Թուխ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Թուխ (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Թուխ
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Բիթլիսի վիլայեթԲիթլիսի վիլայեթ
Գավառ	Բիթլիսի գավառ
Այլ անվանումներ	Թուխք, Թուղին, Թուղխ, Տուխ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	272 մարդ (XX դարասկիզբ)
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Տեղաբնականուն	թուխեցի
Ժամային գոտի	UTC+3

Թուխ, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Բիթլիսի գավառում։ Գտնվում էր Վանա լճի հարավարևմտյան ափին, Թուխ գետի գետաբերանից մի փոքր հյուսիս-արևմուտք՝ փոքրիկ ձորահովտում։

Պատմություն

Պատմական գյուղ է։ Այն հնուց գտնվել Մեծ Հայքի Աղձնիք աշխարհում։ Միջին դարերում Թուխը եղել է գրչության կենտրոն։ 1985 թվականի դրությամբ պահպանվել էր աստեղ գրված XV դարի մի ձեռագիր։

Թուխն ուներ եկեղեցի և վարժարան։

Աշխարհագրություն

Հարավային և արևմտյան կողմերից շրջափակված է անտառապատ լեռներով։

Բնակչություն

XX դարի սկզբին ուներ 272 (41 տուն) հայ բնակիչ։ 1895 թվականին թուրքերի կողմից կազմակերպված կոտարածի ժամանակ հայերը կողոպտվել և կոտորվել են, իսկ 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ բնաջնջվել կամ տարագրվել։

Պատմամշակույթային կառույցներ

Թուխի մոտ է գտնվում Թուխի վանքը։ Իսկ 1970 թվականին իտալացի ճարատարապետները այստեղ հայտնաբերել են հայկական բազիլիկ եկեղեցու ավերակներ։

Տես նաև

• Բիթլիսի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 231)։