Մանոլո (քանդակագործ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Մանոլո
Ramon Casas-Retrat de Manolo Hugué.jpeg
Ծնվել էապրիլի 29, 1872(1872-04-29)[1][2][3]
ԾննդավայրԲարսելոնա, Իսպանիա[3]
Վախճանվել էնոյեմբերի 17, 1945(1945-11-17)[1][4][5][…] (73 տարեկան)
Մահվան վայրԿալդես դե Մոնտբուի, Վալլես Օրիենտալ, Բարսելոնա, Կատալոնիա, Իսպանիա
ՔաղաքացիությունFlag of Spain (1945–1977).svg Իսպանիա[6]
Մասնագիտություննկարիչ, քանդակագործ, նկարազարդող, լուսանկարիչ և ակնագործ
ՄեկենասներDaniel-Henry Kahnweiler?
ԱշակերտներIgnasi Mundó?[7]
ԱնդամակցությունՍանտ Ժորդիի գեղեցիկ արվեստների թագավորական ակադեմիա
Commons-logo.svg Manolo Hugué Վիքիպահեստում
Manolo Hugué, Repòs, 1929, avenue Josep Tarradellas, Barcelone
Dona asseguda de Manolo Hugué, 1929-1930, Museu Abelló deMollet del Vallès.
Mujer sentada - Manolo Hugué.jpg

Մանուել Մարտինես Հուգո (կատալոնական արտասանությամբ՝ Ուգե), առավել հայտնի է Մանոլո անունով (իսպ.՝ Manuel Martinez Hugué ապրիլի 29, 1872(1872-04-29)[1][2][3], Բարսելոնա, Իսպանիա[3] - նոյեմբերի 17, 1945(1945-11-17)[1][4][5][…], Կալդես դե Մոնտբուի, Վալլես Օրիենտալ, Բարսելոնա, Կատալոնիա, Իսպանիա), կատալոնացի նկարիչ և քանդակագործ, նովեսենտիզմ շարժման ականավոր ներկայացուցիչ[8]։ Եղել է մեծահամբավ նկարիչ Պաբլո Պիկասոյի մտերիմներից, սակայն իր արվեստով առավել հոգեհարազատ է Արիստիդ Մայոլին[9][10][11]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանոլոն ծնվել է 1872 թվականին, Բարսելոնում, բարձրաստիճան զինվորականի ընտանիքում։ Երբ սկսվել է Տասնամյա պատերազմը, գեներալ հայրը մեկնել է ռազմաճակատ[12]։ Վաղ մանկական տարիքում տղան զրկվել է մորից, ապրել է դժվարին մանկություն։

Երիտասարդությունն անց է կացրել բոհեմական կյանքով. եղել է Կատալոնիայի մայրաքաղաքի նշանավոր «Չորս կատու» սրճարանի մշտական հաճախորդներից, մտերմացել այդ սրճարանն իրենց հանդիպատեղի դարձրած արվեստագետների՝ Պաբլո Պիկասոյի, Սանտյագո Ռուսինյոլի, Ժոակին Միրի, Իսիդրո Նոնելի հետ։ 1900 թվականին մեկնել է Փարիզ, որտեղ անց է կացրել շուրջ տասը տարի։ Այստեղ նա ծանոթացել ու մտերմացել է Ժան Մորեասի, Գիյոմ Ապոլիների հետ, սկսել է արձանիկներ պատրաստել, ոսկերչական աշխատանքներ կատարել՝ այդ կերպ վաստակելով ապրուստի միջոցներ։ Մանոլոն այն արվեստագետների շարքում էր, ովքեր ողջունել են Պիկասոյի ժամանումը Փարիզ և օգնել, որ նա մուտք գործի արվեստագետների շրջան[12]:. Այդ ընթացքում ավելի է սերտացել նրա մտերմությունը Պիկասոյի, ինչպես նաև Ապոլիների ու Մաքս Ժակոբի հետ։

1910 թվականին նա ամուսնացել է Ժաննա դը Ռոշետի հետ, ով ավելի հայտնի է Տոտոտ անունով[12] (ամուսինները որդեգրած մի աղջիկ են ունեցել՝ Ռոզիտան)[13]. Ի դեպ, 1954 թվականին Պիկասոն նկարել է Ռոզիտային ու Տոտոտին[10]։

Այդ նույն տարում՝ 1910 թվականին Մանոլոն Ֆրենկ Բերտի Հևիլենդի ու Դեոդ դը Սևերակի հետ մեկնել է Սերա, ուր՝ կարճ ժամանակ անց եկել-հավաքվել են նաև կուբիստ արվեստագետներից շատերը, այդ թվում՝ Պիկասոն, Ժորժ Բրակը, Մաքս Ժակոբը, Խուան Գրիսը։ Մանոլոն կնոջ հետ զբաղեցրել է Հևիլենդի գնած տան երկրորդ, Պիկասոն՝ առաջին հարկը[12]։ Քանդակագործը, որ արդեն հասցրել էր մասնակցել մի քանի ցուցահանդեսների, սկսել է մեծամասշտաբ գործերի վրա աշխատել։ 1923 թվականին ստեղծել է Դեոդ դը Սևրակի, հաջորդ տարում՝ «Հուշարձան զոհվածներին»[8] գործերը, բայց առողջական խնդիրների, առաջին հերթին՝ արթրիտի պատճառով հարկադրված է եղել ընդհատել աշխատանքը։ Այդուհանդերձ, գնահատելով արդեն իսկ ստեղծածը, նրան ընտրել են գեղարվեստի Սանտ Ժորդի թագավորական ակադեմիայի անդամ[11]։

1932 թվականին կազմակերպվել է Մանոլոյի աշխատանքների մեծ ցուցահանդեսը Փարիզի Մեծ պալատում։

Տաղանդավոր արվեստագետը մահացել է Կալդես դե Մոնբուիում, 1945 թվականի նոյեմբերի 17-ին[11]։ Կալդեսում գտնվող նրա տունը վերածվել է թանգարանի, որը կրում է Thermalia անվանումը։ Այս թանգարանում է պահվում Մանոլոյի ֆոնդը, որը, արվեստագետի աշխատանքների հետ մեկտեղ, իր մեջ ամփոփում է տեղեկություններ նրա կյանքի մասին, ինչպես նաև՝ Պիկասոյի հեղինակած շուրջ հարյուր աշխատանք[8][13]։ Իսկ փաստաթղթերն ու անձնական բնույթի այլ թղթեր, այդ թվում՝ նամակները, պահպանության են հանձնվել Կատալոնիայի գրադարանին։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • BLANCH, Montserrat, Manolo, Ed. Polígrafa, Barcelona, 1972.
  • Manolo Hugué, Museu d'Art Modern de Barcelona, Barcelona, 1990.
  • Gran Enciclopèdia Catalana. Enciclopèdia Catalana S.A., Barcelona 2003, ISBN 84-85194-81-0
  • PIA, Pascal, Manolo, collection Sculpteurs nouveaux, NRF, Paris, 1930.
  • CASTRE, Victor, Manolo, éditions Cahiers du Sud, Marseille, 1933.
  • BENET, Rafael, El escultor Manolo Hugué, éditions Argos, Barcelone, 1942.
  • PLA, Josep, Vida de Manolo contada per ell mateix, éditions Destino, Barcelone, 1947; Libros del Asteroide, 2008 (en espagnol).
  • Manuel Martinez Hugué, dit Manolo, Sculptures, gouaches, dessins, Paris, galerie Louise Leiris, 1961.
  • Manolo Manuel Hugué, éditions Tramontane, Perpignan 1967.
  • Exposición homenaje a Manolo Hugué, Ajuntament de Caldes de Montbui i amics de Manolo, 1969.
  • BLANCH, Montserrat, Manolo. Escultura. Pintura. Dibujo, éditions Polígrafa, Barcelone, 1972.
  • BLANCH, Montserrat et CORREDOR, José, Poesias Manolo Hugué, éditions Saturno, Barcelone, 1972.
  • BLANCH, Montserrat, Manolo, de Ceret a Caldes de Montbui, Diputació de Barcelona, 1973.
  • Manolo, Sculptures, Peintures, Dessins, éditions Cercle d'art, Paris, 1974.
  • Manolo, Ajuntament de Caldes de Montbui, Caldes de Montbui, 1988.
  • Manolo Hugué, Museu d'Art Modern de Barcelona, Barcelona, 1990.
  • Manolo Hugué, Fundació Caixa de Catalunya i Ajuntament de Barcelona, Barcelona, 1990.
  • Manolo, Musée Tavet-Delacour, Pontoise, 1995.
  • Manolo Hugué Escultura, Pintura y Dijubo, Centro Cultural del Conde Duque, Madrid, 1997.
  • BLANCH, Montserrat, Manolo, Ed. Polígrafa, Barcelona, 1972.
  • Manolo, Ajuntament de Caldes de Montbui, Caldes de Montbui, 1988.
  • PLA, Josep, Vida de Manolo contada per ell mateix, Edicions Destino, Barcelo-na, 1988.
  • Manolo Hugué, Museu d’Art Modern de Barcelona, Barcelona, 1990.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Benezit Dictionary of Artists — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  2. ↑ 2,0 2,1 https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:939D-6ZZ4-1?i=563&wc=QZ7W-X5M%3A335015101%2C335015102%2C335499201&cc=2015324
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 https://hedendaagsesieraden.nl/2021/11/28/manolo-hugue/
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
  6. ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  7. ↑ http://www.elpuntavui.cat/cultura/article/19-cultura/548145-mor-el-pintor-ignasi-mundo.html?cca=1
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «Fons Mas Manolo»։ Ajuntament de Caldes de Montbui։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-01-15-ին։ Վերցված է մարտի 6, 2012 
  9. ↑ Salmon André (2005)։ André Salmon on French Modern Art։ Cambridge University Press։ էջ 214։ ISBN 978-0-521-85658-4։ Վերցված է մարտի 6, 2012 
  10. ↑ 10,0 10,1 Richardson John (2001)։ The Sorcerer's Apprentice: Picasso, Provence, and Douglas Cooper (2 ed.)։ University of Chicago Press։ էջ 328։ ISBN 978-0-226-71245-1։ Վերցված է մարտի 6, 2012 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 «Manuel Martinez Hugué dit MANOLO»։ Galeria Malaquais։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-18-ին։ Վերցված է մարտի 6, 2012 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Penrose Roland (1981)։ Picasso, his life and work (3 ed.)։ University of California Press։ էջ 517։ ISBN 978-0-520-04207-0։ Վերցված է մարտի 6, 2012 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Picasso network: the first joint venture with Thermalia»։ Picasso Museum։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-02-13-ին։ Վերցված է մարտի 6, 2012 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Notices d'autoritéVoir et modifier les données sur Wikidata : Fichier d’autorité international virtuel • International Standard Name Identifier • Union List of Artist Names • Bibliothèque nationale de France (données) • Système universitaire de documentation • Bibliothèque du Congrès • Gemeinsame Normdatei • Service bibliothécaire national • Bibliothèque nationale d’Espagne • Bibliothèque royale des Pays-Bas • Bibliothèque nationale de Catalogne • Id RKDartists • WorldCat

  • Ressources relatives aux beaux-arts : AGORHA • Artnet • Bénézit • Invaluable • Musée d'Orsay • Musée national centre d'art Reina Sofía • Museum of Modern Art • Répertoire de sculpture française
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մանոլո_(քանդակագործ)&oldid=7817809» էջից