Մասնակից:Հակոբջանյան Լիլիթ/Ավազարկղ8
Մաթեմատիկական հանելուկ — մաթեմատիկական խաղային տարրերով զվարճալի խնդիր՝ (հնարավոր գործողություննեով կանոններ, երբեմն նաև սյուժե), ինչը պահանջում է ավելի շատ սրամտություն, քան մաթեմատիկական պատրաստվածությունը կամ հատուկ գիտելիքները: Հայտնի հանելուկներից մեկը կրում է որոշ չափով մաթեմատիկական բովանդակություն, օրինակ պենտամինոյի հայտնի խաղում նրա ձևերը և ֆիգուրների դիրքերը անհրաժեշտ են, իսկ սուդոկոյում՝ գրաֆների հատկությունները։ Քոնուեյի «Կյանք» խաղում և ֆրակտալների կառուցման խնդիրը կարելի է դիտարկել որպես մաթեմատիկական հանելուկներ, սակայն խաղացողը նրանց հետ առնչվում է միայն նախնական ձևերը նշելով, այնուհետև նախնական պայմանները հաստատելուց հետո հանելուկի կանոնները որոշում են բոլոր հետագա փոփոխություններն ու տեղաշարժերը:
Շատ հանելուկներ հայտնի դարձան Մարտին Գարդների Scientific American ամսագրի «Mathematical games» (ռուս.՝ «Մաթեմատիկական խաղեր») շարքում։ Ուսանողների մոտ մաթեմատիկական խնդիրների լուծման տեխնիկայի նկատմամբ հետաքրքրություն առաջացնելու համար երբեմն կիրառվում են մաթեմատիկական հանելուկները[1]։
Որոշ մաթեմատիկական հանելուկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համարներ, թվաբանություն և հանրահաշիվ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Չորս քառյակ
- Թվային ռեբուսներ
- Քսանչորս
- Համարների ներկայացման խաղը պահանջում է, որ թվանշանների հետ գործողություն կատարելով դուք գտնեք առավելագույն թիվը, որը կարելի է ստանալ տվյալ թվերից:
Կոմբինատորիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Խաղ 15-ում[2]
- Կակուրո
- Ռուբիկի խորանարդ և այլ մեխանիկական հաջորդական շարժման հանելուկներ
- Սուդոկու
- Հանոյի աշտարակ[3]
- Գայլը, այծը և կաղամբը
- Կամուրջներ
Տրամաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հավանականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խճանկար, փաթեթավորում և տարանջատում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բեդլամի խորանարդը[6]
- Քոնուեյի հանելուկ
- Փաթեթավորման առաջադրանքնր[7]
- Պենտամինո[8]
- Սլոտոբեր-Գրատոսմաների հանելուկ
- Սոմա խորանարդներ[9]
- Ավելացնել T տառը
- Թանգրամ[10]
- Ֆլեքսագոն[11]
- Պոլիմինո[12]
- Քառակուսու քառակուսիներ[13]
Սեղանի խաղեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Քոնուեյի կյանքի խաղ[14]
- «Աղավաղված» շախմատի տախտակի խաղեր[15]
- Սոլիտեր[16]
- Սուդոկու
- Հեքս մաթեմատիկական խաղ[17]
Խաղեր երկու անձով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շախմատի խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տոպոլոգիա, հանգույցների և գրաֆների տեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հանգույցների տեսության և տոպոլոգիայի բնագավառում ոչ ակնհայտ եզրակացությունները մաթեմատիկայում հաճախ դառնում են զվարճալի[21]։
- Քյոնիգսբերգի յոթ կամուրջները
- Ջուր, գազ և էլեկտրականություն
- Չինական պատ (հանելուկ)
- Սածիլներ և Բրյուսելական կաղամբը[22]
Մեխանիկական հանելուկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Kulkarni, D. Enjoying Math: Learning Problem Solving With KenKen Puzzles Արխիվացված 2013-08-01 Wayback Machine, книга, посвященная головоломкам KenKen.
- ↑ Гарднер 2009 , Глава 33. Игра в 15 и другие головоломки, стр. 401
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 6. «Икосаэдрическая игра» и «Ханойская башня», стр. 53
- ↑ Не игра!
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 5. Парадоксы теории вероятности, стр. 50
- ↑ Гарднер 2009 , Глава 11. Геометрические задачи на разрезание фигур.
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 40. Упаковка шаров, стр. 66
- ↑ Гарднер 1974 , Глава 7. Пентамино и полимино: пять игр и серия задач, стр. 95
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 21. Кубики сома, стр. 176
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 33. Механические головоломки, стр. 295
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 1. Гексафлексагоны, стр. 10; Глава 17. Тетрафлексагоны, стр. 146
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 13. Полимино, стр. 100
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 32. Квадрирование квадрата, стр. 275
- ↑ Гарднер 2009 , Глава 38. Игра «Жизнь», стр. 458; Гарднер 1988 , Главы 20—22. Игра «Жизнь», стр. 287
- ↑ Гарднер 2010 , Глава 11. Покрытие «изуродованных» шахматных досок с помощью L-тримино, стр. 191
- ↑ Гарднер 2009 , Глава 16. Игра в солитёр, стр. 193
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 8. Игра в Гекс, стр. 66
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 14. Ним и Так-Тикс, стр. 119
- ↑ Гарднер 2009 , Глава 21. Восемь ферзей и другие занимательные задачи на шахматной доске, стр. 263
- ↑ Гарднер 2009 , Глава 35. Плоские графы, стр. 433—435
- ↑ Гарднер 1999 , Глава 22. Занимательная топология
- ↑ Гарднер 1974 , Глава 23. Топологические игры «Рассада» и «Брюссельская капуста», стр. 281
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Мартин Гарднер Математические головоломки и развлечения. — Москва: «Мир», 1999. — ISBN 5-03-003340-8
- Мартин Гарднер Лучшие математические игры и головоломки. — Москва: АСТ,Астрель, 2009. — ISBN 978-5-17-058244-0 («Издательство АСТ»),978-5-271-23247-3 («Издательство Астрель»)
- Мартин Гарднер Математические новеллы. — Москва: «Мир», 1974.
- Мартин Гарднер Путешествие во времени. — Москва: «Мир», 1990.
- Мартин Гарднер Когда ты была рыбкой, головастиком — я…. — Москва: КоЛибри, 2010. — ISBN 978-5-389-00971-4
- Мартин Гарднер Крестики-нолики. — Москва: «Мир», 1988. — ISBN 5-03-001234-6