Յուլիուշ Սլովացկի

Յուլիուշ Սլովացկի; լեհ.՝ Juliusz Słowacki
Ծնվել է	սեպտեմբերի 4, 1809[…]
Ծննդավայր	Կրեմենեց, Վոլինիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	ապրիլի 3, 1849[…] (39 տարեկան)
Վախճանի վայր	Փարիզ
Գերեզման	Cimetière de Montmartre - Division 7 և Սուրբ Ստանիսլավի և Վացլավի տաճառ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, դիվանագետ, թարգմանիչ, դրամատուրգ, գրող և փիլիսոփա
Լեզու	լեհերեն
Ազգություն	լեհեր
Քաղաքացիություն	Լեհաստան
Կրթություն	Վիլնյուսի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներ	Կորդիան և Բալլադինա
Անդամակցություն	Circle of God's Cause?
Աշխատավայր	Վիլնյուսի համալսարան
	Ներշնչվել է
	Juliusz Słowacki Վիքիպահեստում

Յուլիուշ Սլովացկի (Slowacki) (սեպտեմբերի 4, 1809(1809-09-04)^[1]^[2]^[3]^[…], Կրեմենեց, Վոլինիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[4] - ապրիլի 3, 1849(1849-04-03)^[5]^[1]^[6]^[…], Փարիզ^[4]), լեհ բանաստեղծ, թատերագիր։ Յուլիուշ Սիցկևիչից հետո լեհ ռոմանտիզմի մեծագույն դեմքը։

Կենսագրություն

Ավարտել է Վիլնյուսի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը (1828)։ Սլովացկի վաղ շրջանի պոետները ռոմանտիկական բնույթի են («Հյուգո», 1829, «Յան Բելեցկի», 1830 և այլն)։

Առաջին իսկ թատերախաղերում («Մարիա Ստյուարտ», 1830, «Մինդովգը, Լիտվիայի արքան», 1831) փորձել է ստեղծել քաղաքակսան բախումների և մարդկային կրքերի ողբերգություն։ 1831 թվականից եղել է վտարանդի։ 1832-1833 թվականներին լույս է տեսել նրա «Պոեզիա» (հ․ 1-3) երկերի առաջին ժողովածուն։ 1837 թվականին, Բեյրութ մեկնելու ճանապարհին, մոտ մեկ ամիս եղել է Անթիլիասի հայոց Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի մայր եկեղեցում, որտեղ գրել է իր հայտնի «Անհելին» (1838) այլաբանական պոեմը։ «Կորիան» (1834), «Բալլադինա» (1834, հրատարակվել է 839),«Լիլիա Վենցա» (1840) և այլ թատերախաղերում, օգտվելով դիցաբանությունից և բանահյուսությունից, արտացոլել է լեհ ժողովրդի ազգային խառնվածքը, պասս, միջավայրը։ Նրա գեղագիտական ելակետը «հոգևոր հեղափոխության» ըմբռնումն է։ Այդ գաղափարով է օգտագործված նրա ամբողջ ստեղծագործությունը, մասնավորապես՝ խոհափիլիսոփայական, քնարական բանաստեղծությունները («Ագամեմնոնի դագաղը», «Ներբող ազատության», 1830, «Ճգնավորը», 1830, «Հիմն․․․», 1839 և այլն) և քնարական («Շվեյցարիայում», 1839) ու հոգեբանական («Ճամփորդություն Նեապոլից սուրբ երկիր», 1840) պոեմները։ Սլովացկու գլուխգործոցը «Բենյովսկի» (1840-1841, անավարտ պոեմն է, հրատարակվել է 1841)։

Ուշ շրջանի դրամաներում կրոնամիստիկական տարրերի առկայության դեպքում անգամ չեն վերանում Սլովացկու ո՛չ հայրենասիրական ձգտումները («Կսյոնձ Մարեկ», 1843), ո՛չ սոցիալական բախումների նկատմամբ հետաքրքրությունը («Սոլոմեի արծաթե երազը», 1844)։ 1840-ական թթ․ Սլովացկու քնարերգությունը ձեռք է բերել տիեզերական պատկերավորություն, մարգարեական կրքոտություն, ներթավ անցված է հեղափոխության պայթյունի լարված սպասումով։ Սլովացկու փիլ-պատմ․ հայացքների սինթեզը պետք է դառնար «Արքա Ոգին» (անավարտ, 1847) հերոսապատումը։ Այս և «Բալլադինա» երկերի լեհահայ կերպարների (Հերա, Արմենչիկ, Կիրկոր) հոգեբանական քննությունը, ինչպես նաև Սլովացկու գանգի արմենոիդ լինելու վարկածը լեհ որոշ գիտնականների (ակադեմիկոս Քլեյներ, պրոֆեսոր Սլուչկևիչ) ենթադրել է տվել, թե բանաստեղծի նախնիները հայկական ծագում ունեն։

Գրականություն

Բելլա Բարսեղյան, Յուլիուշ Սլովացկու արյան կանչը՝ հայ և լեհ Արքա-Ոգին, Տիգրան Մեծ, Երևան 2012։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Словацкий Юлиуш // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^7,0 ^7,1 https://web.archive.org/web/20110607113022/http://www.arts.gla.ac.uk/Slavonic/Mickiewicz%20Life%20%26%20Work.htm
↑ ^8,0 ^8,1 http://biblia.waw.pl/teksty/biblia_wujka_w_jezyku_i_kulturze.php

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 430)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուլիուշ Սլովացկի» հոդվածին։

[_95d81cb0c95b04d5-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_e81987987ed57b36-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_9a29fcade75b3365-3] 3,0 ^3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_c55e3afc8d976bcd-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Словацкий Юлиуш // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_513e755f28356342-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_742333aa398ba2f7-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_96871d0e4a33865d-7] 7,0 ^7,1 https://web.archive.org/web/20110607113022/http://www.arts.gla.ac.uk/Slavonic/Mickiewicz%20Life%20%26%20Work.htm

[_f464a078bc0e4643-8] 8,0 ^8,1 http://biblia.waw.pl/teksty/biblia_wujka_w_jezyku_i_kulturze.php

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]