Ջոն Գուդենաֆ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջոն Գուդենաֆ
անգլ.՝ John B. Goodenough
Nobel 9 Dec 2019 029 copy (49204051647) (cropped).jpg
Ծնվել էհուլիսի 25, 1922(1922-07-25)[1][2][3] (100 տարեկան)
Ենա, Սաքսեն-Վեյմար-Էյզենախ
ՔաղաքացիությունFlag of the United States.svg ԱՄՆ
Մասնագիտությունֆիզիկոս, ճարտարագետ և գյուտարար
Հաստատություն(ներ)Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Օսթինի տեխասյան համալսարան
Գործունեության ոլորտպինդ մարմնի ֆիզիկա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[4], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[5], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[6] և Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիա[7]
Ալմա մատերԵյլի համալսարան և Չիկագոյի համալսարան
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Գիտական ղեկավարClarence Zener?
Ազդվել էՆեվիլ Մոտտ
Պարգևներ
ՀայրErwin Ramsdell Goodenough?
Կայքme.utexas.edu/faculty/faculty-directory/goodenough
Commons-logo.svg John B. Goodenough Վիքիպահեստում

Ջոն Գուդենաֆ (անգլ.՝ John Bannister Goodenough, հուլիսի 25, 1922(1922-07-25)[1][2][3], Ենա, Սաքսեն-Վեյմար-Էյզենախ), ամերիկացի գիտնական, ֆիզիկայի և նյութագիտության մասնագետ։ Նա լիթիում-իոնային մարտկոցում, որպես կատոդ, առաջարկել է լիթիումի կոբալտիտ (LixCoO2)։ Մի շարք հեղինակավոր մրցանակների դափնեկիր է։ 2012 թվականից ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ է[15], 1992 թվականից Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի[16] և 2012 թվականից Լոնդոնի թագավորական ընկերության՝ օտարերկրյա անդամ[17]։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1944 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Եյլի համալսարանը, որից հետո որոշ ժամանակ ծառայել է ԱՄՆ բանակում։ Զորացրվելով՝ 1947 թվականին Չիկագոյի համալսարանում պաշտպանել է ֆիզիկայի վերաբերյալ իր թեզը (գիտական կոնսուլտանտ՝ Քլարենս Զեներ)։

Վերջին տարիներին աշխատում է մարտկոցի նոր տեսակի վրա, որտեղ մետաղը վերածվում է ապակու։ Գուդենաֆի կարծիքով՝ որոշ գիտնականներ բնութագրվում են ուշ հասունությամբ, և ամենից կարևոր գիտական ​​նվաճումները նրանց են գալիս ծերության շրջանում[18]։

Լիթիում-իոնային մարտկոցների աշխատանքներին մասնակցելու համար Գուդենաֆը 2019 թվականին արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի (Սթենլի Ուիթինգհեմի և Ակիրա Յոշինայի հետ միասին)։ Միևնույն ժամանակ նա դարձել է մրցանակի ամենածեր դափնեկիրը․ մրցանակի պարգևատրման պահին նա եղել է 97 տարեկան։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 J.B. Goodenough Summary of losses in magnetic materials // IEEE Trans. Magn.IEEE Magnetics Society, 2002. — Vol. 38, Iss. 5. — P. 3398—3408. — ISSN 0018-9464; 1941-0069doi:10.1109/TMAG.2002.802741
  2. 2,0 2,1 Goodenough J. B., J.-S. Zhou Orbital ordering in orthorhombic perovskites // J. Mater. Chem.RSC, 2007. — Vol. 17, Iss. 23. — P. 2394. — ISSN 0959-9428; 1364-5501doi:10.1039/B701805C
  3. 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. https://royalsociety.org/people/john-goodenough-11514/
  5. http://www.nasonline.org/member-directory/members/55234.html
  6. https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-de-l-Academie-des-sciences-/-G/john-goodenough.html
  7. https://www.nae.edu/29302/Dr-John-B-Goodenough
  8. The President's National Medal of Science: Recipient DetailsNSF.
  9. https://www.nae.edu/55291/DraperWinners?id=55291
  10. http://www.usc.es/es/info_xeral/honoris/
  11. https://web.archive.org/web/20110606042238/http://royalsociety.org/about-us/fellowship/new-fellows-2010/
  12. The Nobel Prize in Chemistry 2019Royal Swedish Academy of Sciences, 2019.
  13. https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=1336391689&single=true
  14. https://www.electrochem.org/palladium-award
  15. Профиль на сайте Национальной академии наук США.
  16. Профиль на сайте Французской академии наук.
  17. Профиль на сайте Лондонского королевского общества.
  18. Pagan Kennedy. To Be a Genius, Think Like a 94-Year-Old // The New York Times, 7.04.2017.(անգլ.)