիսոփայության դոկտոր,<br> [[1872]] թվական՝ [[Էրլանգեն]]ի համալսարանի.<br> [[1875]] թվական՝ [[Մյունխեն]]ի դպրոցի, <br> [[1880]] թվական՝ [[Լայպցիգ]]ի, <br> [[1886]]-[[1913]] թվականներ՝<br> [[Գյոթինգեն]]ի համալսարանների<br> մաթեմատիկայի պրոֆեսոր
| կարողություն =
| կարողություն =
| մասնագիտություն = գերմանացի մաթեմատիկոս
| մասնագիտություն = գերմանացի մաթեմատիկոս
Տող 26. Տող 26.
}}
}}


'''Ֆելիքս Կլայն''' (Klein) (25.4.1849, [[Դյուսելդորֆ]] - 22.6.1925, [[Գյոթինգեն]]), գերմանացի մաթեմատիկոս, [[Բեռլին]]ի ԳԱ թղթանդամ (1913 թվական), [[Բոնն]]ի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտոր ([[1868]] թվական)։
'''Ֆելիքս Կլայն''' ({{lang-de|Felix Christian Klein}}, [[ապրիլի 24]], [[1849]], [[Դյուսելդորֆ]] - [[հունիսի 22]], [[1925]], [[Գյոթինգեն]]), գերմանացի մաթեմատիկոս, [[Բեռլին]]ի ԳԱ թղթանդամ ([[1913]] թվական), [[Բոնն]]ի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտոր ([[1868]] թվական)։


[[1872]] թվականից՝ [[Էրլանգեն]]ի համալսարանի, [[1875]] թվականից՝ [[Մյունխեն]]ի դպրոցի, [[1880]] թվականից՝ [[Լայպցիգ]]ի, [[1886]]-[[1913]] թվականներին՝ [[Գյոթինգեն]]ի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։
⚫
1872 թվականից՝ [[Էրլանգեն]]ի համալսարանի. [[1875]] թվականից՝ [[Մյունխեն]]ի դպրոցի, [[1880]] թվականից՝ [[Լայպցիգ]]ի, 1886—1913 թվականներին՝ [[Գյոթինգեն]]ի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափությանը, անընդհատ խմբերի, հանրահաշվական հավասարումների, էլիպտիկ և [[ավտոմորֆ ֆունկցիաներ]]ի տեսություններին։ Երկրաչափության վերաբերյալ իր գաղափարները Կլայնը շարադրել է «Երկրաչափական նոր հետազոտությունների համեմատական քննարկում» աշխատությունում ([[1872]] թվական), որը հայտնի է «էրլանգենյան ծրագիր» անունով։ Կլայնը ձգտել է բացահայտել մաթեմատիկայի առանձին ճյուղերի, ինչպես նաև [[մաթեմատիկա]]յի և [[ֆիզիկա]]յի ու տեխնիկայի ներքին կապերը։ 1910-23 թվականներին Ա. Զոմմերֆեչդի աշխատակցությամբ գրել է «Հոլի տեսություն» քառահատոր աշխատությունը։ Զբաղվել է մաթեմատիկայի կրթության հարցերով։
[[Պատկեր:Klein bottle.svg|thumb|left|Կլեյնի շիշ]]


⚫
Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափությանը, անընդհատ խմբերի, հանրահաշվական հավասարումների, էլիպտիկ և [[ավտոմորֆ ֆունկցիաներ]]ի տեսություններին։ Երկրաչափության վերաբերյալ իր գաղափարները Կլայնը շարադրել է «Երկրաչափական նոր հետազոտությունների համեմատական քննարկում» աշխատությունում ([[1872]] թվական), որը հայտնի է «էրլանգենյան ծրագիր» անունով։
⚫
{{commonscat|Felix Klein}}

{{ՀՍՀ }}
Կլայնը ձգտել է բացահայտել մաթեմատիկայի առանձին ճյուղերի, ինչպես նաև [[մաթեմատիկա]]յի և [[ֆիզիկա]]յի ու տեխնիկայի ներքին կապերը։ [[1910]]-[[1923]] թվականներին Ա. Զոմմերֆեչդի աշխատակցությամբ գրել է «Հոլի տեսություն» քառահատոր աշխատությունը։ Զբաղվել է մաթեմատիկայի կրթության հարցերով։

== Գրականություն ==
* ''Выгодский М. Я.'' Феликс Клейн и его историческая работа. См. в книге: ''Клейн Ф.'' [http://ilib.mirror1.mccme.ru/djvu/klassik/razvitie.htm Лекции о развитии математики в XIX столетии. Том I.] М.-Л., ГОНТИ, 1937, 432 с.
* ''Гиндикин С.'' [http://kvant.mirror1.mccme.ru/1975/12/feliks_klejn.htm Феликс Клейн.] «Квант», 1975, № 12.
* ''Колмогоров А. Н., Юшкевич А. П. (ред.)'' Математика XIX века. М.: Наука.
:* Том 1 [http://djvu.504.com1.ru:8019/WWW/a5d285a3a1b9867d419ac34eeab8834c.djvu Математическая логика. Алгебра. Теория чисел. Теория вероятностей. 1978.]
:* Том 2 [http://djvu.504.com1.ru:8019/WWW/2195fea01b9bd0b893a20ae895a6dc93.djvu Геометрия. Теория аналитических функций. 1981.]
* [http://www.math.ru/history/people/Klein Феликс Клейн на Math.ru.]
* ''Яглом И. М.'' Феликс Клейн и Софус Ли. — М.: Знание, 1977.
* [http://klein.math.okstate.edu/ Klein’s Web Pages.]

⚫
{{ՎՊԵ|Felix Klein}}
{{ՀՍՀ|ստուգված=1}}


{{DEFAULTSORT:Կլայն, Ֆելիքս}}
{{DEFAULTSORT:Կլայն, Ֆելիքս}}

12:27, 1 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ

Ֆելիքս Կլայն
գերմ.՝ Felix Christian Klein
Դիմանկար
Ծնվել է25.4.1849
ԾննդավայրԳերմանիա Դյուսելդորֆ
Մահացել է22.6.1925
Մահվան վայրԳերմանիա Գյոթինգեն
ԳերեզմանԳյոտինգենի քաղաքի գերեզմանատուն և Գյոթինգեն
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն,  Գերմանական կայսրություն և  Վայմարյան Հանրապետություն
ԿրթությունԲոննի համալսարան և HU Berlin
ԵրկերErlangen program?, Կլայնի շիշ, Beltrami–Klein model?, Klein's Encyclopedia of Mathematical Sciences? և Mathematische Annalen?[1]
Մասնագիտությունգերմանացի մաթեմատիկոս
ԱշխատանքԲոննի համալսարանի
փիլիսոփայության դոկտոր,
1872 թվական՝ Էրլանգենի համալսարանի.
1875 թվական՝ Մյունխենի դպրոցի,
1880 թվական՝ Լայպցիգի,
1886-1913 թվականներ՝
Գյոթինգենի համալսարանների
մաթեմատիկայի պրոֆեսոր
ԱշխատավայրԷրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարան[1], Մյունխենի տեխնիկական համալսարան[2], Լայպցիգի համալսարան, Գյոթինգենի համալսարան[3] և Բեռլինի տեխնիկական համալսարան
ԱմուսինAnna Klein?
Զբաղեցրած պաշտոններՊրուսիայի Կալվածատիրոջ տան անդամ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունՍաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա[1], Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[5], Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա[1], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա[1], Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա[6], Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[7], Association of German Engineers? և Գերմանական մաթեմատիկական ընկերություն
 Felix Klein Վիքիպահեստում

Ֆելիքս Կլայն (գերմ.՝ Felix Christian Klein, ապրիլի 24, 1849, Դյուսելդորֆ - հունիսի 22, 1925, Գյոթինգեն), գերմանացի մաթեմատիկոս, Բեռլինի ԳԱ թղթանդամ (1913 թվական), Բոննի համալսարանի փիլիսոփայության դոկտոր (1868 թվական)։

1872 թվականից՝ Էրլանգենի համալսարանի, 1875 թվականից՝ Մյունխենի դպրոցի, 1880 թվականից՝ Լայպցիգի, 1886-1913 թվականներին՝ Գյոթինգենի համալսարանների մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։

Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափությանը, անընդհատ խմբերի, հանրահաշվական հավասարումների, էլիպտիկ և ավտոմորֆ ֆունկցիաների տեսություններին։ Երկրաչափության վերաբերյալ իր գաղափարները Կլայնը շարադրել է «Երկրաչափական նոր հետազոտությունների համեմատական քննարկում» աշխատությունում (1872 թվական), որը հայտնի է «էրլանգենյան ծրագիր» անունով։

Կլայնը ձգտել է բացահայտել մաթեմատիկայի առանձին ճյուղերի, ինչպես նաև մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի ու տեխնիկայի ներքին կապերը։ 1910-1923 թվականներին Ա. Զոմմերֆեչդի աշխատակցությամբ գրել է «Հոլի տեսություն» քառահատոր աշխատությունը։ Զբաղվել է մաթեմատիկայի կրթության հարցերով։

Գրականություն

Վիիքպահեստ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 https://timenote.info/de/Felix-Klein
  2. ↑ http://www-hm.ma.tum.de/geschichte/node18.html
  3. ↑ http://www.universalis.fr/encyclopedie/felix-klein/
  4. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
  5. ↑ 5,0 5,1 https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA5396&pos=1
  6. ↑ https://www.bbaw.de/die-akademie/akademie-historische-aspekte/mitglieder-historisch/historisches-mitglied-felix-klein-1395
  7. ↑ https://www.accademiadellescienze.it/accademia/soci/Felix-Klein
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆելիքս_Կլայն&oldid=2392672» էջից