Նոթր Դամի համալսարան
 | |
 | |
| Տեսակ | մասնավոր համալսարան, մասնավոր ոչ առևտրային կրթական հաստատություն, կաթոլիկական համալսարան, academic publishing? և ազատ հասանելիության հրատարակություն |
| Հիմնադրված է | նոյեմբերի 26, 1842 |
| Հիմնադրիր | Edward Sorin? |
| Ընդհանուր անձնակազմ | ▲6226 մարդ (սեպտեմբեր 2020)[2] |
| Անդամակցություն | ORCID[3], Թվային գրադարանի ֆեդերացիա[4], Հետազոտական գրադարանների ասոցիացիա[5], IIIF Consortium[6], Գիտական հրատարակչական և ակադեմիական ռեսուրսների կոալիցիա[7], Հետազոտական գրադարանների կենտրոն[8], Ատլանտյան ափագծի վեհաժողով, Ցանցային տեղեկատվության կոալիցիա[9] և ArXiv[10] |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Տեղագրություն | Սաութ Բենդ (Ինդիանա) |
| Հասցե | 400 Main Building, Notre Dame, IN, 46556[2] |
| Կայք | nd.edu(անգլ.) |
  Նոթր Դամի համալսարան, ԱՄՆ | |
 University of Notre Dame Վիքիպահեստում | |
Նոթր Դամի (Նոթր Դեյմի) համալսարան (անգլ.՝ University of Notre Dame du Lac), կաթոլիկ մասնավոր էլիտար համալսարան, որը կառուցվել է 1842 թվականին՝ ֆրանսիացի քահանա Էդվարդ Սորինի կողմից։
Համալսարանը գտնվում է ԱՄՆ-ի Սաութ-Բենդ քաղաքում (Ինդիանա), որտեղ Չիկագոյից հասնելու ամար պահանջվում է երկու ժամ։
Համալսարանում սովորում է 10 000 ուսանող, մի քանի տարի շարունակ նա համարվում է ԱՄՆ-ի քսան լավագույն համալսարաններից մեկը։ Մինչև 1972 թվականը այնտեղի ուսանողները միայն արական սեռի ներկայացուցիչներ էին։
Համալսարանի խորհրդանիշը համարվում է ոսկե գմբեթով մայր տաճարը, որի վերևում կանգնած է Կույս Մարիայի արձանը։
Ամերիկյան աստղագետների խումբը՝ Դեյվիդ Բենեթի գլխավորությամբ, հայտարարեց, որ նրան գրավիտացիոն միկրոլինզիրացիայի հաջողվեց ֆիքսել մոլորակի արբանյակը, որը Երկիր մոլորակից գտնվում է 1800 լուսային տարիներ։ Այդպիսի բան տեղի է ունեցել առաջին անգամ[11]։
Համալսարանի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գրականության և մշակույթի քոլեջ - առաջին և ամենախոշոր քոլեջը, որը կառուցվել է 1842 թվականին։ Կազմված է 20 բաժնից, ուսուցումը կատարվում է ըստ մասնագիտությունների՝ արտահայտչական գրականություն, հումանիտար և սոցիալական գիտություններ։
- Գիտությունների քոլեջ - կառուցվել է 1865 թվականին, մասնագիտություններն են կենսաբանությունը, քիմիան, մաթեմատիկան, ֆիզիկան, նախամասնագիտական պատրաստում։
- Ճարտարապետության քոլեջ - կառուցվել է 1899 թվականին։ Ծրագրի ուսուցումը տևում է 5 տարի, մեկ տարին բոլոր ուսանողները անցկացնում են Հռոմում։
- Տեխնիկական քոլեջ - կառուցվել է 1920 թվականին։ Մասնագիտությունները՝ տիեզերական արդյունաբերություն և մեքենաշինություն, քիմիական և կենսամոլեկուլային արդյունաբերություն, քաղաքային շինարարություն ը երկրաբանություն, համակարգչային գիտություններ և էլեկտրոտեխնիկա։
- Մենդոզի անվան բիզնես քոլեջ - կառուցվել է 1921 թվականին։ Ուսուցումը իրականացվում է ըստ մասնագիտությունների. հաշվապահական գործ, ֆինանսներ, մենեջմենթ և մարքեթինգ: Համալսարանը ունի աշխարհում ամենամեծ համալսարանական գրադարանը (ավելի քան 3 միլիոն տպագիր հրատարակություն)։
Այստեղ տեղի են ունենում մեծ թվով հետազոտական աշխատանքներ՝ տարբեր ոլորտներում, ստեղծվել են մի քանի հետազոտական ինստիտուտներ։
Ներկայիս ժամանակներում համալսարանում սովորողների թիվը կազմում է մոտ 12 000 մարդ, նրանցից 21-24%-ը շրջանավարտների երեխաներն են, 37%-ը ծագումով Միջին Արևմուտքից են։ Ուսանողների շրջանում կան ԱՄՆ-ի բոլոր նահանգների և 100 երկրների ներկայացուցիչներ, իսկ 83%-ը կաթոլիկներ են։
Համալսարանը հրատարակում է երեք թերթ, մի քանի ամսագրեր, ունի իր սեփական հեռուստատեսական և ռադիո ստուդիաները։
Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեծ ուշադրություն հատկացվում սպորտին, գոյություն ունի համալսարանի 26 թիվ՝ 13 սպորտային դիսցիպլինայով։
Համալսարանի ֆուտբոլային թիմը՝ «Notre Dame Fighting Irish», համարվում է ԱՄՆ-ի լավագույններից մեկը, մտնում է Ուսանողական սպորտաձևերի ազգային ասոցիացիայի մեջ։ Լավ պատրաստված է նաև բասկետբոլի թիմը։
Համալսարանի տարածքում տեղակայված են երկու մարզադաշտ, նրանցից ամենամեծը ունի ավելի քան 80 000 տեղ, մատչերի բոլոր տոմսերը գնվում են մատչից երկար ժամանակ առաջ։
Հայտնի դասախոսներն ու շրջանավարտները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պրոֆեսոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ռոբերտ Օդի - փիլիսոփայության պրոֆեսոր
- Թեոդոր Հեսբուրգ - փիլիսոփայության պրոֆեսոր, ունի ամենամեծ քանակությամբ պատվավոր բժշկի կոչումները աշխարհում
- Վիտորիո Հյոսլե - փիլիսոփայության պրոֆեսոր
- Փիթեր վան Ինվագեն - փիլիսոփայության պրոֆեսոր
- Ալասդեր Մաքինթայր - փիլիսոփայության պրոֆեսոր
- Էլվին Պլանտինգա - փիլիսոփայության պրոֆեսոր
Շրջանավարտները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էրիկ Վիշաուս - ամերիկյան դերասան, 1995 թվականին դարձել է Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ ֆիզիոլոգիայի և բժշկության ոլորտում
- Խոսե Նապոլեոն Դուարտե - Սալվատորի նախագահ (1984—1989)
- Ալեքսանդր Հեյգ (չի ավարտել ուսումը), ամերիկյան զորապետ, պետական գործիչ և դիվանագետ
- Կոնդոլիզա Ռայս — ԱՄՆ-ի 66-րդ քարտուղարը (2005—2009)
- Ջեյմս Ուեզերբի - ՆԱՍԱ-ի նախկին տիեզերագնաց
- Դոնահյու Ֆիլ - հաղորդավարուհի
- Ֆիլբին Ռեջիս - հաղորդավարուհի
- Թեդ Լեո - երաժիշտ
- Ուիլիամ Մեյփոթեր - դերասան
- Ջորջ Վենդտ (չի ավարտել ուսումը) - դերասան
- Մերիել Զագունիս - սուսերամարտում օլիմպիական չեմպիոն
- Ադրիաս Դանթլի - պրոֆեսիոնալ բասկետբոլիստ
- Բիլ Լեյմբիր - պրոֆեսիոնալ բասկետբոլիստ և մարզիչ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 https://www.nd.edu/about/history/
- ↑ 2,0 2,1 IPEDS — 1992.
- ↑ https://orcid.org/members/001G000001EA40cIAD-university-of-notre-dame
- ↑ https://www.clir.org/about/current-sponsors-and-funders
- ↑ http://old.arl.org/arl/membership/members.shtml
- ↑ http://iiif.io/community/consortium/#the-iiif-consortium
- ↑ https://sparcopen.org/who-we-are/members/
- ↑ http://www.crl.edu/membership/members
- ↑ https://web.archive.org/web/20200122180935/https://www.cni.org/about-cni/membership/members
- ↑ Our Members / Tier 6
- ↑ «Աստղագետերը գտել են Ավատարի հայրենիքը»։ Day.Az։ 2013-12-31։ Արխիվացված օրիգինալից 2014-01-03-ին։ Վերցված է 2014-01-03
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||||||||||||||
