Մասնակից:Արշո/Ավազարկղ-ՎիքիԹիմ11

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արշո/Ավազարկղ-ՎիքիԹիմ11

Վասիլ Բիկով (բելառուս․՝ Васіль Уладзіміравіч Быкаў, [1][2]), բելառուս և խորհրդային գրող, հասարակական գործիչ, ԲՍՍՀ 9-11-րդ գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր, Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։ ԽՍՀՄ Գրողների միության անդամ։

Արժանացել է Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1984) և Բելառուսի ժողովրդական գրող (1980) կոչումներին։ Լենինյան (1986), ԽՍՀՄ Պետական (1974) և Բելառուսի ԽՍՀ պետական (1978) մրցանակների դափնեկիր է։

Ստեղծագործությունների մեծ մասը պատմվաքներ են, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին և որոնցում ցուցադրվում է մարդու բարոյական ընտրությունը կյանքի ամենադրամատիկ պահերին։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլ Բիկովը ծնվել է 1924 թվականի հունիսի 19-ին Վիտեբսկի մարզի Ուշաչսկի շրջանի Բիչկի գյուղում՝ գյուղացիական ընտանիքում: Մանկուց տարվել է նկարչությամբ։ Ավարտել է Կուբլիչի գյուղի դպրոցի 8-րդ դասարանը, այնուհետև սովորել է Վիտեբսկի գեղարվեստի ուսումնարանի քանդակագործական բաժնում (1939-1940), որը թողել է կրթաթոշակների չեղարկման պատճառով[3], և ֆաբրիկագործարանային ուսուցման դպրոցում (մինչև 1941 թվականի մայիս)։ 1941 թվականի հունիսին էքստեռն քննություններ է հանձնել 10-րդ դասարանի համար։

Պատերազմը վրա է հասել Վասիլին Ուկրաինայում, որտեղ մասնակցել է պաշտպանական աշխատանքներին: Բելգորոդում նահանջի ժամանակ հետ է մնացել իր շարասյունից և ձերբակալվել։ Բիկովին քիչ է մնացել գնդակահարեին որպես գերմանացի լրտես[4] ։ 1941-1942 թվականների ձմռանն ապրել է Սալտիկովկայում և Սարատովի մարզի Ատկարսկ քաղաքում, սովորել է երկաթուղային դպրոցում:

1942 թվականի ամռանը զորակոչվել է բանակ, ավարտել է Սարատովի հետևակային ուսումնարանը։ 1943 թվականի աշնանը ստացել է կրտսեր լեյտենանտի կոչում: Մասնակցել է Կրիվոյ Ռոգ, Ալեքսանդրիա և Զնամենկա քաղաքների համար մղվող մարտերին։ Կիրովոգրադի գործողության ժամանակ վնասվածքներ է ստացել ոտքի և որովայնի շրջանում (սխալմամբ արձանագրվել է որպես զոհ)․ վիրավորվելուց հետո տեղի ունեցած իրադարձությունները հիմք են հանդիսացել «Մահացածներին ցավոտ չէ» վիպակի համար: 1944 թվականի սկզբին երեք ամիս գտնվել է հոսպիտալում։ Այնուհետև մասնակցել է Յասկո-Կիշնևյան օպերացիային, Ռումինիայի ազատագրմանը։ Գործող բանակի հետ անցել է Բուլղարիայով, Հունգարիայով, Հարավսլավիայով, Ավստրիայով․ եղել է ավագ լեյտենանտ, դասակի, ապա բանակային հրետանու հրամանատար։ «Երկար ճանապարհ դեպի տուն» (2003) պատերազմի մասին հիշողությունների գրքում վերհիշել է այսպես․

Կանխազգում եմ նվիրական հարց վախի մասին. «Արդյո՞ք վախենում էի»։ Իհարկե, վախենում էի, և միգուցե երբեմն վախկոտ էի: Բայց վախերը պատերազմում շատ են, և նրանք բոլորը տարբեր են։ Վախ գերմանացիների հանդեպ, որ կարող էին գերեվարել, գնդակահարել, վախ կրակի, հատկապես հրետանու կամ ռմբակոծության պատճառով։ Եթե ​​պայթյունը մոտակայքում է, թվում է, որ մարմինն ինքը՝ առանց բանականության մասնակցության, պատրաստ է հազար կտոր լինել վայրի տանջանքներից: Բայց կար նաև վախ, որը գալիս էր թիկունքից՝ իշխանությունից, բոլոր այն պատժիչ մարմիններից, որոնք պատերազմում ոչ պակաս էին, քան խաղաղ ժամանակներում: Նույնիսկ ավելին[4]։

Զորացրվելուց հետո ապրել է Գրոդնոյում (1947 թվականից)։ Սկսել է հրատարակել 1947 թվականից, աշխատել է արհեստանոցում, «Գրոդնենսկայա պրավդա» տարածաշրջանային թերթի խմբագրությունում (մինչև 1949 թվականը)։ 1949-1955 թվականներին կրկին ծառայել է խորհրդային բանակում, 1955 թվականին վերջնականապես զորացրվել է մայորի կոչումով։ 1955-1972 թվականներին նորից աշխատել է «Գրոդենսկայա պրավդա» թերթում։ 1959 թվականից ԽՍՀՄ Գրողների միության անդամ է։ 1972-1978 թվականներին եղել է Բելառուսական ԽՍՀ Գրողների միության Գրոդնոյի մասնաճյուղի քարտուղարը։ Բիկովը եղել է Սոլժեցինին ու Սախարովին նամակ ուղղած խորհրդային գրողներից մեկը, բայց հետագայում հերքել է իր մասնակցությունը այդ նամակին։

1978 թվականին տեղափոխվել է Մինսկ։ Ընտրվել է Բելառուսական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր 1978-1989 թվականներին։

1988 թվականին դարձել է Բելառուսական ժողովրդական ճակատի հիմնադիրներից մեկը։ 1988 թվականին եղել է Կուրապատիում խորհրդային հանցագործությունների քննության պետական ​​հանձնաժողովի անդամ[5]։ 1989 թվականին ընտրվել է ԽՍՀՄ ժողովրդական պատգամավոր, դարձել միջտարածաշրջանային պատգամավորական խմբի անդամ։ Եղել է բելառուսական PEN ակումբի նախագահ։ 1994 թվականի նախագահական ընտրություններում դարձել է Զենոն Պոզնյակի վստահելի անձը[6]։ Քննարկելով Պոզնյակի պարտությունը ընտրություններում՝ գրել է, որ 20-րդ դարի վերջին բելառուսական ժողովուրդը «մտահոգված էր ոչ այնքան վերակենդանացման, այլ գոյատևման խնդրով»: Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին բնութագրել է որպես «սովխոզի ամբարտավան, պրագմատիկ տնօրեն, որի գաղափարներն այնքան պարզ էին, որքան կովի բառաչը». «Ուշադրություն չդարձնելով ազգային սկզբունքներին՝ Լուկաշենկոն շտապել է Ռուսաստան, առաջին հերթին իր համար աջակցություն ստանալու համար, ինչպես նաև հաց, բենզին, գազ, առանց որի հնարավոր չէր ոչ միայն «վերակենդանանալ», այլև ձմեռը գոյատևել մինչև գարուն»[7]:

1996 թվականի մարտի 24-ին` Ռուսաստանի և Բելառուսի առաջին ինտեգրման պայմանագրի ստորագրման նախօրեին, գլխավորել է հանրահավաքի կազմկոմիտեն։ Հանրահավաքը դարձել է «Մինսկի գարնան» մասը։ Հանրահավաքի կազմակերպիչը եղել Բելառուսի ժողովրդական ճակատը[8]։

1997 թվականի վերջից ապրել է արտերկրում՝ քաղաքական արտագաղթի մեջ. նախ՝ Ֆինլանդիայի PEN ակումբի հրավերով ապրել է Հելսինկիի մերձակայքում, ապա, հրավեր ստանալով Գերմանիայի PEN կենտրոնից, տեղափոխվել է Գերմանիա, այնուհետև՝ Չեխիա: Հայրենիք է վերադարձել միայն իր մահից մեկ ամիս առաջ։ Բազմիցս քննադատել է Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին. կարծում էր, որ Բելառուսի համար նախընտրելի է դաշինք ունենալ ոչ թե Ռուսաստանի, այլ Արևմուտքի հետ:

Մահ և հուղարկավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինսկի Արևելյան գերեզմանատանը Վ. Բիկովի գերեզմանը:

Վասիլ Բիկովը մահացել է 2003 թվականի հունիսի 22-ին՝ Մինսկի մոտակայքում գտնվող Բորովլյան քաղաքի ուռուցքաբանական հիվանդանոցի վերակենդանացման բաժանմունքում ստամոքսի չարորակ ուռուցքից 20 ժամ 30 րոպե անց:[9] Հրաժեշտի արարողությունը տեղի է ունեցել հունիսի 25-ին գրականագետի մայրաքաղաքային տանը, որտեղ գրողը հուղարկավորվել է Հույն Կաթոլիկ եկեղեցու ծիսակատարության համաձայն, ընդ որում՝ դագաղը ծածկված է եղել սպիտակ-կարմիր-սպիտակ դրոշով: Հուղարկավորության արարողությունից հետո հուղարկավորության թափորը, որի մասնակիցների թիվը կազմում էր մոտ 40 հազար մարդ[10], շարժվել է դեպի այն ժամանակվա Ֆրանցիսկ Սկարինա պողոտան (այսօր՝ Անկախության պողոտա) դեպի Արևելյան գերեզմանատուն, որտեղ Բիկովը թաղված է «Հայտնի ծառուղում»: Հուղարկավորությանը ժամանած բազմաթիվ պատվիրակությունների թվում կային հայտնի ռուս գրողներ, այդ թվում՝ Յուրի Չեռնիչենկոն, Վալենտին Օսկոտսկին, Ռիմա Կազակովան[11].

Բելառուսի Հանրապետության նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հուղարկավորության ժամանակ չի եղել. աշխատանքային այց է կատարել Գոմելի մարզ: Այնուամենայնիվ, պետության ղեկավարի անունից ծաղկեպսակ է դրվել ժողովրդական գրողի շիրիմին, սակայն ծաղկեպսակի վրայից կտրվել է «նախագահ» բառը[12]:

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վասիլի Բիկովին հայտնի է դարձել «Երրորդ հրթիռ» (1961) վիպակը: 60-ական թվականներին հրատարակվել են նաև աշխարհահռչակ դարձած «Ալպիական բալլադ», «Մահացածներին ցավոտ չէ» վեպերը, 70-ական թվականներին՝ «Սոտնիկով», «Կոթող», «Ապրել մինչև լուսաբաց», «Գնալ և չվերադառնալ» վեպերը։

«Շուրջկալ» վիպակը հրատարակվել է 1990 թվականին «Նոր աշխարհ» հանդեսում։

Իր ստեղծագործությունների մեծ մասը Վասիլ Բիկովը գրել է բելառուսերեն, նրանցից շատերն ինքն է թարգմանել ռուսերեն: Վասիլ Բիկովի երկլեզու ստեղծագործության խնդրին է նվիրված Ալեքսեյ Վոստրովի «Երկու լեզուների սահմանին։ Վասիլ Բիկով» հոդվածը, որը տպագրվել է «Գրականության հարցեր» ամսագրում (թարգմանվել է չինարեն)[13]։

Վասիլ Բիկովի գրական աշխատանքները թարգմանվել են աշխարհի շատ լեզուներով, սակայն թարգմանության սկզբնաղբյուրն առավել հաճախ դարձել է ռուսալեզու տարբերակը, թեև հեղինակի համար միշտ եղել է հայրենի բելառուսական տարբերակը:

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմվածքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմություններ, սցենարներ, հոդվածներ, հարցազրույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Կյանքի ճանապարհին» (բելառուս․՝ «На сцяжыне жыцця», 1958 ) - պատմվածք
  • «Ճեպափոստ» (բելառուս․՝ «Эстафета», 1959 ) - պատմվածք
  • «Զորահրամանատար» (բելառուս․՝ «Палкаводзец», 1960 ) - պատմվածք
  • «Քայլ ձիով» (բելառուս․՝ «Ход канём», 1960 ) - պատմվածքների ժողովածու
  • «Ռազմաճակատային էջ» (բելառուս․՝ «Франтавая старонка», 1960 ) - պատմվածք
  • «Մեր ժողովուրդը» (բելառուս․՝ «Свае людзі», 1966 ) - պատմվածք
  • «Արևածագին» (բելառուս․՝ «На ўзыходзе сонца», 1975 ) - ֆիլմերի սցենարներ
  • «Խաչերի վրա» (բելառուս․՝ «На крыжах», 1992 ) - հոդվածների և հարցազրույցների ժողովածու
  • «Խաչի ճանապարհը» (բելառուս․՝ «Крыжовы шлях», 1998 ) - հոդվածների և հարցազրույցների ժողովածու
  • «Հետևակներ» (բելառուս․՝ «Пахаджане», 1999 ) - պատմվածքների ժողովածու
  • «Դեպի տուն երկար ճանապարհը» (բելառուս․՝ «Доўгая дарога дадому», 2002 ) - ինքնակենսագրություն

Էկրանավորումներ և բեմադրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գեղարվեստական ֆիլմեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Երրորդ հրթիռ» (1963) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Ալպյան բալլադ» (1966) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Թակարդ» (1966), կարճամետրաժ - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Հաջողություն եմ ցանկանում» (1968), կարճամետրաժ - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Պատերազմի երկար մղոններ» (1975), 3 սերիա․
    • «Կռունկի ճիչ» - համանուն պատմվածքի հիման վրա
    • «Հարձակում շարժման վրա» - համանուն պատմվածքի հիման վրա
    • «Արևածագին» - համանուն կինոցենարի հիման վրա
  • «Գոյատևել մինչև լուսաբացը» (1975) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Գայլի ոհմակ» (1975) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Կոթող» (1976) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Ծագում» (1976) - «Սոտնիկով» պատմվածքի հիման վրա
  • «Ֆրուզա» (1981) - «Կյանքի ճանապարհին» պատմվածքի հիման վրա
  • «Պատերազմի բեկորներ» (1985) - «Կրուգլյանսկի կամուրջ» և «Երրորդ հրթիռ» պատմվածքների հիման վրա
  • «Փորձանքի նշան» (1985) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Կրուգլյանսկի կամուրջ» (1989) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Մի գիշեր» (1989) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Նրա գումարտակը» (1989), 2 սերիա - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Սրարշավ» (1990) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Մշուշում» (1992) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Գնալ և չվերադառնալ» (1992) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Սև սառույցների վրա» (1995) - «Սև սառույցների վրա» և «Ավարտից առաջ» պատմվածքների հիման վրա
  • «Արտացոլանք» (2003), կարճամետրաժ - «Մի գիշեր» պատմվածքի հիման վրա
  • «Դատապարտված պատերազմի» (2008) - «Գնալ և չվերադառնալ» պատմվածքների հիման վրա
  • «Դիմակայություն» (2008), կարճամետրաժ - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Բլինջ» (2011) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Մշուշում» (2012) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Լեյտենանտ» (2015) - «Գոյատևել մինչև լուսաբաց» և «Ռազմաճակատային էջ» պատմվածքների հիման վրա
  • «Դեղին ավազ» (2017) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Ժողովրդական վրիժառուներ» (2019) - համանուն պատմվածքի հիման վրա

Երաժշտական թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Ալպյան բալլադ»-ի բալետ (1967 , կոմպոզիտոր Եվգենի Գլեբով  - համանուն պատմվածքի հիման վրա)
  • «Կյանքի ուղին» օպերա (1980 , կոմպոզիտոր Հենրիխ Վագներ - «Գայլի ոհմակ» պատմվածքի հիման վրա)

Ռադիո ներկայացումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Ալպյան բալլադ» (1964 ) - համանուն պատմվածքի հիման վրա (բելառուսերեն)
  • «Թակարդ» (1965 ) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Կոթող» (1974 ) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Զոսյա» (1980 ) - «Գնալ և չվերադառնալ» պատմվածքի հիման վրա
  • «Սրարշավ» (1987 ) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Մշուշում» (1989 ) - համանուն պատմվածքի հիման վրա (բելառուսերեն)
  • «Մահացածներին ցավոտ չէ» (1990 ) - համանուն պատմվածքի հիման վրա (բելառուսերեն)
  • «Նրա գումարտակը» (2015 ) - համանուն պատմվածքի հիման վրա
  • «Գնալ և չվերադառնալ» (2015 ) — համանուն պատմվածքի հիման վրա

Գրական ընթերցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1984)։
  • Լենինի շքանշան (1984)։
  • Հայրենական պատերազմի շքանշան առաջին աստիճանի (1985)։
  • Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (1994 թվականի հուլիսի 26, Ռուսաստան) - ժամանակակից գրականության զարգացման և ակտիվ հասարակական գործունեության զարգացման մեջ իր մեծ ներդրման համար[14]։
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1974)։
  • Կարմիր աստղի շքանշան (1945 )։
  • Ֆրանցիսկոս Սկարինի մեդալ (1994 թվականի հուլիսի 13, Բելառուս) - բելառուսական գրականության և արվեստի զարգացման գործում, ազգային վերածննդի գործում նշանակալի ներդրման համար[15]։
  • Մեդալ «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար»:
  • Հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թվականների հայրենական մեծ պատերազմում քսան տարվա հաղթանակի համար»:
  • Հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թվականների հայրենական մեծ պատերազմում երեսուն տարվա հաղթանակի համար»:
  • Հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թվականների հայրենական մեծ պատերազմում քառասուն տարվա հաղթանակի համար»:
  • Հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թվականների հայրենական մեծ պատերազմում հիսուն տարվա հաղթանակի համար»:

Մրցանակներ և պատվավոր կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Լենինյան մրցանակ («Փորձանքի նշան» պատմվածքի համար; 1986)
  • ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ («Ապրել մինչև լուսաբաց» և «Կոթող» պտամվածքների համար; 1974)
  • Յակուբ Կոլասի անվան ԽՍՀՄ պետական ​​մրցանակ («Գայլի ոհմակ», «Նրա գումարտակ» պատմվածքների համար; 1978)
  • Յակուբ Կոլասի անվան ԽՍՀՄ գրական մրցանակ («Երրորդ հրթիռ» պատմվածքի համար; 1964)
  • Բելառուսի ժողովրդական գրող (1980)

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գրողի անունը կրում են Լելչիցի, Ժդանովիչի, Սմոլեվիչի, Ֆանիպոլ, Վելիկայա Սևերինկայի փողոցները[16]։
  • Վիտեբսկի թիվ 1 մանկական գեղարվեստի դպրոցի շենքի վրա տեղադրվել է հուշատախտակ (այս շենքում 1923-1941 թվականներին կար Վիտեբսկի արվեստի դպրոց, որտեղ սովորում էր Վասիլ Բիկովը 1939-1940 թվականներին)։
  • Ուկրաինական Վելիկայա Սեվերինկա գյուղի դպրոցում կա Վասիլ Բիկովի թանգարան[16]։
  • 2004 թվականին գրողի հայրենիքում (Բիչկի գյուղում) բացվել է Վասիլ Բիկովի տուն-թանգարանը[17][18]։
  • 2014 թվականին Ժդանովիչի-6 ամառանոցային ավանում բացվել է բելառուսական գրականության պատմության պետական ​​թանգարանի մասնաճյուղ «Վասիլ Բիկովի թանգարան-ամառանոց»[19]։
  • 2020 թվականին Մինսկ քաղաքի Մաքսիմ Տանկի փողոցում գտնվող № 10 տան վրա, որտեղ Բիկովն էր ապրում, տեղադրվել է նրան նվիրված հուշատախտակը[20]։
  • 2020 թվականին ուկրաինական Վելիկայա Սեվերինկա գյուղում բացվել է Վասիլի Բիկովի հուշատախտակ[16]։

Վավերագրականացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Վավերագրական ֆիլմ։ Ռեժիսոր Վիկտոր Դաշուկ։ Բելառուսֆիլմ, ТО "ЛЕТАПIС"։ 1985 թվական. «Վասիլ Բիկով։ Ծագում։». (ռուսերեն). 50 minutes in. {{cite episode}}: Cite has empty unknown parameters: |began=, |episodelink=, |city=, |serieslink=, |ended=, |transcripturl=, and |seriesno= (օգնություն); Missing or empty |series= (օգնություն)[21]
  • Վավերագրական ֆիլմ «Կղզիներ» շարքից: Սցենարի հեղինակ և ռեժիսոր Սերգեյ Գոլովեցկին: «Մշակույթ» պետական ​​հեռուստառադիոընկերության վավերագրական կինոնկարի ցուցադրման ստուդիա: 2009 թվական (19.06.2019). «Վասիլ Բիկով. Ռեքվիեմ». (ռուսերեն). 44 minutes in. Կուլտուրա. {{cite episode}}: Cite has empty unknown parameters: |began=, |episodelink=, |city=, |serieslink=, |ended=, |transcripturl=, and |seriesno= (օգնություն); Missing or empty |series= (օգնություն); zero width space character in |credits= at position 101 (օգնություն)


Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Василь Владимирович Быков на сайте Большой Советской Энциклопедии.
  2. ↑ В некоторых источниках ошибочно указана дер. Череновщина Витебской области.
  3. ↑ Пётр Тузков (2008-10-23). ««Василь Быков — писатель с мировым именем, мог стать великим молодым человеком »» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-08-27-ին. Վերցված է 2011-08-11-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 Василь Быков. Долгая дорога домой. Отрывки из книги. С белорусского. Перевод и вступительная заметка Натальи Игруновой // «Дружба народов» 2003, № 8.
  5. ↑ Игорь Кузнецов. Куропатское дело: 20 лет спустя // «БелГазета», 21 чэрвеня 2008 г.
  6. ↑ Лукашэнка ніколі не выйграваў справядліва — нават у 1994 і 1995. Піша Сяргей Навумчык.
  7. ↑ Быкаў В. БНФ. Пазьняк // Доўгая дарога дадому. — Кніга, 2004. — 3100 экз. — ISBN 985-6605-13-X
  8. ↑ Шрайбман А (2016-03-24). ««Минской весне» — 20 лет. История уличных протестов Беларуси в инфографике TUT». TUT.BY. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 16 (օգնություն)
  9. ↑ «Газета «Витебский проспект», № 25(314) от 19.06.08». {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն); no-break space character in |title= at position 31 (օգնություն)
  10. ↑ «Десять лет без Василя Быкова».
  11. ↑ «25 июня Беларусь попрощалась с Василем Быковым».
  12. ↑ «Похороны Василя Быкова вылились в политический скандал».
  13. ↑ «А. ВОСТРОВ. На границе двух языков. Василь Быков» (անգլերեն). voplit.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-11-19-ին. Վերցված է 2019-11-19-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 26 июля 1994 года № 1562 «О награждении орденом Дружбы народов Быкова В. В.»
  15. ↑ «Указ Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 13 июля 1994 года № 3134-XII «О награждении Быкова В. В. медалью Франциска Скорины»». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-08-23-ին. Վերցված է 2019-08-23-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն); no-break space character in |title= at position 77 (օգնություն)
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 «Мемориальную доску Василю Быкову открыли в украинском селе». reform.by. 2020-10-13. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-11-02-ին. Վերցված է 2020-11-01-ին. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |subtitle= and |coauthors= (օգնություն); Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  17. ↑ Книжный блог УК "ЦСГПБ г. Могилева" (2016-11-04). «Свой книжный: здесь самая вкусная литература». csgpblog.blogspot.com (ռուսերեն). Վերցված է 2020-09-09-ին. «В деревне Бычки работает филиал «Усадьба-музей В.В. Быкова»» {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |coauthors= and |deadlink= (օգնություն); Unknown parameter |subtitle= ignored (օգնություն)
  18. ↑ Сергей Пульша (2004-06-22). «Василь Быков остался в тени» (ռուսերեն). TUT.BY. Վերցված է 2020-09-09-ին. «Открытие усадьбы-музея Василя Быкова в его родной деревне Бычки посетили заместитель председателя Витебского облисполкома Петр Южик и председатель Ушачского райисполкома Константин Почепко» {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |subtitle=, |coauthors=, and |deadlink= (օգնություն)
  19. ↑ «Музей Василя Быкова открылся под Минском». Белорусское телеграфное агентство. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-07-ին.
  20. ↑ «На доме, где жил Василь Быков, появилась мемориальная доска. Как она выглядит?» (ռուսերեն). TUT.BY. 2020-09-09. Վերցված է 2020-09-09-ին. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |subtitle=, |coauthors=, and |deadlink= (օգնություն)
  21. ↑ «АЛФАВІТНЫ КАТАЛОГ БЕЛАРУСКІХ ДАКУМЕНТАЛЬНЫХ І НАВУКОВА-ПАПУЛЯРНЫХ ФІЛЬМАЎ» (բելառուսերեն). Բելառուսական կինոյի պատմության թանգարան - cinema.museum.by. Արխիվացված է օրիգինալից (doc) 2014-07-22-ին. Վերցված է 2019-06-19-ին. «Василь Быков. Восхождение (СССР, 1985), реж. Виктор Дашук, 50 րոպե, սև/սպիտակ, DVD»

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Адамович А. Васіль Быкаў = Василь Быков. — Мінск: Беларусь, 1986.
  • Бугаёў, Д. Я. Васіль Быкаў : Нарыс жыцця і творчасці / Д. Я. Бугаёў. — Мінск: Народная асвета, 1987. — 206 с.
  • Буран В. Васіль Быкаў. Нарыс творчасці. — Мінск: Мастацкая литаратура, 1976.
  • Гимпелевич Зина. Василь Быков: Книга и судьба. — М.: Новое литературное обозрение, 2011. — ISBN 978-5-86793-853-6
  • Дедков И. Василь Быков. Очерк творчества. — М.: Советский писатель, 1980.
  • Лазарев Л. Василь Быков. Очерк творчества. — М.: Художественная литература, 1979.
  • Наш Быкаў: Кніга ўспамінаў / уклад. Г. Бураўкін. — Мінск: Кніга, 2004. —
  • Шагалов А. Василь Быков. Повести о войне. — М.: Художественная литература, 1989. — ISBN 5-280-00721-8
  • Шапран Сяргей. Васіль Быкаў. Гісторыя жыцця ў документах, публікацыях, успамінах, лістах. В 2-х тт. — Мінск: Гародня, 2009. — ISBN 978-83-61617-89-1
  • Zina J. Gimpelevich. Vasil Bykau: His Life and Work. Montreal: McGill-Queen’s University Press 2005. ISBN 0-7735-2900-4

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Արշո/Ավազարկղ-ՎիքիԹիմ11&oldid=7552659» էջից