Լոյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Լոյան
չինարեն՝ 洛阳市
ԵրկիրՉինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան
Ներքին բաժանումLaocheng District?, Xigong District?, Chanhe Hui District?, Jianxi District?, Jili District?, Luolong District?, Mengjin District?, Xin'an County?, Luanchuan County?, Song County?, Ruyang County?, Yiyang County?, Luoning County?, Yichuan County? և Yanshi District?
Մակերես15 235,85 կմ²
ԲԾՄ144 մետր
Բնակչություն▲7 056 699 մարդ (2020)[1]
Ժամային գոտիUTC+8
Հեռախոսային կոդ379
Փոստային դասիչ471000
Ավտոմոբիլային կոդ豫C
Պաշտոնական կայքly.gov.cn
Լոյան (Չինաստան)##
Լոյան (Չինաստան)

Լոյան (պարզեցված չինարեն՝ 洛阳; ավանդական չինարեն՝ 洛陽; փինյին՝ Luòyáng wym. [lwɔ̂jɑ̌ŋ]), քաղաքային շրջանի կարգավիճակ ունեցող խոշոր բնակավայր Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության Հենան նահանգում, Հուանհեի վտակ Լո-հեի զույգ ափերին։

Համառոտ տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականին բուն քաղաքի բնակչության թվաքանակը եղել է 1 391 054[2], ամբողջ քաղաքային շրջանինը 1999 թվականին՝ 6 156 510[3]: Լոյանը սննդի արդյունաբերության, արհեստագործական արտադրանքի, փոխադրամիջոցների և այլ մեքենաների արտադրության, բամբակեղենի ու կաուչուկի արտադրության կենտրոն է։ Քաղաքում գործում են բարձրագույն ուսումնական մի շարք հաստատություններ, որոնք բավականին բարձր վարկանիշ ունեն Չինաստանում[4]։ Վարչական տեսակետից Լոյանը բաժանված է հինգ շրջանների, որոնցից առայժմ միայն Ջիլին է ուրբանիզացված[5]։ Համայնքի ամբողջ տարածքի 45.51%-ը զբաղեցնում են լեռները, 40.73%-ը՝ բլուրները և ընդամենը 13.8%-ը՝ դաշտավայրը[6]։

Չինական կենտրոնական դաշտավայրում գտնվող Լոյանը չինական քաղաքակրթության օրրաններից և Չինաստանի հին մայրաքաղաքներից մեկն է (համարվում է պատմական չորս մեծ մայրաքաղաքներից մեկը)։

Քաղաքը ներկայումս կաթոլիկ թեմի եպիսկոպոսական առաջնորդանիստ է։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լոյանը չինական հնագույն բնակավայրերից է։

  • Մ. թ. ա. XI դար – իշխան Ժուն հիմնադրել է Ժու արքայատահմի մայրաքաղաքը և անվանակոչել Չենգժու (成周):
  • Մ. թ. ա. 510 թ. – քաղաքն ավերվել է թշնամական հարձակումների հետևանքով, մեկ տարի անց վերակառուցվել։
  • 25 թ. - Լոյանը դարձել է Արևելյան Հան արքայատոհմի մայրաքաղաքը։
  • 68 թ. – այստեղ կառուցվել է Չինաստանի բուդդայական առաջին սրբավայրը՝ Ճերմակաձիու տաճարը։
  • 190 – պետքարտուղար Դոնգ Ժուոյի զորքերը ավարի ու ավերի են մատնել քաղաքը։
  • 493 – Հյուսիսային Վեյ թագավորության մայրաքաղաքը Դատունից տեղափոխվել է Լոյան։ Քաղաքն իր այդ կարգավիճակը պահպանել է մինչև 535 թվականը։

Համաշխարհային ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լոյանի կլիման, Köppen climate classification-ի դասակարգման համաձայն, դասվում է Cwa տիպին։

Լոյան (1971–2000 normals, extremes 1951–2000)ի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 22.2
(72) 		24.3
(75.7) 		31.2
(88.2) 		35.5
(95.9) 		40.6
(105.1) 		44.2
(111.6) 		41.9
(107.4) 		41.7
(107.1) 		38.2
(100.8) 		34.8
(94.6) 		27.0
(80.6) 		23.5
(74.3) 		44.2
(111.6)
Միջին օրական °C (°F) 0.8
(33.4) 		2.9
(37.2) 		8.6
(47.5) 		15.9
(60.6) 		21.3
(70.3) 		26.0
(78.8) 		27.0
(80.6) 		25.9
(78.6) 		21.1
(70) 		15.4
(59.7) 		8.6
(47.5) 		2.6
(36.7) 		14.68
(58.41)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −17.4
(0.7) 		−18.2
(−0.8) 		−9.1
(15.6) 		−3.6
(25.5) 		4.4
(39.9) 		12.2
(54) 		16.5
(61.7) 		13.5
(56.3) 		6.9
(44.4) 		−2.3
(27.9) 		−8.6
(16.5) 		−14.9
(5.2) 		−18.2
(−0.8)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 9.0
(0.354) 		15.9
(0.626) 		26.4
(1.039) 		36.9
(1.453) 		50.2
(1.976) 		62.9
(2.476) 		140.2
(5.52) 		97.4
(3.835) 		84.1
(3.311) 		45.2
(1.78) 		19.5
(0.768) 		11.8
(0.465) 		599.5
(23.603)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.1mm) 3.5 5.1 6.2 7.0 6.9 8.0 12.2 10.7 9.4 7.8 5.0 3.4 85.2
աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}}

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Sites
  • Քաղաքի տեսքը արբանյակից
    Քաղաքի տեսքը արբանյակից
  • Լո գետը
    Լո գետը
  • Արդի Լոյանը
    Արդի Լոյանը
  • Ժու իշխանի հուշարձանը
    Ժու իշխանի հուշարձանը
  • Պագոդան
    Պագոդան
  • Թանգարանը
    Թանգարանը
  • Թանգարանում
    Թանգարանում
  • Ճերմակաձիու տաճարը
    Ճերմակաձիու տաճարը
  • Տեսարան Լունմին քարանձավից
    Տեսարան Լունմին քարանձավից
  • Լիժին դարպասը և վերակառուցված քաղաքային պարիսպը
    Լիժին դարպասը և վերակառուցված քաղաքային պարիսպը

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ ՉԺՀ յոթերորդ ազգային մարդահամար
  2. ↑ «Luoyang» (անգլերեն). World Gazetteer. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 28-ին.(չաշխատող հղում)
  3. ↑ «China Prefectures» (անգլերեն). Statoids. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  4. ↑ |id = 3934524|tytuł=Luoyang|data dostępu=2010-12-18}}
  5. ↑ «China: Hénán». China Population. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  6. ↑ 洛阳市人民政府网站 [Luòyángshì Rénmín Zhèngfǔ Wǎngzhàn, Luoyang Municipal People’s Government Website] op. cit. 北京2008年奥运火炬接力官方网站 [Běijīng 2008 Nián Àoyùn Huǒjù Jiēlì Guānfāng Wǎngzhàn, Beijing 2008 Torch Relay Official Website]. 〈洛阳地理及气候概况〉 ["Luòyáng Dìlǐ Jí Qìhòu Gàikuàng", "Overview of Luoyang’s Geography and Climate"]. 20 Mar 2008. Accessed 16 Jan 2014. (zh)
  7. ↑ «Longmen Grottoes».
  8. ↑ «The Grand Canal».
  9. ↑ «Silk Roads: The Routes Network of Chang'an-Tianshan Corridor».

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Abramson, Marc. Ethnic Identity in Tang China. University of Pennsylvania Press (Philadelphia), 2008. 978-0-8122-4052-8.
  • Cotterell, Arthur. The Imperial Capitals of China: An Inside View of the Celestial Empire. Pimlico (London), 2008. 978-1-84595-010-1.
  • Hill, John E. Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. BookSurge (Charleston), 2009. 978-1-4392-2134-1.
  • Jenner, W. J. Memories of Loyang. Clarendon Press (Oxford), 1981.
  • Yang Hsüan-chih. Lo-yang ch‘ien-lan chi, translated by Wang Yi-t‘ung as A Record of Buddhist Monasteries in Lo-yang. Princeton University Press (Princeton), 1984. 0-691-05403-7.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիճամփորդն ունի Luoyangին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լոյան» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լոյան&oldid=9749384» էջից