Միրկո Կովաչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միրկո Կովաչ
Mirko Kovač
Ծնվել էդեկտեմբերի 26, 1938(1938-12-26)[1][2][3][…]
ԾննդավայրPetrovići, Nikšić, Նիկշիչ, Հարավսլավիայի Թագավորություն
Վախճանվել էօգոստոսի 19, 2013(2013-08-19)[2][3] (74 տարեկան)
Վախճանի վայրՌովին, Իստրիա, Խորվաթիա
ԳերեզմանRovinj City Cemetery[4][5]
Մասնագիտությունգրող և սցենարիստ
Քաղաքացիություն Խորվաթիա և  ՀՍՖՀ
ԿրթությունԲելգրադի արվեստի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներ«Vrata od utrobe»,
«Gubilište»,
«Moja sestra Elida»,
«Malvina»
ԱնդամակցությունDoclean Academy of Sciences and Arts?
Պարգևներ
ԱմուսինSlobodana Matić Kovač?[8]

Միրկո Կովաչ (խորվ.՝ Mirko Kovač, 26 դեկտեմբերի, 1938, Պետրովիցի, Հարավսլավիայի թագավորություն - 19 օգոստոսի, 2013, Ռովին, Խորվաթիա), հարավսլավացի, խորվաթ, չեռնոգորցի և սերբ գրող, ակնարկագիր, սցենարիստ, «Ninova nagrada» ամսագրի մրցանակի (1978), Հերդերի մրցանակի (1995), Վիլենցի մրցանակի (2003) դափնեկիր։ 20-րդ դարի երկրորդ կեսի սլավոնացի հայտնի գրողներից է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երիտասարդ տարիքում տեղափոխվել է Բելգրադ։ Ավարտել է մայրաքաղաքի համալսարանի դրամատուրգիայի ֆակուլտետը։

Առաջինը տպագրվել է նրա «Gubilište» վեպը՝ 1962 թվականին։ Վեպը քննադատության է արժանացել Հարավսլավիայի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետության գրական պաշտոնական իշխանությունների կողմից և մեղադրվել սոցիալիստական աշխարհը խեղաթյուրված ներկայացնելու համար։ Մյուս կողմից, Կովաչին ընդդիմադիր քննադատները կոչեցին Հարավսլավիայի գրականության «флагманом волны нуар»։

1978 թվականին հրատարակել է իր ամենահայտնի «Vrata od utrobe» վեպը, որտեղ նկարագրել է հայրենի Հերցեգովինայի կյանքը։ Վեպն արժանացել է Սերբիայի «Ninova nagrada» ամսագրի գրական մրցանակին։

1990-ական թվականների սկզբներին Ֆիլիպ Դավիդի և Վիդոսավ Ստևանովիչի հետ հիմնել է Անկախ գրողների միությունը՝ որպես Սլոբոդան Միլոշևիչի կառավարության դեմ ուղղված շարժում։

Լինելով անձնական ազատության և հանդուրժողականության կողմնակիցը՝ 1991 թվականին Սերբիայի մայրաքաղաք Բելգրադից, որտեղ բնակվել էր երկար տարիներ, տեղափոխվել է Ռովին (Խորվաթիա)։ Դա գրողի անձնական բողոքն էր Սերբիայի այդ ժամանակվա իշխանությունների դեմ։

Խորվաթիայում նա միացել է «Feral Tribune» երգիծական ամսագրի շուրջը ձևավորված ընդդիմությանը, որը շարունակում էր պայքարել ինչպես սերբ, այնպես էլ խորվաթ ազգայնականների դեմ։ Երկար տարիներ հայտնի հոդվածաշարի հեղինակն է եղել։ «Ազգայնականությունը մարդկանց հիմար է դարձնում»,— մի անգամ ասել է նա։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միրկո Կովաչը հեղինակ է վեպերի, պատմվածքների ժողովածուների, ակնարկների, պիեսների և հարավսլավական կինոմատոգրաֆիայի ամենահայտնի ֆիլմերի սցենարների, որոնցից են՝ «Lisice» («Աղվեսներ»), «Okupacija U 26 Slika» («Շրջափակումը 26 նկարներում»), «Pad Italije» («Իտալիայի անկումը») и «Tetoviranje».

Գրական քննադատները Կովաչին անվանել են 20-րդ դարի հարավսլավական գրի լավագույն ոճաբաններից մեկը։ Գնահատելով Կովաչի ստեղծագործությունը՝ բոսնիացի բանաստեղծ Միլյա Ստոիչն ընդգծել է դրա ճշտությունը, կատարելությունը և երաժշտականությունը։

Պարգևները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կովաչն արժանացել է միջազգային և ազգային մի շարք գրական մրցանակների, այդ թվում «Ninova nagrada» ամսագրի մրցանակի (1978), Հերդերի մրցանակի (1995), Վիլենցի մրցանակի (2003), Բելգրադի, Սարաևոյի, Զագրեբի, Պոդգորիցեի մի շարք գրական մրցանակների։

Ընտրյալ ստեղծագործությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Վեպեր.
    • Gubilište
    • Moja sestra Elida
    • Malvina
    • Ruganje s dušom
    • Vrata od utrobe
    • Uvod u drugi život
    • Kristalne rešetke
    • Grad u zrcalu
  • Պատմվածքների ժողովածուներ.
    • Rane Luke Meštrovića
    • Nebeski zaručnici
  • Ակնարկներ.
    • Evropska trulež i drugi eseji
    • Na odru
    • Cvjetanje mase
    • Elita gora od rulje
  • Կինոսցենարներ.
    • Okupacija u 26 slika («Շրջափակումը 26 նկարներում») և այլն։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]