Ջոն Գուդենաֆ
Ջոն Գուդենաֆ անգլ.՝ John B. Goodenough | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | հուլիսի 25, 1922[1][2][3] (100 տարեկան) Ենա, Սաքսեն-Վեյմար-Էյզենախ |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Մասնագիտություն | ֆիզիկոս, ճարտարագետ և գյուտարար |
Հաստատություն(ներ) | Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Օսթինի տեխասյան համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | պինդ մարմնի ֆիզիկա |
Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[4], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[5], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[6] և Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիա[7] |
Ալմա մատեր | Եյլի համալսարան և Չիկագոյի համալսարան |
Գիտական աստիճան | փիլիսոփայության դոկտոր |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն |
Գիտական ղեկավար | Clarence Zener? |
Ազդվել է | Նեվիլ Մոտտ |
Պարգևներ | |
Հայր | Erwin Ramsdell Goodenough? |
Կայք | me.utexas.edu/faculty/faculty-directory/goodenough |
![]() |
Ջոն Գուդենաֆ (անգլ.՝ John Bannister Goodenough, հուլիսի 25, 1922[1][2][3], Ենա, Սաքսեն-Վեյմար-Էյզենախ), ամերիկացի գիտնական, ֆիզիկայի և նյութագիտության մասնագետ։ Նա լիթիում-իոնային մարտկոցում, որպես կատոդ, առաջարկել է լիթիումի կոբալտիտ (LixCoO2)։ Մի շարք հեղինակավոր մրցանակների դափնեկիր է։ 2012 թվականից ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ է[15], 1992 թվականից Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի[16] և 2012 թվականից Լոնդոնի թագավորական ընկերության՝ օտարերկրյա անդամ[17]։
Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1944 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Եյլի համալսարանը, որից հետո որոշ ժամանակ ծառայել է ԱՄՆ բանակում։ Զորացրվելով՝ 1947 թվականին Չիկագոյի համալսարանում պաշտպանել է ֆիզիկայի վերաբերյալ իր թեզը (գիտական կոնսուլտանտ՝ Քլարենս Զեներ)։
Վերջին տարիներին աշխատում է մարտկոցի նոր տեսակի վրա, որտեղ մետաղը վերածվում է ապակու։ Գուդենաֆի կարծիքով՝ որոշ գիտնականներ բնութագրվում են ուշ հասունությամբ, և ամենից կարևոր գիտական նվաճումները նրանց են գալիս ծերության շրջանում[18]։
Լիթիում-իոնային մարտկոցների աշխատանքներին մասնակցելու համար Գուդենաֆը 2019 թվականին արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի (Սթենլի Ուիթինգհեմի և Ակիրա Յոշինայի հետ միասին)։ Միևնույն ժամանակ նա դարձել է մրցանակի ամենածեր դափնեկիրը․ մրցանակի պարգևատրման պահին նա եղել է 97 տարեկան։
Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հարյուրամյակի մրցանակ (1975)
- Ճապոնիայի մրցանակ (2001)
- Էնրիկո Ֆերմիի մրցանակ (2009)
- ԱՄՆ ազգային գիտական մեդալ (2011)
- Չառլզ Սթարք Դրեյփերի մրցանակ (2014)
- Տրանսպորտային այլընտրանքային վառելիքի նորարարության մրցանակ (2015)
- «Welch Award in Chemistry» (2017)
- Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ (2018)
- Կոպլիի մեդալ (2019)
- Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ (2019)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 J.B. Goodenough Summary of losses in magnetic materials // IEEE Trans. Magn. — IEEE Magnetics Society, 2002. — Vol. 38, Iss. 5. — P. 3398—3408. — ISSN 0018-9464; 1941-0069 — doi:10.1109/TMAG.2002.802741
- ↑ 2,0 2,1 Goodenough J. B., J.-S. Zhou Orbital ordering in orthorhombic perovskites // J. Mater. Chem. — RSC, 2007. — Vol. 17, Iss. 23. — P. 2394. — ISSN 0959-9428; 1364-5501 — doi:10.1039/B701805C
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ https://royalsociety.org/people/john-goodenough-11514/
- ↑ http://www.nasonline.org/member-directory/members/55234.html
- ↑ https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-de-l-Academie-des-sciences-/-G/john-goodenough.html
- ↑ https://www.nae.edu/29302/Dr-John-B-Goodenough
- ↑ The President's National Medal of Science: Recipient Details — NSF.
- ↑ https://www.nae.edu/55291/DraperWinners?id=55291
- ↑ http://www.usc.es/es/info_xeral/honoris/
- ↑ https://web.archive.org/web/20110606042238/http://royalsociety.org/about-us/fellowship/new-fellows-2010/
- ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2019 — Royal Swedish Academy of Sciences, 2019.
- ↑ https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=1336391689&single=true
- ↑ https://www.electrochem.org/palladium-award
- ↑ Профиль на сайте Национальной академии наук США.
- ↑ Профиль на сайте Французской академии наук.
- ↑ Профиль на сайте Лондонского королевского общества.
- ↑ Pagan Kennedy. To Be a Genius, Think Like a 94-Year-Old // The New York Times, 7.04.2017.(անգլ.)
|
- Հուլիսի 25 ծնունդներ
- 1922 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- Եյլի համալսարանի շրջանավարտներ
- Չիկագոյի համալսարանի շրջանավարտներ
- Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամներ
- Քիմիայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակակիրներ
- Կոպլիի մեդալակիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ամերիկացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ամերիկացի ֆիզիկոսներ
- Ամերիկացի գյուտարարներ
- Ամերիկացի քիմիկոսներ
- Ամերիկացի գիտնականներ
- 20-րդ դարի ֆիզիկոսներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Ամերիկացի ճարտարագետներ