Սուրբ Աստվածամոր համբարձման մայր տաճար (իսպ.՝ Catedral Metropolitana de la Asunción de la Santísima Virgen María a los cielos), տաճար Մեքսիկայի մայրաքաղաք Մեխիկոյում։ Մեքսիկայի կաթոլիկ արքեպիսկոպոսի նստավայրն է[3] և համարվում է գաղութային Ամերիկայի ամենահին ու մեծ տաճարներից մեկը[4]։ Տեղակայված է Մեխիկոյի կենտրոնում գտնվող բլրի գագաթին՝ Կոնստիտուսիոն հրապարակի հյուսիսային մասում[5]։ Սագրարիո Մետրոպոլիտանո խորանի և Ազգային պալատի հետ այն կազմում է մայրաքաղաքի հրապարակի ճարտարապետական կենտրոնական համալիրը։
Ացտեկների մայրաքաղաք Տենոտչտիտլանի զավթումից հետո, իսպանացի կոնկիստադորները քանդում են պատերազմի աստված Ուիտցիլոպոչտլի տաճարը և ացտեկների քանդված այդ սրբավայրի քարերից նույն տեղում որոշվում է կառուցել քրիստոնեական տաճար[6]։
Նոր Աշխարհի առաջին եպիսկոպոս Խուան դե Սումարագայի նստավայրի կառուցողական աշխատանքները տևում են 1524-1532թթ. ճարտարապետ Մարտինա դե Սուպելվեդայի ղեկավարությամբ։ Տաճարի առաջին քարն անձամբ դնում է Մեքսիկան զավթած իսպանացի կոնկիստադոր Էռնան Կորտեսը։ Սակայն առաջին եկեղեցին կանգուն է մնում միայն կես դար, քանի որ շուտով դրա չափերն այլևս չէին համապատասխանում Նոր Իսպանիայի մայրաքաղաքի կարևորությանը։ Առաջին եկեղեցու տարածքը զբաղեցնում է ներկայիս տաճարի հյուսիսարևմտյան մասը։ 1573 թվականինԻսպանիայի թագավոր Ֆիլիպ II-ը որոշում է ընդունում Նոր Իսպանիայի արքեպիսկոպոսի համար կառուցել ավելի շքեղ տաճար[7], որը կխորհրդանշեր Նոր Աշխարհում իսպանական գահի վերջնական հաստատումը[8]։ Տաճարի կառուցումն սկսվում է 1573 թվականին և շարունակվում մինչև 1813 թվականը։ Իր գոյության ողջ ընթացքում տաճարը եղել է կրոնական ու պետական կարևոր կենտորն[8]։
1926-1930 թթ. նախագահ Պլուտարկո Էլյաս Կալյեսի հակակրոնական պայքարի շրջանում տաճարը փակվում է։ 1967 թվականի հրդեհը ոչնչացնում է տաճարի ներքին հարդարանքի զգալի մասը[9]։ Սկսվում են վերականգնողական աշխատաքններ, որոնց ընթացքում հայտնաբերվում են պատմական մի շարք կարևորագույն փաստաթղթեր ու արվեստի գործեր[7][8]։
Մեքսկիայի մայր տաճարը համարվում է Նոր Աշխարհի գաղութային ճարտարապետության հոյակապ նմուշներից մեկը, որի մեջ միաձուլված են վերածնունդը, բարոկկոն և նեոկլասիցիզմը։ Այն իրենից ներկայացնում է գրանիտից և մոխրագույն քարից կառուցված և լատինական խաչի տեսքով հինգնավանի բազիլիկա, 65 մետր բարձրությամբ գմբեթով։ Կենտրոնական նավի երկարությունը 110 մետր է, լայնությունը՝ 55 մետր։ Բարոկկո ոճով կառուցված գլխավոր մուտքը գտնվում է տաճարի կենտրոնական մասում՝ զարդարված Պողոս, Պետրոս, Հակոբոս առաքյալների քանդակներով[9]։
Դռան վերևի հատվածում գտնվում է Սուրբ Աստվածամոր համբարձման տեսարանի բարձրաքանդակը, որին էլ նվիրված է տաճարը։ Տաճարի աջ և ձախ մասերում տեղակայված յոթանասուն մետր երկարությամբ աշտարակներում գտնվում են քսանհինգ զանգերը[9][10]։
Տաճարի ներքին հարդարանքերը կատարված են Վերածննդի ոճով և աչքի են ընկնում յուրահատուկ ճոխությամբ՝ զարդարված ոսկով, սադափով և փղոսկրով։ Տաճարն ունի հինգ խորան, որոնցից տաճարի գլխավոր սրբավայր հանդիսացող Ապաշխարանքի խորանը կառուցվել է XVII դարում[11]
Տաճարը շրջապատված է տասնյոթ մատուռներով, որոնցից յուրաքանչյուրը նվիրված մեկ սրբի[12][13] :
Մեքսիկա
