Մահարիշի Մահեշ Յոգի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մահարիշի Մահեշ Յոգի
անգլ.՝ Maharishi Mahesh Yogi
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 12, 1917(1917-01-12)[1][2] կամ հունվարի 12, 1918(1918-01-12)[3]
ԾննդավայրՋաբալպուր, Central Provinces, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել էփետրվարի 5, 2008(2008-02-05)[4][5][6]
Մահվան վայրVlodrop, Ռուրդալեն, Լիմբուրխ, Նիդերլանդներ
Քաղաքացիություն Բրիտանական Հնդկաստան,  Հնդկաստան և  Հնդկաստանի տիրապետություն
Կրոնhistorical Vedic religion?
ԿրթությունԱլահաբադի համալսարան
Մասնագիտությունփիլիսոփա, գրող և հոգևոր ուսուցիչ
 Maharishi Mahesh Yogi Վիքիպահեստում

Մահարիշի Մահեշ Յոգի, ավելի հայտնի է որպես Մահարիշի (հունվարի 12, 1917(1917-01-12)[1][2] կամ հունվարի 12, 1918(1918-01-12)[3], Ջաբալպուր, Central Provinces, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - փետրվարի 5, 2008(2008-02-05)[4][5][6], Vlodrop, Ռուրդալեն, Լիմբուրխ, Նիդերլանդներ), տրանսցենդենտալ մեդիտացիայի (TM) և «TM-Sidhi» ծրագրի հիմնադիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մահարիշայի կյանքի վաղ շրջանի մասին քիչ տեղեկություններ կան։ Երիտասարդ տարիներին նա Ֆիզիկա է սովորել Ալլահաբադի համալսարանում և որոշ ժամանակ աշխատել գործարաններում[7]։ Նա հետաքրքրված էր հոգևոր ուսուցիչների գործունեությամբ և, երբ Կույսերի գուրու Բրահամանդա Սարասվատին այցելեց Ալլահաբադ, դարձավ նրա հետևորդը։ Մահեշը տասներեք տարի անցկացրել է գուրուդև Բրահամանդա Սարասվատիի մոտ Հիմալայներում[7], դառնալով նրա ամենամոտ աշակերտը։

1953 թվականին Մահարիշին թոշակի է անցել Ութարկաշիի «Սրբերի հովտի» քարանձավներում։ Երկու տարվա մեկուսացումից հետո ՝ 1955 թվականին, վերադարձել է աշխարհ և բնակություն հաստատել Հարավային Հնդկաստանի Կերալա նահանգում։ Այստեղ հյուսիսից մի վանականի առաջարկել են Հիմալայներում ստացած գիտելիքների մասին դասախոսությունների մեկշաբաթյա ցիկլ կարդալ[8]։ Իր առաջին գրքում ՝ Հիմալայների փարոսի լույսը», Մահարիշին պնդում էր, որ TM-ի միջոցով կարող է վերածնվել «վեդական Սուրբ Տեքստերի իրական իմաստը»։

1957 թ. - ին Maharishi Mahesh Yogi-ն ներկայացրեց իր TM տեսությունը «Հոգևոր լուսատուների փառատոնում», այնուհետև այն տարածեց «Հոգևոր վերածննդի շարժում» կազմակերպության միջոցով (անգլ.՝ «Spiritual Regeneration Movement»);

1958-ին Մահարիշին այցելեց Սինգապուր և Հավայան կղզիներ, իսկ 1959-ի սկզբին եկավ Կալիֆոռնիա, որտեղ նա մի քանի ամիս սովորեցրեց ցանկացողներին TM: 1959-ին Մահարիշին սկսեց դասավանդել ԱՄՆ-ում։ «Վեդական գիտելիքների»նկատմամբ հետաքրքրությունը թույլ տվեց կազմակերպել TM-ի մշտական կենտրոնը, ինչպես Նյու Յորքում և Եվրոպայում։ 1960-ականներին հիպի շարժումը նույնպես մեծ ներդրում ունեցավ ԱՄՆ-ում TM-ի տարածման գործում։

Մահարիշին որոշեց զբաղվել TM ուսուցիչների վերապատրաստմամբ։ 1970-ականների սկզբին Մահարիշին գործարկեց TM-ի տարածման «Համաշխարհային պլանը», որը նախատեսում էր ստեղծել TM ուսումնական կենտրոն մոլորակի յուրաքանչյուր միլիոն բնակչության համար[8]։ Ռուսաստանում մեդիտացիայի և, մասնավորապես, TM-ի զանգվածային կիրքը տեղի է ունեցել 1980 -ականների վերջին-1990-ականների սկզբին։

Վարդապետության տարածում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբում ուսուցիչների վերապատրաստումը տեղի է ունեցել Հնդկաստանում ՝ Ռիշիկեշ փոքրիկ քաղաքում։ Քաղաքից դուրս, անտառապատ զառիթափ բլրի վրա, Մահարիշին կառուցեց «Աշրամ» կենտրոնը, որտեղ վերապատրաստվում էին ՏՄ ապագա ուսուցիչները։ Առաջին հավաքածուն կազմում էր մոտ երեսուն ունկնդիր, իսկ 1960 թվականին Նրանց թիվը հասավ երկու հարյուրի։ Բախվելով ուսուցիչների աճող կարիքին ՝ Մահարիշին Եվրոպայում բացեց ուսուցիչների վերապատրաստման դասընթացներ, որոնցում ընդգրկված էր ավելի քան հազար մարդ։

1960 թվականին Մահարիշին փոխեց իր կազմակերպության անվանումը ՝ դառնալով «Մեդիտացիայի միջազգային ընկերություն»։ Իսկ 1963 թվականին ստեղծվեց «Մեդիտացիայի միջազգային ուսանողական ընկերությունը», քանի որ Մահարիշայի գործունեությունը մեծ հետաքրքրություն էր առաջացնում ուսանողական և երիտասարդական շրջանակներում[8]։

Ստեղծվել է «Մահարիշիի միջազգային համալսարան» (MIU), որտեղ կրթությունը հիմնված էր «Ստեղծագործ մտքի գիտության» (SCI) վրա, մի ուսմունք, որը սինթեզում է TM-ի ուսումնասիրությունը ավանդական ակադեմիական առարկաների հետ։ Այս «նոր գիտության» հռչակված նպատակը TM-ի օգուտներն ու օգուտները կիրառելն էր մարդկանց բարգավաճման համար։ 1977 թ. - ին SCI-ն և TM-ն Նյու Ջերսիի դատարանի կողմից ճանաչվեցին որպես կրոնական ուսմունք և արգելվեցին դասավանդել հանրային դպրոցներում[9]։

Մինչև 1965 թվականը, իր կենտրոնների միջոցով, Մահարիշին արդեն պատրաստել էր ընդհանուր առմամբ մոտ տասը հազար TM ուսուցիչներ։ Ամերիկայում TM-ի վերապատրաստվածների թիվը կազմել է 550,000 մարդ, իսկ ամբողջ աշխարհում ՝ ավելի քան մեկ միլիոն, շարժման աճը կազմել է ամսական 35,000 մարդ։ 2014 թվականին աշխարհում TM-ով զբաղվողների թիվը մի քանի միլիոն էր[9]։

Արժեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1968 թվականին Մահարիշայի աշակերտները լեգենդար The Beatles խմբի անդամներն էին, ովքեր Հնդկաստան ճանապարհորդելուց հետո բավականին արագ հիասթափվեցին գուրուից։ Վերադարձից հետո Ջոն Լենոնը գրել է Sexy Sadie հեգնական երգը։ Ենթադրվում է, որ The Beatles-ի հետ խզումը հետագայում հանգեցրեց աշրամի փակմանը Ռիշիկեշում։ Չնայած Մահարիշիից բաժանվելուն, Բիթլզը հավատարիմ մնաց մեդիտացիայի ուսմունքներին[10]։ 1978 թվականին Լենոնը գրել է, որ մեդիտացիան համարում է «ստեղծագործական ոգեշնչման աղբյուր», իսկ Սթարը հայտարարել է. «Նա ինձ մանտրա տվեց, որը ոչ ոք չի կարող խլել, և ես դեռ օգտագործում եմ այն»։ 1990-ականներին Մաքքարթնին և Հարիսոնը ներողություն խնդրեցին գուրուից[11]։ Մահարիշին պատասխանել է, որ «բիթլզներին» Հրեշտակներ է համարում, իսկ հրեշտակներից չի կարող նեղանալ[12]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118576240 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 Find A Grave — 1996.
  3. ↑ 3,0 3,1 Internet Movie Database — 1990.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.guardian.co.uk/india/story/0,,2253182,00.html
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Encyclopædia Britannica
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Munzinger Personen (գերմ.)
  7. ↑ 7,0 7,1 Dutta Promeet, Amy Tikkanen Maharishi Mahesh Yogi // Britannica. Архивировано из первоисточника 13 Հունիսի 2013.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Питер Рассел. «Высшее Сознание». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 25-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 «Секта Махариши Махеш Йоги "Трансцендентальная медитация"» (ռուսերեն). Миссионерско-апологетический проект "К Истине". Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  10. ↑ «The Beatles в Ришикеше. Ашрам Махариши Махеш Йоги | Pilgrim's» (ռուսերեն). pilgrims-trip.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 1-ին.
  11. ↑ Орр Дэвид Битлз - отношение к религии // Газета. — 2006.
  12. ↑ «"Битлз" были ангелами..."». Битлологический Институт. beatlelogy-inst.ucoz.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 1-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Д. Линч «Поймать большую рыбу: медитация, осознанность и творчество» — М.: Перевод с английского. «Эксмо», 2009. — 208 с. — ISBN 978-5-699-32205-3.
  • Роберт Ротх «ТМ Трансцендентальная Медитация Махариши Махеш Йоги» СПб. АОЗТ “Кольна”, 109 с. 1994 год.
  • Кнорре Б. К. Движение «Трансцендентальная медитация» («ТМ») // Современная религиозная жизнь России: опыт систематического описания / Отв. ред. М. Бурдо, С. Б. Филатов. — М.: Логос, 2005. — Т. III. — С. 420—431. — 2000 экз. — ISBN 5-98704-044-2

Հրապարակախոսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մահարիշի Մահեշ Յոգի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մահարիշի_Մահեշ_Յոգի&oldid=9434708» էջից