Յան Ներուդա
Յան Ներուդա Jan Nepomuk Neruda | |
---|---|
Ծննդյան անուն | անգլ.՝ Jan Nepomuk Neruda |
Ծնվել է | հուլիսի 9, 1834[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[4][5][6][…] |
Վախճանվել է | օգոստոսի 22, 1891[1][7][2][…] (57 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4][5][8][…] |
Գերեզման | Վիշեհրադսկե գերեզմանատուն[9] |
Գրական անուն | Janko Hovora[5] |
Մասնագիտություն | գրող, բանաստեղծ, լրագրող, թարգմանիչ, քննադատ, թատերական քննադատ, դրամատուրգ, դրամատուրգ և գրական քննադատ |
Լեզու | գերմաներեն |
Քաղաքացիություն | Ավստրիական կայսրություն |
Ուշագրավ աշխատանքներ | Մալոստրանսկյան պատմություններ |
Համատեղ ապրող | Կարոլինա Սվետլա |
Յան Ներուդա Վիքիքաղվածքում | |
Jan Neruda Վիքիպահեստում |
Յան Նեպոմուկ Ներուդա (չեխ․՝ Jan Nepomuk Neruda, հուլիսի 9, 1834[1][2][3][…], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[4][5][6][…] - օգոստոսի 22, 1891[1][7][2][…], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4][5][8][…]), չեխ գրող, բանաստեղծ, լրագրող, քննադատական ռեալիզմի խոշորագույն ներկայացուցիչը Չեխիայում։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1834 թվականի հուլիսի 9-ին Պրահայում՝ առևտրականի ընտանիքում։ Սովորել է իրավունք և փիլիսոփայություն։ Ուսումն ավարտելուց հետո աշխատել է որպես մանկավարժ, իսկ 1860 թվականին աշխատանքի է ընդունվել տեղական թերթի խմբագրատանը որպես լրագրող։ Չնայած այն հանգամանքին, որ Յան Ներուդան երբեք չի ամուսնացել, նա մտերմիկ հարաբերությունների մեջ է եղել գրող Կարոլինա Սվետլայի հետ։
Գրականություն մուտք գործելով ծանր ժամանակներում և մանկուց ծանոթ լինելով չեխ աղքատների ծանր կյանքին՝ Ներուդան իր բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուում՝ «Գերեզմանային ծաղիկներ» (1857), պատկերել է իրեն շրջապատող դաժան իրականությունը։ Նրա «Բանաստեղծությունների գրքեր» ժողովածուն, որ լույս է տեսել 1868 թվականին, բարձրացնում է չեխական հասարակության մեջ առկա սոցիալական ճնշումների ու կոնֆլիկտների հարցերը։ Գրողի ամենահայտնի արձակ ստեղծագործությունները 1857 թվականին «Մալոստրանյան պատմություններ» ժողովածուում ընդգրկված կարճ պատմվածքներն են։
Յան Ներուդան մահացել է 1891 թվականի օգոստոսի 22-ին և թաղվել Պրահայի Վիշեգրադյան գերեզմանատանը։ Գրողի մահից հետո նրա անունով է կոչվել քաղաքի փողոցներից մեկը, որտեղ ապրել է Յան Ներուդան։
Ընտրյալ երկեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1857 - «Գերեզմանային ծաղիկներ» (Hřbitovní kvítí)
- 1867 - «Բանաստեղծությունների գրքեր» (Knihy veršů)
- 1877 - «Մալոստրանսկյան պատմություններ» (Povídky malostranské)
- 1878 - «Տիեզերական երգեր» (Písně kosmické)
- 1883 - «Հասարակ մոտիվներ» (Prosté motivy)
- 1896 - «Կրքոտ ուրբաթի երգեր» (Zpěvy páteční)
Հետաքիքիր փաստեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պաբլո Ներուդան, ով 1971 թվականին ստացել է Գրականության Նոբելյան մրցանակ, որպես կեղծանուն վերցրել է Յան Ներուդայի ազգանունը[10]։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Յան Ներուդայի շիրիմը
-
Ներուդայի փողոցը
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Discogs — 2000.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Неруда Ян // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Wurzbach D. C. v. Neruda, Johann (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 20. — S. 188.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ BillionGraves — 2011.
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1971/neruda-bio.html
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կենսագրությունը Արխիվացված 2011-01-13 Wayback Machine
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յան Ներուդա» հոդվածին։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յան Ներուդա» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 262)։ |