Մարմարա (կղզի)

Մարմարա;
Տեսակ	կղզի
Երկիր	Թուրքիա
Վարչատարածքային միավոր	Marmara? և Բալըքեսիրի մարզ
Մասն է	Մարմարա կղզիներ
Երկարություն	18,7 կմ
Լայնություն	9,3 կմ
Մակերես	117 կմ²
Բնակչություն	7500 մարդ

Մարմարա (թուրքերեն՝ Marmara), ավելի վաղ Պրոկոնեսոս (հուն․՝ Προκόννησος), կղզի, որը գտնվում է Մարմարա ծովի արևմտյան հատվածում։ Այն պատկանում է Թուրքիային և վարչականորեն մտնում է Բալըքեսիրի մարզի կազմի մեջ։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարմարան համանուն ծովի մեծ կղզիներից մեկն է համարվում։ Կղզու տարածքը կազմում է 130 կմ²։ Ամենաբարձր կետը 699 մետր է՝ Քափը լեռը։ Մարմարայի ափերը կտրտված են փոքր ծովախորշերով։ Ռելիեֆը լեռնային է։ Այն համարվում է Մարմարայի շրջանի Բալըքեսիրի մարզի կենտրոնը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կղզին հայտնի է սպիտակ մարմարի հանքերով, որից էլ ստացել է իր անվանումը և՛ ծովը, և՛ կղզին^[1]։ Մարմարի հանքաքարի շահագործումը շարունակվում է ցայսօր։ Անտիկ շրջանից մինչև Օսմանյան տիրապետության ի հայտ գալը կղզին կոչվում էր Պրոկոնեսոս (Προκόννησος): Այդ անվանումը մինչև հիմա էլ արդիական է ու գործածական Հունաստանում։

Կղզին գաղութացվել է հոնիական հույների կողմից դեռևս անտիկ շրջանում, գրեթե 3-րդ հազարամյակում՝ մեր թվարկությունից առաջ։ Սկսած կայսր Կոնստանտինի տիրապետությունից, մեր թվարկության IV դարում, կղզին հռչակված էր որպես հանգստավայր բյուզանդացի արիստոկրատների համար։ Հուստինիանոսի տիրապետության ժամանակահատվածում այստեղ կառուցվում է կայսերական պալատ։ Ընդհուպ մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմը կղզու բնակչությունը բացառապես հույներից էր բաղկացած։ Հավարտ պատերազմի Լոզանի պայմանագրով, 1923 թվականին տեղի ունեցավ բնակիչների փախանակություն Հունաստանի և Թուրքիայի միջև։ Արդյունքում բոլոր հույները տեղափոխվեցին Հունաստան և աշխարհի շատ երկրներ՝ Գերմանիա, Կանադա, ԱՄՆ։

1935 թվականի հունվարի 4-ին, տեղական ժամանակով 16:41:29-ին այստեղ տեղի ունեցավ երկրաշարժ^[2]։

1942 թվականին կղզու ափամերձ գոտում խորտակվեց SS Kurtuluş նավը։

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեպի կղզի կարելի է հասնել Ստամբուլից նավով կամ լաստանավով։ Իսկ Թեքիրդաղից և կարելի է այստեղ հասնել մոտորանավակով։

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարմարա քաղաքում, որը գտնվում է կղզու տարածքում, կա այսպես կոչված՝ թանգարան բաց երկնքի տակ։ Այստեղ ցուցադրվում են Հին Հռոմի և Բյուզանդիայի ժամանակաշրջանի ցուցանմուշներ։