Մասնակից:Նելլի Ղազարյան/Ավազարկղ8
Նելլի Ղազարյան/Ավազարկղ8 |
---|
Ջեֆրի Սաքս (անգլ.՝ Jeffrey David Sachs) , ամերիկացի տնտեսագետ, ակադեմիկոս, հանրային քաղաքականության վերլուծաբան,պրոֆեսոր, տնտեսական զարգացման և աղքատության դեմ պայքարի փորձագետ[1]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ջեֆրի Սաքսը մեծացել է Միչիգան նահանգի Դետրոյթի արվարձաններից մեկում՝ Օուք Պարկում, հրեայի ընտանիքում։ Ավարտել է տեղի միջնակարգ դպրոցը և ընդունվել Հարվարդի համալսարան, որտեղ 1976 թվականին ստացել է բակալավրի, 1978 թվականին՝ մագիստրոսի, իսկ 1980 թվականին՝ փիլիսոփայական գիտությունների դոկտորի կոչումները[2]։ 1980 թվականին Ջեֆրի Սաքսը ընդունվում է Հարվարդի համալսարան որպես ասիստենտ, իսկ 1982 թվականին ստանում է դոցենտի կոչում։ Մեկ տարի անց՝ 28 տարեկանում, նա դարձավ Հարվարդի տնտեսագիտության պրոֆեսոր[3]։ Հարվարդում հաջորդ 19 տարիների ընթացքում Սաքսը դարձավ Գալեն Լ. Սթոունի միջազգային առևտրի պրոֆեսոր, 1995-1999 թվականներին՝ Քենեդու անվան կառավարման դպրոցի, Հարվարդի միջազգային զարգացման ինստիտուտի տնօրեն, 1999-2002 թվականներին՝ Միջազգային զարգացման կենտրոնի տնօրեն[4]։ 2002-2016 թվականներին աշխատել է Կոլումբիայի Eart(Ըռֆ) ինստիտուտի տնօրեն։ 2016 թվականին նշանակվում է Կոլումբիայի համալսարանի պրոֆեսոր: Ջեֆրի Սաքսը ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար՝ Անտոնիու Գուտեռեշի հատուկ խորհրդականն է [5]։ Մշտապես հանդես է եկել կայուն զարգացման ուղղությամբ համալսարանական կրթության ընդլայնման օգտին: Ջեֆրի Սաքսը Ավստրիայի Լաքսենբուրգ քաղաքի Կիրառական համակարգերի վերլուծության միջազգային ինստիտուտի պատվավոր անդամ է[6]:
Մասնագիտական խորհրդատվություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1985 թվականին Սաքսը հրավիրվեց Բոլիվիա Ուգո Բանզերի կուսակցության կողմից հակագնաճային տնտեսական ծրագրի շուրջ խորհրդատվության, որը կենտրոնացած էր գների ապակարգավորման,մասնավորապես՝ նավթի,ինչպես նաև՝ ազգային բյուջեի կրճատումների շուրջ։ Նա առաջարկում էր կիրառել հարկաբյուջետային և դրամավարկային կարգապահություն և վերջ տալ տնտեսական կարգավորմանը, որը պաշտպանում էր էլիտաներին և արգելափակում ազատ շուկան: Մի քանի շաբաթվա ընթացքում Բոլիվիայում սկսեց նվազել հիպերինֆլյացիան Սաքսի՝ գնաճի նվազման առաջարկի շնորհիվ[7]։ Սաքսը աշխատել է որպես տնտեսական խորհրդատու Լատինական Ամերիկայի, Արևելյան Եվրոպայի և նախկին Խորհրդային Միության կառավարությունների համար[8][9]: Իր աշխատանքային գործունեության ընթացքում Ջեֆրի Սաքսը բարձրաձայնել է տնտեսական զարգացման, աղքատության հաղթահարման, առողջապահության և օգնության քաղաքականության ու շրջակա միջավայրի կայունության գլոբալ խնդիրները: Նա շատ է գրել կլիմայի փոփոխության, հիվանդությունների վերահսկման և գլոբալիզացիայի մասին: 1995 թվականից ի վեր նա զբաղվում է Աֆրիկայում աղքատությունը նվազեցնելու ուղղությամբ[10][11]:
Քննադատական կարծիքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ջեֆրի Սաքսի տնտեսական ծրագրերը արժանացել են նաև քննադատության։Չնայած Սաքսի կողմից հաստատված աղքատության վերացման նախագծերը նպատակային են, սակայն դրանք այնքան էլ չեն բարելավել մարդկանց բարեկեցությունը[12][13], իսկ Բոլիվիայում, Լեհաստանում և Ռուսաստանում նրա առաջարկությունները հանգեցրին նրան, որ մարդիկ հայտնվեցին փողոցներում[14]։
Աշխարահռչակ տնտեսագետը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1993 թվականին Նյու Յորք Թայմս-ը Ջեֆրի Սաքսին անվանեց «աշխարհի, հավանաբար, ամենակարևոր տնտեսագետը»[7]։ 2004 և 2005 թվականներին Ջեֆրի Սաքսը ճանաչվել է աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկը՝ ըստ Նյու Յորք Թայմսի: Նա նաև ճանաչվել է «Արտաքին քաղաքականության 500 ամենաազդեցիկ մարդկանցից» մեկը Ամերիկայի Համաշխարհային հարաբերությունների խորհրդի կողմից[15]: 2007 թվականին նրան շնորհվել է Պադմա Բհուշան՝ երրորդ բարձրագույն քաղաքացիական մրցանակը, որը տրվել է Հնդկաստանի կառավարության կողմից[16]։ 2007թ.-ին Սաքսը ստացավ Ս. Ռոջեր Հորչոու մրցանակը` մասնավոր քաղաքացու կողմից ակնառու հանրային ծառայության համար Ջեֆերսոնի ամենամյա մրցանակաբաշխության կողմից[17]: 2017 թվականին Ջեֆերսոն Սաքսը և նրա կինը եղել են Համաշխարհային կայունության առաջին մրցանակի համատեղ դափնեկիրներ[18]: 2015 թվականին Սաքսը արժանացել է «Կապույտ մոլորակ» մրցանակին՝ գլոբալ բնապահպանական խնդիրներում ունեցած ներդրման համար[19]։ 2017 թվականի մայիսին Սաքսին շնորհվել է Բորիս Մինցի ինստիտուտի մրցանակ՝ համաշխարհային խնդիրների ռազմավարական քաղաքականության լուծումների վերաբերյալ իր հետազոտության համար[20]։
Գիտական ժառանգություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ջեֆրի Սաքսը իր մասնագիտական գործունեության ընթացքում գրել է բազում հոդվածներ[21], գրքեր[22], հրապարակախոսություններ և այլ գիտական ու ակադեմիական աշխատություններ, որոնք նպաստել են համաշխարհային տնտեսության զարգացմանը ։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ « JEFFREY D. SACHS» , sachs_cv.pdf
- ↑ « Jeffrey D. Sachs» , Center for Susyainable Development, Earth Institute/ Columbia University
- ↑ « Jeffrey D. Sachs» , by the Editors of Encyclopaedia Britannica
- ↑ « Jeffrey Sachs» , John Harvard's Journal, September-October 2002
- ↑ « Jeffrey D. Sachs» , UCL Institute for Innovation and Public Purpose
- ↑ «Jeffrey D. Sachs, Director, Center for Sustainable Development, Earth Institute» , IIASA website, 12 March 2014
- ↑ 7,0 7,1 « Dr. Jeffrey Sachs, Shock Therapist» , by Peter Passell June 27, 1993
- ↑ « Our Political System Is Very Corrupt» , Economist Jeffrey Sachs on the U.S. Election, by Benjamin Bidder 10.11.2020
- ↑ «The Shock Therapy Process of Transition» , John Marangos
- ↑ «Jeffrey Sachs, Elizabeth Littlefield and William Easterly Speak at NYU: The Role of Microfinance in Achieving the MDGs Is Highlighted» ,by Mindy Booth, Robert F. Wagner Graduate School of Public Service, New York University
- ↑ «Jeffrey Sachs Calls for Mass Distribution of Insecticidal Bednets to Fight Malaria» , Article Date: 24 Jun 2007
- ↑ «The Quest to End Poverty» , Nina Munk
- ↑ «Celebrated Rwanda-Based Nonprofit Faces Harrowing Misconduct Accusations» , Feiger, Leah (August 13, 2020)
- ↑ «The Rise of Disaster Capitalism» , Naomi Klein
- ↑ «The Lecturer: Professor Jeffrey Sachs» , BBC, 2007-04-11
- ↑ «Year_Wise_main_25042017_0.pdf» , Year wise list of recipients-1954 to 2017
- ↑ « National Winners for Public Service Awards» , http://jeffersonawards.org/pastwinners/national
- ↑ «World Sustainability Award 2021» , General Information
- ↑ «ニュース ブループラネット賞英米2経済学者に ( Премия Blue Planet для британских и американских экономистов 2) , Science Portal, 2015.06.19
- ↑ «The Digital Revolution and the Distribution of Income" with Prof Jeffrey D. Sachs, Oxford Martin School
- ↑ «JEFFREY D. SACHS», sachs_cv.pdf, Academic and Journal Articles and Reports» , page 5
- ↑ «JEFFREY D. SACHS», sachs_cv.pdf, Books» , page 14