Պուտլեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
2022 թվականին Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժման դեմ հանրահավաքի ժամանակ ցուցարարը պահում է «Стоп Путлер!» գրվածքով պաստառ

Պուտլեր, գաղափարական կլիշե, նեոլոգիզմ, որը ձևավորվել է Պուտին և Հիտլեր ազգանունների բառակապակցությամբ[1][2][3]։ Հաճախ օգտագործվում է որպես «Պուտլեր կապուտ» (Путлер Капут!)[1], ունի բացասական գաղափարական ենթատեքստ[4]։

Օգտագործումը ներռուսաստանյան բողոքի շարժման մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարգախոսը համբավ և իրավական գնահատական է ստացել 2009 թվականին։ 2009 թվականի հունվարի 31-ին Վլադիվոստոկում կոմունիստական կուսակցության կազմակերպած հանրահավաքի ժամանակ, որն ուղղված էր օգտագործված մեքենաների ներմուծման նոր մաքսատուրքերի դեմ մասնակիցներից մեկ դուրս էր եկել փողոց պաստառով, որի վրա գրված էր «Путлер капут!»։ Այս պաստառի համար Վլադիվոստոկի դատախազությունը նախազգուշացրել է ծայրահեղ կուսակցությանը[5][6]։ Տարածաշրջանային կոմիտեն մեկնաբանել է այս փաստը՝ իր կայքում հրապարակելով հետևյալ տեքստը. «Այս կարգախոսի հեղինակը նկատի է ունեցել Պուտլեր ազգանունով ավտոբիզնեսով զբաղվող կոնկրետ անձի, որին արտասահմանյան մեքենաների մաքսատուրքերի բարձրացման հետ կապված վերջ է տրվել. նրա մոտ այդ հանգամանքի հետ կապված կորել է աշխատանքը, անհետացել են այն գումարները, որոնցով նա պահում էր իր բազմազավակ ընտանիքը։ Եվ ընդհանրապես, նա, ինչպես տարածաշրջանի հազարավոր այլ բնակիչներ, մտադիր է մեկնել Պրիմորիեի սահմաններից դուրս, որտեղ պարզապես անհնար է ապրել և աշխատել»[4][7]։ Ռուսաստանի Դաշնության Արդարադատության նախարարության Դատական փորձաքննության Պրիմորսկի լաբորատորիայի գնահատմամբ, կարգախոսն ունի «Վ. Վ. Պուտինի անձի կամ գործունեության վառ արտահայտված հուզական գնահատական, որպես պետական իշխանության ներկայացուցիչ և կրում է վիրավորական բնույթ»[7]։

«Путлер капут» կարգախոսն օգտագործվել է նաև Մոսկվայում ընդդիմության հանրահավաքների ժամանակ, որոնք անցկացվել են 2011 թվականի դեկտեմբերի 4-ին Պետդումայի ընտրությունների և 2012 թվականի նախագահական ընտրությունների կապակցությամբ[8]։

Ղրիմի ռուսական բռնակցումից հետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լոնդոն, 2014 թվական

Այս բառի ժողովրդականությունը աճել է 2014-ին (այն, մասնավորապես, առաջադրվել է «Տարվա խոսք 2014» մրցույթում[9]) Ռուսաստանի կողմից Ղրիմի բռնակցումից հետո, որը որոշ քաղաքական գործիչներ և հրապարակախոսներ համեմատեցին 1938 թվականին Ավստրիայի անշլուսի հետ, որից հետո Գերմանիան սանձազերծեց Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը[1][6][10]։ Washington Post թերթի լրագրող Թերենս Մակքոյը 2014 թվականի ապրիլի 23-ի հոդվածում մեջբերել է մի շարք նման արտահայտություններ և լուսանկարներ հրապարակել ցուցարարների հետ, որոնք «Putler-hands off Ukraine» (անգլերենից թարգմանաբար՝ «Պուտլեր ձեռքերդ հեռու Ուկրաինայից») տեքստով և «Putler Kaput!» և Վլադիմիր Պուտինի և Ադոլֆ Հիտլերի դեմքի ճանաչելի դիմագծերը միացնող շարժապատկերներով պաստառներ են պահում[10]։ Մի շարք ռուս լեզվաբաններ այս հրապարակումը գնահատել են որպես ընթերցողների մոտ Պուտինի բացասական կերպարի գիտակցված ձևավորում[1][11]։ Courthouse News Service պարբերականի գնահատմամբ՝ «Պուտլեր» մականունը ուկրաինական քարոզչության մաս է կազմում[12]։

Պատմական զուգահեռներ Հիտլերի հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ մեկնաբաններ նշել են 2022 թվականին Ուկրաինա ներխուժման ժամանակ Պուտինի հայտարարությունների և գործողությունների և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ և սկզբում Հիտլերի հռետորաբանության և գործողությունների միջև նմանությունները։b Այսպես, տնտեսական և քաղաքական գիտությունների դոկտոր, ԱՄՆ պաշտպանության նախկին փոխնախարար Դով Զակհայմը պնդում է, որ Սուդետի շրջանը գրավելիս Հիտլերի հռետորաբանության և Ուկրաինա ներխուժելիս Պուտինի հռետորաբանության միջև նմանություն կա. Հիտլերը պնդում էր, որ Սուդետի մարզում ապրում են գերմանացիներ, որոնք չեն ցանկանում լինել Չեխոսլովակիայի կազմում, Պուտինը պնդում էր, որ ԴԺՀ-ում և ԼԺՀ-ում ապրում են ռուսներ, որոնք չեն ցանկանում լինել Ուկրաինայի կազմում[13]։ Նույնը նշում է պատմաբան Բենջամին Նաթանսը՝ հավելելով, որ Պուտինը կարող է լցված լինել ԽՍՀՄ փլուզումից հետո ազգային նվաստացման զգացումով, ինչպես Հիտլերը՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմում Գերմանիայի պարտությամբ[14]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Кабанова И. Н. //. – 2016. – №. 33. – С. 31-39. Интертекстуальный статус аллюзивных включений в медийном дискурсе // Вестник Нижегородского государственного лингвистического университета им. Н. А. Добролюбова. — 2016. — № 33. — С. 33. Архивировано из первоисточника 10 Մարտի 2022.
  2. ↑ Горбань В. В. Креативный потенциал антропонимов в политическом дискурсе (изменчивость vs устойчивость) // Слов'янський збірник.. — 2014. — № 18. — С. 20—28. — doi:10.18524/2413-0613.2014.18.131797 Архивировано из первоисточника 25 փետրվարի 2022.
  3. ↑ Ратайчик К. Семантика контаминированных образований в языке российских и польских СМИ // Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica. — 2014. — № 09. Архивировано из первоисточника 25 փետրվարի 2022.
  4. ↑ 4,0 4,1 Стексова Т. И. Словотворчество как проявление политических пристрастий // Сибирский филологический журнал : Журнал. — Новосибирск: Новосибирский государственный педагогический университет, 2012. — С. 204. Архивировано из первоисточника 25 փետրվարի 2022.
  5. ↑ «Путлер вне закона». expert.ru. 2009 թ․ ապրիլի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 Потсар А. Н. (2014 թ․ դեկտեմբերի 19). «Главные слова и фразы жителей России в 2014 году». dp.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 2-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  7. ↑ 7,0 7,1 Чернышев А. Фамилия Путлер признана экстремистской // Коммерсантъ. — 2009.
  8. ↑ Михалькова Е. В. Дискурсивные особенности текстов плакатов на митингах оппозиции в Москве, проведённых в связи с выборами В Государственную думу РФ 4 декабря 2011 г. и выборами президента РФ 4 марта 2012 г. // Политическая лингвистика : журнал. — Екатеринбург: Уральский государственный педагогический университет, 2012. — С. 129. Архивировано из первоисточника 27 փետրվարի 2022.
  9. ↑ Шмелева Е. Я Интернет-коммуникация: новые тенденции в русском словообразовании // Верхневолжский филологический вестник. — 2015. — В. 2. — ISSN 2499-9679. Архивировано из первоисточника 2 Օգոստոսի 2019.
  10. ↑ 10,0 10,1 McCoy T. (2014 թ․ ապրիլի 23). «Here's 'Putler:' The mash-up image of Putin and Hitler sweeping Ukraine». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 1-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  11. ↑ Морозова О. В. Формирование образа России в условиях политической напряженности (на материале американской прессы) // Известия Саратовского университета. Новая серия. Серия Филология. Журналистика : журнал. —Саратов, 2014. — Т. 14. — С. 113. Архивировано из первоисточника 1 Օգոստոսի 2019.
  12. ↑ Cain Burdeau (2022 թ․ ապրիլի 26). «Russia warns of World War III, West boosts arms to Ukraine». Courthouse News Service[en] (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  13. ↑ Michael E. Ruane. «Putin's attack on Ukraine echoes Hitler's takeover of Czechoslovakia». Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 27-ին.
  14. ↑ «Russia's attack on Ukraine, through the lens of history». Penn Today (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 24-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պուտլեր&oldid=9407146» էջից