Ջովաննի Բոկաչչո
Ջովաննի Բոկաչչո իտալ.՝ Giovanni Boccaccio | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 16, 1313 |
| Ծննդավայր | Չերտալդո, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա[1] |
| Վախճանվել է | դեկտեմբերի 21, 1375[1] (62 տարեկանում) |
| Վախճանի վայր | Չերտալդո, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա[1] |
| Մասնագիտություն | վիպասան, բանաստեղծ, դիվանագետ, թարգմանիչ, երգերի հեղինակ, կենսագիր և առասպելագիր |
| Լեզու | լատիներեն և իտալերեն |
| Ազգություն | իտալացի |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Դեկամերոն և Elegia di Madonna Fiammetta? |
| Կայք | casaboccaccio.it |
| Ջովաննի Բոկաչչո Վիքիքաղվածքում | |
| Giovanni Boccaccio Վիքիպահեստում | |
Ջովանի Բոկաչո (իտալ.՝ Giovanni Boccaccio [bokˈkattʃo], հուլիսի 16, 1313, Չերտալդո, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա[1] - դեկտեմբերի 21, 1375[1], Չերտալդո, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա[1]), իտալացի գրող և բանաստեղծ, հումանիստ, վաղ Վերածննդի դարաշրջանի գրականության ներկայացուցիչ։ Անտիկ դիցաբանության սյուժեների հիման վրա գրված պոեմների, «Ֆիամետա» հոգեբանական պատմվածքի (1343, հրատարակվել է 1472 թ.), հովվերգությունների և սոնետների հեղինակ։
Նրա գլխավոր ստեղծագործությունը «Դեկամերոն» (1350 - 1353, հրատարակվել է 1470 թ.) նովելների ժողովածուն է (թարգմանվել է հայերեն[2])։
Ջովաննի Բոկկաչոն մանկությունն ու հասուն տարիներն անցկացրել է Ֆլորենցիայում։ Իրավունք է ուսումնասիրել Նեապոլում։ Նրա աշխարհայացքի ձևավորման վրա մեծապես ազդել է նեապոլյան ազնվականական մշակույթը։
Բովանդակություն
Բոկաչչոյի ստեղծագործությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լատիներեն գրել է գիտական աշխատություններ. մոտ 20 տարի աշխատել է «Աստվածների ծագումնաբանությունը» գրքի վրա։ Գրել է նաև «Նշանավոր կանանց մասին», «Նշանավոր մարդկանց դժբախտությունների մասին» գրքերը։
Բոկաչչոյի գրական ժառանգության մեջ ամենաարժեքավորը գեղարվեստական գործերն են։ Նա ստեղծագործական ուղին սկսել է ասպետական գրականությամբ, որը նրան հրապուրել էր ազնվական, անտիկ գրականության ու դիցաբանական թեմաներով և հումանիզմով։ Գրել է «Ֆիլոկոլո» (1336 թ., հրատարակվել է 1472 թ-ին), «Ամետո» (1341 թ., հրատարակվել է 1478 թ-ին) վեպերը և «Ֆիլոստրատո» (1338 թ., հրատարակվել է 1498 թ-ին), «Թեզեիդա» (1339 թ., հրատարակվել է 1475 թ-ին), «Սիրային տեսիլք» (1342 թ., հրատարակվել է 1521 թ-ին) պոեմները, որտեղ միջնադարյան քրիստոնեական դիցաբանությունը փոխարինված է դասական հնադարի նյութով, կրոնամիստիկական մտածողությունը՝ ռեալիստական պատկերներով։ Մարդասիրական գաղափարներն առավել ցայտուն արտահայտվել են նրա «Ֆյամետա» (1343 թ., հրատարակվել է 1472 թ-ին) վիպակում, «Ֆիեզոլայի հավերժահարսները» (1345 թ., հրատարակվել է 1477 թ-ին) պոեմում, որտեղ Բոկաչչոն գովերգել է երկրային սերը, քննադատել միջնադարյան ճգնակեցական բարոյականությունը, դասային անհավասարությունը։
Նա գրել է նաև պատմաբանասիրական աշխատություններ («Դանտե Ալիգիերիի կյանքը», մոտ 1360 թ., հրատարակվել է 1477 թ-ին), կարդացել հրապարակային դասախոսություններ։
Դեկամերոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոկաչչոյի ստեղծագործության գլուխգործոցը «Դեկամերոն» (1350– 1353 թթ., հրատարակվել է 1471 թ-ին) ժողովածուն է, որի 100 նովելներն ունեն կառուցվածքային, թեմատիկ և գաղափարական կապ։ Նրա հերոսների մեծ մասն իրական դեմքեր են, օրինակ՝ նկարիչ Ջոտտոն, բանաստեղծ Գվիդո Կավալկանտին, օրենսգետ Ֆորեզե դե Ռաբատտան և ուրիշներ։ Գիրքն սկսվում է 1348 թ-ին Ֆլորենցիային պատուհասած ժանտախտի նկարագրությամբ։ 7 երիտասարդ կին և 3 պատանի՝ բոլորն էլ մեծահարուստ ընտանիքներից, փախչում են քաղաքից և պատսպարվում Ֆլորենցիայի մերձակա ամառանոցներից մեկում։ 10 օրվա ընթացքում (այստեղից էլ՝ գրքի անվանումը. հունարեն «դեկամերոն» նշանակում է տասնօրյակ) խմբի անդամները զվարճանում են, երգում, պարում, իսկ երեկոյան նրանցից մեկը պատմում է որևէ պատմություն։ Նրանք սիրում են մարդկանց և հավատում, որ յուրաքանչյուր մարդ էլ ունի լավագույն հատկանիշներ։ Նովելներում մեծ տեղ է տրված անհատի ազատագրմանը ավանդական, կեղծ բարեպաշտական կապանքներից։ Բոկաչչոն կնոջը համարել է հիասքանչ էակ, իսկ սերը՝ բարձրագույն պարգև. նա համոզված էր, որ միայն իսկական սերն է մարդուն ոգևորում և նրա մեջ արթնացնում ամենանվիրական զգացումները։ Բոկաչչոն ճշմարտացիորեն է բնութագրել իր հերոսներին և բացահայտել նրանց ներաշխարհը։ Լինելով իտալացի մեծ գրողներ Ալիգիերի Դանտեի և Ֆրանչեսկո Պետրարկայի գաղափարների ժառանգորդը՝ Բոկաչչոն շարունակել է զարգացնել իտալական ազգային գրականությունը՝ օգտագործելով Ֆլորենցիայի բարբառը։
«Դեկամերոնը» հայերեն թարգմանվել և առաջին անգամ հրատարակվել է 1876 թ-ին Զմյուռնիայում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #11851217X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ Դեկամերոն։ [Նովելներ] / Ջ. Բոկաչչո; Թարգմ.՝ Ս. Վահունի; Առաջաբ.՝ Ս. Սողոմոնյան; Խմբ.՝ Խ. Հրաչյան. - Երևան։ Հայպետհրատ , 1960. - 759 էջ։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||
