Դրեյքի նեղուց
| Դրեյկի նեղուց | |
|---|---|
| Drake Passage (en) Pasaje de Drake (es) | |
 Նեղուցի տեսարանը Հորն հրվանդանում | |
| Երկիր | Հարավային օվկիանոս |
| Բաժանում է | Հրո Երկիրը և Հարավային Շետլանդական կղզիները |
| Առավելագույն խորություն | մոտ 5500 մ մ |
| Լայնություն | 950 կմ |
  | |
Դրեյկի նեղուց (Drake Strait), նեղուց Հրո Երկիր կղզիախմբի և Հարավային Շետլանդական կղզիների միջև։ Անվանվում է 1578 թվականին նեղուցով անցած Ֆրենսիս Դրեյկի պատվին։ Միացնում է Հարավային օվկիանոսի ջրերը (մինչև 2000 թվականը Խաղաղ և Ատլանտյան օվկիանոսների)։ Նեղուցի հյւսիսում գտնվում Հարավային Ամերիկայի մայրցամաքի և Ամերիկա աշխարհամասի ամենահարավային կետը՝ Հրո Երկիր կղզիախմբի Դիեգո Ռամիրես կղզիները և Հորն հրվանդանը, իսկ հարավից՝ Հարավային Շետլանդական կղզիները (Անտարկտիդա)։ Երկրագնդի ամենալայն նեղուցն է (900-950 կմ), ամենանեղ մասը՝ 820 կմ է։ Համարվում է նաև ամենախոր նեղուցը, խորությունը մինչև 5840 մ։ Հաճախակի են փոթորիկները։ Հարավային մասը ձմռանը ծածկվում է լողացող սառույցներով։ Ամռանը շատ են այսբերգները։
Անվան ծագումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նեղուցը անվանումը տվել է Կայսերական տրանսանտարկտիկական էքսպեդիցիայի ժամանակ, Շեքլտոն Էռնեստի կողմից, ի պատիվ անգլիացի ծովագնաց, հայտնի ծովահեն Ֆրենսիս Դրեյկի, ով 1578 թվականին երկրորդ շուրջերկրյա ճանապարհորդություն կատարողն էր, Մագելանից հետո, իր 300 տ ջրատարողունակությամբ «Պելիկան» ֆրեգատով (եռակայմ հետախուզանավ), որն ավելի ուշ վերանվանվեց «Ոսկե եղնիկ»։
Նեղուցի հիդրոօդերևութաբանությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նեղուցով անցնում է Արևմտյան քամիների հոսանքը։ Նեղուցում հաճախակի են փոթորիկները, ընդ որում՝ մշտական արևմտյան քամիներն են, որոնք այստեղ համարվում են մոլորակի ամենաուժեղ քամիներից, երբեմն հասնելով 35 մ/վրկ (126 կմ/ժ), զուգակցվում են արևմուտքից դեպի արևելք, երբեմն հասնում 15 կմ/ժ, երբ 15 մետրից ավելի բարձրության ալիքներն արդեն հաճախակի են։ Դրեյկի նեղուցում, հիմնականում հարավային մասում, սառցադաշտերը շարժվում են արևմուտքից արևելք։ Ընդհանուր առմամբ, կլիման մերձարկտիկական է, սակայն փոթորիկների ժամանակ անցում է կատարում արկտիկականի։
Նավարկությունը նեղուցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատմականորեն նեղուցը համարվում է զգալի քանակությամբ նավերի գերեզմանոց, որով փորձել են անցնել նրա հոսանքին և քամիներին հակառակ՝ սկսած Մագելանից մինչև Պանամայի ջրանցքի բացվելը։ Անվտանգ նավարկումը հնարավոր է լինում միայն համեմատաբար հանգիստ եղանակին, մեծ ջրատարողությամբ բեռնատար նավերի համար (օրինակ,« Պանամաքս» տանկերների), խոշոր ռազմական նավերի (օրինակ, հածանավերի և սավառնակակիր նավերի) և սուզանավերի համար։
Գրականությունում հիշատակված[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դրեյկի նեղուցը հիշատակվում է Ժյուլ Վեռնի «Տասնհինգամյա նավապետը» արկածային գրքում։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բարձր ալիքներ Դրեյկի նեղուցում
Զբոսաշրջիկները դիտում են լողացող Դրեյկի նեղուցի կետերին
Ալբատրոսները Դրեյկի նեղուցում
Հեքիաթային տեսարան Դրեյկի նեղուցից
Դելֆինները լողում են Դրեյկի նեղուցում
Անտարկտիդայի և Հարավային Ամերիկայի միջև գտնվող Դրեյկի նեղուցը
Դրեյկի նեղուց
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դրեյքի նեղուց Archived 2010-07-02 at the Wayback Machine.
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Դրեյքի նեղուց կատեգորիայում։ |
| ||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 454)։ 
|