Մայա Բրոտեն
Մայա Բրոտեն | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 15, 1896[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Սունդսվալ, Վեսթերնորլանդ, Շվեդիա[1][2][3] |
| Վախճանվել է | մայիսի 24, 1973[2] (77 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մարիա Մագդալենա ծխական համայնք, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[2] |
| Քաղաքացիություն |  Շվեդիա |
| Մասնագիտություն | արվեստագետ |
Աննա Մարիա Լոուս (Մայա) Բրոտեն (շվեդ.՝ Anna Marie Lous (Maja) Braathen, հունվարի 15, 1896[1][2][3][…], Սունդսվալ, Վեսթերնորլանդ, Շվեդիա[1][2][3] - մայիսի 24, 1973[2], Մարիա Մագդալենա ծխական համայնք, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[2]), շվեդ նկարիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայա Բրոտենը ծնվել է 1896 թվականին, Սունդսվալում։ Նրա ծնողները` Գուստաֆ Պետերը և Աննա Լոուս Բրոտենը, ծագումով Նորվեգիայից էին։ Դեռևս վաղ տարիքից Մայան սկսել է հետաքրքրություն դրսևորել երաժշտության և նկարչության նկատմամբ։ 1910-ականների երկրորդ կեսից սովորել է Գյոթեբորգում՝ Բիրգեր Սիմոնսսոնի մոտ Սիրի Ռատսմանի հետ, իսկ հետո Օսլոյում՝ Հենրիկ Սյորենսենի հետ։ 1920 թվականին Մայա Բրոտենն ամուսնացել է իր մանկության ընկեր Գուննար Յուհանսսոնի հետ։ 1924 թվականին նրանք բնակություն են հաստատել Հելսինկիում, որտեղ Մայան գումար է վաստակել կերամիկական քանդակներ պատրաստելով։ 1929 թվականին նրա ամուսինը մահացել է, և Մայան վերադարձել է Շվեդիա, նախ՝ Սունդվալ, այնուհետև` Ստոկհոլմ, որտեղ ապրում էին նրա մայրն ու եղբայրը[4]։
1930-ական թվականներին Մայա Բրոտենը ընդունվել է Մայ Բրինգի գեղարվեստի դպրոց, որտեղ փորձեր է կատարել տարբեր տեխնիկայով և ձևաչափերով՝ սեփական ոճը որոնելու համար։ Մայ Բրինգի և Վերա Նիլսսոնի հետ մտերմությունը մեծ ազդեցություն է ունեցել նրա վրա։ Նա դարձել է նկարիչների և արվեստի այլ գործիչների ընկերակցության մի մասը, որոնք պարբերաբար հավաքվում էին Մայ Բրինգի մոտ կամ Լիդինգյոում գտնվող Սիրի Դերկերտի արվեստանոցում, որոնց թվում էին Մոլլի Ֆաուստմանը, Նիննան Սանտեսսոնը, Էլեն Իսերֆերը, Նաիմա Վիֆսթրանդը և Աննա Կասպարսոնը։ 1934 թվականին Մայան նկարիչ Էբբա Հելստրմի հետ միասին մեկնել է Եմթլանդ լենի Էդսոսեն քաղաք, որը նրան այնքան է դուր եկել, որ նա ամեն ամառ մի քանի տարի շարունակ մեկնել է այդտեղ, հետագայում, 1940-ականների վերջին նա այնտեղ տուն է կառուցել, որն անվանել է «Արարատ»։ Այստեղ նա ապրել և աշխատել է՝ ստեղծելով բնանկարներ լեռներով, այծերով և տեղի բնակիչներով։ Բացի այդ, նկարիչը ճանապարհորդել է ողջ Եվրոպայում, այդ թվում Ֆրանսիայում, Իտալիայում և Էստոնիայում։ 1938 թվականին Մայա Բրոտինը բավականին երկար ժամանակ մնացել է Փարիզում, որտեղ բնակվել է Մոնպառնասում և հաճախել Կոլարոսի ակադեմիա։ Հաճախ այցելել է փարիզյան թանգարաններ, այդ թվում Լուվրի, Ռոդենի և Գիմե թանգարան։ Նրա հաջորդ այցը Փարիզ տեղի է ունեցավ 1946 թվականին, նա մեծապես տպավորվել է Ժերմեն Ռիշիեի քանդակներից և Պիկասոյի նկարներից[4]։
Մայա Բրոտենի առաջին անհատական ցուցահանդեսը տեղի է ունեցել 1941 թվականին։ Սակայն նա ճանաչման է հասել միայն 1949 թվականին անհատական ցուցահանդեսից հետո, որտեղ ցուցադրվել են նրա Փարիզի ժամանակաշրջանի գործերը և Էդսոսենում ստեղծված նկարները։ 1950-60-ական թվականների ընթացքում նկարիչը կազմակերպել է ևս մի քանի անհատական ցուցահանդես, այդ թվում 1954 թվականին Օսլոյում կայացած հետահայաց ցուցահանդեսը[4]։
Մայա Բրոտենը մահացել է 1973 թվականին, Ստոկհոլմում։ Նրա մահվանից մեկ տարի անց Նկարիչների տանը (Konstnärhuset) կազմակերպվել է ցուցահանդես, որում ներկայացվել են նրա 150 աշխատանքները։ Մայա Բրոտենի արվեստն ազդել է շվեդ նկարիչների հաջորդ սերնդի վրա, ներառյալ Էլլինոր Տաուբեն և Բերտա Հանսսոնը[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Շվեդիայի 1900 թվականի մարդահամար (շվեդերեն) — Riksarkivet.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Շվեդիայի մահվան գիրքը
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Sundsvalls Gustav Adolfs kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/HLA/1010190/C I/4 (1895-1901), bildid: F0013757_00071
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Helena Persson. «Anna Marie Lous (Maja) Braathen». Svenskt kvinnobiografiskt lexikon (անգլերեն).
- «Работы художницы в Музее современного искусства». Moderna Museet.