Ղրիմյան կամուրջ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox bridge1.png
Ղրիմյան կամուրջ
Крымский мост 13 сентября 2019 года (1).jpg
ԱնունովՂրիմ
ԵրկիրFlag of Ukraine.svg Ուկրաինա և Flag of Russia.svg Ռուսաստան
ՏեղանքԿերչ, Տեմրյուկի շրջան, Ռուսաստան և Ուկրաինա
Տեսակճանապարհային կամուրջ, երկաթուղային կամուրջ, կամարակապ կամուրջ և cross-sea bridge?
Հատում էԿերչի նեղուց
Երկարություն16 857,28 մետր[1], 19 000 մետր[1] և 18 118,05 մետր[1]
Բացման տարեթիվմայիսի 15, 2018, դեկտեմբերի 23, 2019 և հունիսի 30, 2020

Ղրիմյան կամուրջ (ռուս.՝ Крымский мост), ավտոմոբիլային և երկաթուղային զուգահեռ ուղիներով տրանսպորտային անցում Կերչի նեղուցով, որն անցնում է Տուզլա կղզով և Տուզլայի ցամաքալեզվակով, Կերչի թերակղզին միացնում է Թամանի թերակղզուն[2][3]։ Եվրոպայի ամենաերկար կամուրջներից մեկն է[4] (հաճախ համարվում է ամենաերկարը[5][6])[Ն 1]։ Դե ֆակտո ամենաերկար կամուրջն է Ռուսաստանում[4][5][6][Ն 2]։ Կամուրջը հանդիսանում է դաշնային նշանակության А-290 ճանապարհի մի մասը (Կերչ - Նովոսիբիրսկ)[11][12]։ Ղրիմում կամուրջը միանում է P-260 ճանապարհին (Կերչ - Սիմֆերոպոլ - Սևաստոպոլ)[13]։

Կամրջի շինարարությունը սկսել է Ռուսաստանի կողմից Ղրիմի բռնակցումից և ռուս-ուկրաինական հարաբերությունների կտրուկ վատացումից հետո։ Մինչև 3,5 տոննա քաշով մեքենաների համար նախատեսված ճանապարհը բացվել է 2018 թվականի մայիսի 16-ին[14]։ Բեռնատար մեքենաների ուղին նախատեսված է բացել 2018 թվականի հոկտեմբերին[15]։ Երկաթուղային կամուրջը կառուցման փուլում է և բացումը նախատեսված է 2019 թվականի դեկտեմբերին 23.12.2019-ին մեկնեց առաջին գնացքը Սանկտ Պետերբուրգից Սևաստոպոլ [16][17]։

Նախագծի նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1870 թվականին, Հնդկաստանը Եվրոպային կապող հեռագրային ուղի ստեղծելուց հետո Բրիտանիայի ղեկավարությունը դիտարկում էր Անգլիայից Հնդկաստան երկաթուղային կապ ունենալու տարբերակը, որը պետք է անցներ Ղրիմով և Կերչի նեղուցով, սակայն այդ ժամանակ ծրագրի իրագործումը բավական թանկ արժեր։ Ռուսական կայսրությունում Կերչի նեղուցով կամուրջ կառուցելու նախագիծը քննարկվեց 20-րդ դարի սկզբին[18]։ 1903 թվականին Նիկոլայ II կայսրը քննարկեց գաղափարը, սակայն պատերազմի պատճառով այն չեղարկեց։

1942-1943 թվականներին գերմանական զորքերը Կերչի նեղուցով կառուցեցին ճոպանուղի, որը մեկ օրվա ընթացքում մինչև 1000 տոննա բեռ էր փոխադրում[19]։ Գիտակցելով նեղուցի ռազմավարական նշանակությունը Ադոլֆ Հիտլերը հրամայեց կառուցել 5 կիլոմետր երկարությամբ կաուրջ, որը կկարողանար տեղափոխել նաև տեխնիկա[20]։ Երրորդ Ռեյխի զորքերը սկսեցին կամրջի շինարարական աշխատանքները, սակայն Կարմիր բանակի հարձակման պատճառով այն ավարտին չհասավ։

Կամրջի հենասյուն, 1944 թվական

Ղրիմն ազատագրելուց հետո Խորհրդային միությունը վերականգնեց ճոպանուղին և սկսեց երկաթուղային կամրջի շինարարությունը, որով 1944 թվականի նոյեմբերին փոխադրվեցին առաջին բեռները[21][22]։

Կամրջի շինարարության համար օգտագործվեց մինչև 30 մետր երկարության հենասյուներ։ Ընդհանուր երկարություն կազմեց 4,5 կմ, լայնությունը՝ մոտ 3 մետր։ 1945 թվականի փետրվարին սառցի և Ազովի ծովից եկած ծովային քամու պատճառով փլուզվեց 46 հենասյուն[21]։

1970-ական թվականներին կրկին դրվեց կամուրջ ունենալու խնդիրը, սակայն միջոցների անբավարարության պատճառով այն հետաձգվեց։

2010 թվականին կամրջի կառուցումը քննարկվեց Ուկրաինայի և Ռուսաստանի նախագահների մակարդակով[23]։ 2013 թվականի դեկտեմբերի 17-ին համատեղ կամուրջ կառուցելու մասին պայմանագիր ստորագրվեց Ռուսաստանի կառավարության և Ուկրաինայի նախարարների կաբինետի միջև, սակայն ռուս-ուկրաինական կոնֆլիկտի պատճառով այն չիրագործվեց[24][25]։

2022 թվականի հոկտեմբերի 8-ին՝ առավոտյան ժամը 06:05-ին, կամրջի վրա տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով ավերվել են կամրջի երեք թռիչքները, իսկ երկաթուղային կամրջի հատվածում այրվել են անցնող գնացքի վագոն-ցիստեռները[26]։ Ղրիմի խորհրդարանի ղեկավար Վլադիմիր Կոնստանտինովը պայթյունի համար մեղադրել է «ուկրաինացի վանդալներին»[27]։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Եվրոպայի և Ասիայի սահմանը Կերչի նեղուցով անցկացնելիս[7] Ղրիմյան կամուրջը դառնում է Եվրոպայի և Ասիայի միջև կամուրջ[8][9].
  2. ↑ համաշխարհային հանրությունը չի ընդունում Ղրիմի՝ ՌՖ-ին բռնակցելու փաստը ; առանց դա հաշվի առնելու Ղրիմյան կամուրջը Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև կամուրջ է[10]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://gpsm.ru/deyatelnost/krymskij-most-2/
  2. ↑ Гипростроймост։ «Транспортный переход через Керченский пролив» 
  3. ↑ Анастасия Степанова (2015-05-21)։ «Керченский мост притянет деньги»։ dg-yug.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-07-22-ին։ Վերցված է 2018-06-27 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Путин за рулём «Камаза» открыл Крымский мост. Главные факты о проекте»։ BBC Русская служба (en-GB)։ 2018-05-15։ Վերցված է 2018-05-16 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Bridge connects Crimea to Russia, and Putin to a Tsarist dream»։ South China Morning Post (անգլերեն)։ Վերցված է 2018-05-21 
  6. ↑ 6,0 6,1 ntv.ru։ «Рекорд России и Европы: как строили Крымский мост» (անգլերեն)։ НТВ։ Վերցված է 2018-05-21 
  7. ↑ См.
    • Европа // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
    • Европа // Словарь современных географических названий / Под общей редакцией Котлякова В. М.. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006.
    • Можаев Б.Н. Где проходит граница между Европой и Азией // Вокруг света : журнал. — 1959. — В. апрель.
    • Europe — Британника
  8. ↑ Pierre Avril Крым: мост, позволяющий узаконить аннексию = Crimée : le pont qui entérine l'annexion // lefigaro/inosmi.info : газета. — 2018. — В. 15 мая.
  9. ↑ 15 мая будет открыт Крымский мост между Европой и Азией
  10. ↑ «Putin opens bridge connecting Russia to Ukraine's Russian-occupied Crimea | KyivPost»։ KyivPost (en-US)։ 2018-05-15։ Վերցված է 2018-06-17 
  11. ↑ Вера Данилина (2015-05-05)։ «Керченский мост станет частью трассы М-25»։ За рулём։ Վերցված է 2015-05-13 
  12. ↑ Постановление Правительства Российской Федерации от 28.04.2015 г. № 412 «О внесении изменений в некоторые акты Правительства Российской Федерации»
  13. ↑ «В Крыму началось строительство федеральной трассы «Таврида»»։ РИА Новости (ռուսերեն)։ 2017-05-12։ Վերցված է 2017-08-02 
  14. ↑ «Автодорожная часть Крымского моста открылась для движения автомобилей»։ ТАСС (ռուսերեն)։ Վերցված է 2018-05-16 
  15. ↑ «Крымский мост планируют открыть для грузовиков 1 октября»։ 2018-05-15։ Վերցված է 2018-05-15 
  16. ↑ «Завершено строительство автодорожной части Крымского моста»։ РИА Новости (ռուսերեն)։ 2018-05-09։ Վերցված է 2018-05-09 
  17. ↑ «У строителей приняли автодорожную часть Крымского моста»։ ТАСС (ռուսերեն)։ Վերցված է 2018-05-09 
  18. ↑ Российский государственный исторический архив. Ф. 268. Оп. 3. Д. 975. Л. 200—201
  19. ↑ Альберт Шпеер Третий рейх изнутри. Воспоминания рейхсминистра военной промышленности. 1930-1945. — ЛитРес, 2013. — С. 390. — 1080 с. — ISBN 9785457033382
  20. ↑ Альберт Шпеер Воспоминания / Пер. с нем. С. Фридлянд; И. Розанова. — 2. — М: Захаров, 2010. — 688 с.
  21. ↑ 21,0 21,1 Кудюкин М. М.։ «Мост через Керченский пролив» 
  22. ↑ «Краткая история // Мост через Керченский пролив» 
  23. ↑ «Медведев и Янукович договорились о строительстве моста через Керченский пролив»։ Վերցված է 2018-05-21 
  24. ↑ «Двусторонние договоры» (ru-RU)։ www.mid.ru։ Վերցված է 2017-02-09 
  25. ↑ «Глава Минтранса: Россия приостановила переговоры с Украиной по проекту Керченского моста»։ ТАСС (ռուսերեն)։ Վերցված է 2018-06-07 
  26. ↑ «Крымский мост частично обрушился после взрыва. На нём горели цистерны с топливом»։ Русская служба Би-би-си։ 2022-10-08։ Վերցված է 2022-10-08 
  27. ↑ «На Крымском мосту произошел взрыв: загорелись цистерны и провалилось дорожное полотно»։ istories.media։ Վերցված է 2022-10-08 


Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ղրիմյան_կամուրջ&oldid=8519522» էջից