Հիրիկ ատրպատականյան
| Հիրիկ ատրպատականյան | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales) |
| Ընտանիք | Հիրիկազգիներ (Iridaceae) |
| Ենթաընտանիք | Iridoideae |
| Տրիբա | Irideae |
| Ցեղ | Հիրիկ (Iris) |
| Տեսակ | Հիրիկ ատրպատականյան (I. atropatana) |
| Միջազգային անվանում | |
| Iris atropatana | |
Հիրիկ ատրպատականյան (լատին․՝ Iris atropatana ), հիրիկազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սոխուկավոր բույս է։ Տափակ, երկարությամբ ծավալված, մանգաղաձև ծայրերով տերևները հիմքի մոտ ունեն 2-4 սմ լայնություն։ Ցողունների բարձրությունը 5-10 սմ է։ Ծաղիկները 1-2 հատ են, դեղին, հազվադեպ՝ բաց կապտավուն[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում տարածված է Դարեղեգիսի ֆլորիստիկական շրջանում (Հերհեր, Բարձրունի, Մարտիրոս, Խնձորուտ, Սերս, Գետապ, Եղեգնաձոր, Ագարակաձոր, Մալիշկա)։ Աճում է նաև Նախիջևանում և Արևելյան Անատոլիայում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է ծովի մակարդակից 1200-2000 մ բարձրությունների վրա, ստորին և միջին լեռնային գոտիներում, չոր քարքարոտ, կավային, գիպսակիր, խճաքարոտ լանջերին, տրագականտային և ֆրիգանանման բուսականության մեջ, գիհու անտառներում։ Ծաղկում է ապրիլ-մայիսին, պտղաբերում է մայիս-հունիս ամիսներին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վտանգված տեսակ է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Տեսակին աճելավայրերի պայմանների փոփոխության պատճառով սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ, CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ։
Պահպանության գործողություններ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հիրիկ ատրպատականյան» հոդվածին։ |
|
|