Ռոբերտ Թոմսոն

Ռոբերտ Թոմսոն
Ծնվել է	մարտի 24, 1934(1934-03-24)
Ծննդավայր	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել է	նոյեմբերի 20, 2018(2018-11-20) (84 տարեկան)
Քաղաքացիություն	Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտություն	հայագետ և համալսարանի դասախոս
Աշխատավայր	Հարվարդի համալսարան

Ռոբերտ Ուիլյամ Թոմսոն (մարտի 24, 1934(1934-03-24), Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն - նոյեմբերի 20, 2018(2018-11-20)), բրիտանացի հայագետ, Օքսֆորդի համալսարանի հայագիտության պրոֆեսոր, Բրիտանական ակադեմիայի անդամ։

Կենսագրություն

Ավարտել է Քեմբրիջի համալսարանի դասական ուսումնասիրությունների ֆակուլտետը, այնուհետ սովորել է Խալկիի աստվածաբանական դպրոցում։ Դոկտորի աստիճան է ստացել Քեմբրիջից, ատենախոսություն է պաշտպանել Աթանաս Ալեքսանդրացու գրությունների հայերեն և դասական ասորերեն թարգմանությունների մասին։

1963 թվականից հայոց լեզու է դասավանդել Հարվարդի համալսարանում։ 1969 թվականին նշանակվել է Հարվարդի համալսարանի Արվեստների և գիտությունների ֆակուլտետի նորաստեղծ Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հայագիտության ամբիոնի վարիչ։ Այս պաշտոնը զբաղեցրել է մինչև 1992 թվականը, երբ նշանակվել է Օքսֆորդի համալսարանի Գալուստ Գյուլբենկյանի անվան հայագիտության ամբիոնի վարիչ։ 1984-1989 թվականներին եղել է Դումբարտոն-Օքսի հետազոտական գրադարանի և հավաքածուի (Dumbarton Oaks Research Library and Collection) տնօրենը։

Թոմսոնն անգլերեն է թարգմանել բազմաթիվ գրաբարյան տեքստեր, այդ թվում՝ Խորենացու «Հայոց պատմությունը» և Եղիշեի «Վարդանի և հայոց պատերազմի մասին»։ Նաև թարգմանություններ է արել դասական ասորերենից և հունարենից։ Երկու հայոց լեզվի դասագիրք է գրել՝ գրաբարի և արևմտահայերենի, որոնցից առաջինը միակ գրաբարի դասագիրքն է, որը գրված է անգլերեն։

«Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» շքանշան է շնորհվել Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Վազգեն Ա-ից։

Աշխատություններ

Գրքեր

• Studies in Armenian Literature and Christianity [«Հայոց գրականության և քրիստոնեության ուսումնասիրություններ»] (Variorum, 1994).
• Rewriting Caucasian History: The Mediaeval Armenian Adaptation of the Georgian Chronicles. The Original Georgian Texts and The Armenian Adaptation [Վերագրել Կովկասյան պատմությունը․ Բնօրինակ վրաց տարեգրությունները և հայերեն ադապտացիան] (Oxford, Clarendon Press, 1996)․
• From Byzantium to Iran: Armenian Studies in Honour of Nina G. Garsoïan [«Բյուզանդիայից մինչև Իրան․ Հայակական ուսումնասիրություններ Նինա Գ․ Գարսոյանի պատվին», Նինա Գարսոյանի և Ժան Պիեռ Մահեի հետ] (Atlanta, Scholars Press, 1997)․
• East of Byzantium: Syria and Armenia in the Formative Period [«Բյուզանդիայից արևելք․ Սիրիան և Հայաստանը ձևավորող ժամանակաշրջանում», Նինա Գարսոյանի և Թոմաս ֆ․ Մաթյուզի հետ] (Washington, D.C., Dumbarton Oaks Symposium, 1980).

Դասագրքեր

• An Introduction to Classical Armenian [«Դասական հայերենի ներածություն»] (Caravan Books, 1975).
• A Textbook of Modern Western Armenian [«Դասագիրք ժամանակակից արմտահայերենի»] (Caravan Books, 1977).

Թարգմանություններ

• The Historical Compilation of Vardan Arewelc'i [«Վարդան Արևելցու պատմական ժողովածուն»]։ Dumbarton Oaks Papers 43 (1989), p. 125-226.
• The Armenian Adaptation of the Ecclesiastical History of Socrates Scholasticus [«Սոկրատ Սքոլաստիկոսի «Եկեղեցական պատմության» հայերեն ադապտացիան»]. Hebrew University Armenian Texts and Studies, 3. Leuven: Peeters Publishers, 2001, Pp. xxii, 254.
• Agathangelos's History of Armenia [[[Ագաթանգեղոս]], «Պատմություն Հայոց»]. Albany: State University of New York Press, 1976.
• Agathangelos, The Teaching of Saint Gregory: An Early Armenian Catechism [Ագաթանգեղոս, «Վարդապետություն Սուրբ Գրիգորի»]. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1970.
• Athanasius, Contra Gentes and De In'carnatione [[[Աթանաս Ալեքսանդրացի]], «Երկու ճառ ընդդեմ հեթանոսների» և «Հաղագս մարմնավորությանն»]. Oxford: Clarendon Press, 1971.
• Hamam, Commentary on the Book of Proverbs. Hebrew University Armenian Texts and Studies, 5. Leuven: Peeters Publishers, 2005, Pp. vi, 307.
• Moses Khorenatsi, History of the Armenians [[[Մովսես Խորենացի]], «Պատմություն Հայոց»]. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1978.
• Eghishe, History of Vardan and the Armenian War [[[Եղիշե]], «Վասն Վարդանա և Հայոց պատերազմին»]. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1982.
• Nerses of Lambron, Commentary on the Book of Revelation [[[Ներսես Լամբրոնացի]], «Մեկնություն Հայտնության Ս. Ավետարանչին Հովհաննու»]. Hebrew University Armenian texts and Studies, 9. Leuven: Peeters Publishers, 2007, Pp. xi, 225.
• Thomas Artsruni, History of the House of the Artsrunikʻ [[[Թովմա Արծրունի]], «Պատմություն Արծրունյաց տան»]. Detroit: Wayne State University Press, 1985.
• Nonnus of Nisibis, Commentary on the Gospel of Saint John. Atlanta: Society of Biblical Literature, 2014.
• The Armenian History attributed to Sebeos [[[Սեբեոս]], «Պատմություն»]. Liverpool: Liverpool University Press, 1999.

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 198)։