Թվային ռեբուս

Թվային ռեբուս, նաև թվաբանական ռեբուս, կրիպտոռիթմ (cryptarithm), ալֆամետիկ (alphametic), մաթեմատիկական գլուխկոտրուկ, հանրահաշվական գործողության օրինակ, որտեղ բոլոր թվերը կամ մի քանի թվեր փոխարինված են տառերով, աստղանիշներով կամ այլ խորհրդանիշներով։ Խնդիրը օրինակի սկզբնական գրառումը վերականգնելն է։

Տեսակներ

Կան թվային ռեբուսների մի քանի տեսակներ, օրինակ՝

• Հաշվարկային գրառման մեջ թվերը փոխարինվում են տառերով. նույն տառերը համապատասխանում են նույն թվերին։ Տառերը կարող են կազմել գոյություն ունեցող բառերը։
• Գրառման մեջ որոշ թվեր փոխարինված են «աստղանիշներով»։
• Մեկ օրինակում կարելի է օգտագործել ինչպես տառեր, այնպես էլ «աստղանիշներ»։

Խնդիրը հաշվարկման ամբողջական գրառման վերականգնումն է։

Որոշ թվային ռեբուսներ ունեն լուծման մի քանի տարբերակներ։ Թվային ռեբուսները լուծելիս սովորաբար նախապայման է դրվում բոլոր հնարավոր տարբերակների ստուգումը։

Թվային ռեբուսներն օգտագործվում են դպրոցականների տրամաբանական մտածողությունը զարգացնելու համար, քանի որ դրանց լուծումը կառուցված է տրամաբանական դատողությունների վրա։

Օրինակ

1924 թվականի հուլիսին Strand Magazine ամսագրում հրատարակված դասական օրինակ է․

${\begin{matrix}&&{\text{S}}&{\text{E}}&{\text{N}}&{\text{D}}\\+&&{\text{M}}&{\text{O}}&{\text{R}}&{\text{E}}\\\hline =&{\text{M}}&{\text{O}}&{\text{N}}&{\text{E}}&{\text{Y}}\\\end{matrix}}$

Տես նաև

• Ռեբուս

Գրականություն

• М. Гарднер Лучшие математические игры и головоломки, или самый настоящий математический цирк / пер. с англ. М. И. Антипина. — М.: АСТ, Астрель, 2009. — С. 123. — 255 с. — ISBN 978-5-17-058244-0 (АСТ)
• Б. А. Кордемский Математическая смекалка. — М.: ГИФМЛ, 1958. — С. 189-194.
• Л. П. Мочалов Головоломки. — М.: Наука. Главная редакция физико-математической литературы, 1980. — 128 с. — (Библиотечка «Квант»).
• Joseph S. Madachy Mathematics on Vacation. — New York: Charles Scribner's Sons, 1966. — P. 178-200.